U bent ondertussen zeker wel op de hoogte van het feit dat er in Amfipolis een graf is ontdekt uit de oudheid, van een bijzondere archeologische waarde. De archeologe Katerina Peristeri is verantwoordelijk voor de opgraving en laat met mondjesmaat foto’s aan de buitenwereld zien, van wat ze tijdens haar werk ziet. De opgraving heeft ook een heuse site, die echt wel de moeite is.
Uit de vondsten die tot nu toe het daglicht hebben gezien, blijkt duidelijk dat het gaat om een graf van iemand die echt wel belangrijk was. Alleen is het nog steeds niet duidelijk om wie het gaat. Premier Samaras was er als de kippen bij om het graf te inspecteren en hij gebruikte de vondst om zijn tanende populariteit op te krikken. Op zich is daar niets mis mee. Elke politieke leider zou zoiets doen. Samaras is echter naast premier ook een notoir nationalist die eigenlijk de voornaamste aanstoker van de Macedonische kwestie is. En om die reden durft hij wel eens op de feiten vooruit lopen en denkt hij (maar vooral hoopt hij) dat het graf toebehoort aan een belangrijk lid van de Macedonische dynastie. Amfipolis ligt namelijk in de buurt van Serres, net ten oosten van het schiereiland van Chalkidiki.
Peristeri heeft zich nooit uitgesproken over de persoon die in het graf zou liggen. In de pers hoor je namen vallen als Olympia (de moeder van Alexander de Grote), maar ook Hephaistion (een generaal van Alexander, die in de film van Oliver Stone als diens minnaar werd afgebeeld) en godbetert Alexander zelve (die volgens de overleveringen in Egypte ou zijn begraven nadat hij in Babylon aan een ziekte zou zijn bezweken). In ieder geval gaat de verantwoordelijke archeologe er van uit dat het gaat om een graf uit de Griekse oudheid, en met grote waarschijnlijkheid gaat het om een Macedonisch graf.
Nu is er een Griekse archeologe die vermoedt dat het graf niet uit de Griekse oudheid zou stammen, maar dat het om een Romeins graf zou gaan. Amfipolis was een belangrijke stad in de Romeinse tijd. De archeologe Olga Palagia, professor aan de universiteit van Athene, is degene die deze theorie heeft gelanceerd, en ze heeft zich daarvoor gebaseerd op de foto’s van de Karyatiden, de vrouwelijke standbeelden die aan de ingang van een kamer in het graf staan. Palagia is een kenner van de stijl van kledij die de standbeelden dragen en dateert het graf op die wijze.
Een dergelijk geluid valt niet zo goed bij de nationalist die Samaras is, want die hoopt natuurlijk te scoren met dit graf. Om die reden heeft hij ook een woordvoerder aangesteld voor het graf van Amphipolis. Het klinkt surrealistisch, maar het is een feit. Hij heeft daarvoor Anna Panagiotarea aangesteld, journaliste en academicus, naar het schijnt. Het academische palmares van de vrouw is bijzonder pover. Haar journalistieke palmares eveneens, maar ze heeft steeds een plaats weten te versieren bij een openbare omroep.
Panagiotarea biedt haar diensten gratis aan. Dat is de nieuwe mode in Griekenland ondertussen. Geloofsbrieven zijn niet zo belangrijk, als het maar niet te veel kost. Om diezelfde reden wordt “journalist” Nikos Evangelatos het nieuwe nieuwsanker op de staatstelevisie NERIT (waar net weer 2 mensen uit de raad van bestuur zijn opgestapt omdat ze de bemoeienissen van de regering niet meer aankonden). Hij zal gratis werken, maar NERIT moet wel reclame uitzenden voor zijn eigen winkeltje: een site met de naam Inews.
Maar goed, Panagiotarea dus. Die probeerde vandaag, in een commentaar, de kritiek van archeologe Olga Palagia te weerleggen, en te zeggen dat de Karyatiden aantonen dat het om een Grieks standbeeld gaat. Ze had een bericht op haar Facebook-pagina gezet, waarin ze zegt dat het onweerlegbaar gaat om Griekse standbeelden, omdat de tweede teen langer is dan de dikke teen. Dat wordt wel eens Grieks teen genoemd. Het gaat om een verschijnsel dat in de medische wereld Morton’s teen wordt genoemd.
Voor Panagiotarea voldoende bewijs dat het om een Grieks standbeeld gaat. Het lijkt wel biologie voor Gouden Dageraad leden. Want het gaat om een speciale aandoening, en natuurlijk hebben niet alle Grieken dergelijke tenen. Niet alleen dat, dit soort misvorming wordt vooral in Afrika aangetroffen.
Misschien is Panagiotarea er zich ook niet van bewust, maar het verschijnsel wordt in Frankrijk ook Neanderthal-teen genoemd. Pijnlijk toch wel.
Het is allemaal wel goed om een woordvoerder aan te stellen, maar als die enkel maar dient om een nationalistische retoriek te dienen, schiet het ook niet op, natuurlijk. Met dit soort “academici” hoeven we er ook niet van te staan kijken, dat we mensen hebben die er rotsvast van overtuigd zijn dat we besproeid worden. Eveneens hoeven we ook niet verwonderd te zijn dat heel wat mensen een nationalistische reflex krijgen. Zeker als ze nu ook nog eens naar hun tenen staren.
Hallo,
Mijn tweede teen is ook langer dan de dikke teen. Om dit nou een misvorming te noemen!!
Ben in ieder geval blij te vernemen dat ik afstam van de Neanderthaler waarschijnlijk ook uit Afrika.
Slaat allemaal nergens op, maar dat wisten we allang.
Is er niets belangrijkers aan de hand? Ik dacht het wel.
Fijn weekend
πως το ΄λεμε το ποδι στα αÏχαια ελληνικα;;
dit is meer dan tenenkrullend als men even de geschiedenis induikt waarbij
bauwe ogen en blonde haren de norm waren……….
Alles rond deze kwestie gaat in ieder geval wel volgens de Griekse stijl, afwijkend gedrag kan ze niet verweten worden… Ik vrees dat er geen mensen meer in dit land zijn die de onderste stenen boven kunnen halen.
Toch wel heel opwindend allemaal. Laat de promotie hierrond voeren door een Griekse tegenhanger van de Egyptische dr. Zahi Hawass en 1.000.000 extra toeristen zijn gegarandeerd.
Ik kijk nu al uit naar elke nieuwe informatie die op de site van de opgravingen zal verschijnen.
Recuperatie van dit succes door politici of extreem nationalisten? Wie zich daardoor laat vangen is toch al verloren, en voor geen rede vatbaar vrees ik.
Het argument dat de karyathiden Grieks zijn omdat ze Griekse voeten hebben vind ik niet compleet onzinnig. Dit type voet was nu eenmaal deel van het schoonheidsideaal bij de antieken. Natuurlijk kan ook een Romeinse opdrachtgever het werk hebben uitbesteed aan een Grieks kunstenaar. Eigenlijk is dit ook niet zo belangrijk. Ook niet wie hier begraven ligt. Meer dan waarschijnlijk is het een dictatoriale massamoordenaar, één van zijn trawanten, familie of ander ongeregeld dat niet eerlijk aan de kost kwam.
Wat zijn die archeologen toch muggenzifters met hun schopjes en fijne borsteltjes. De lust bekruipt me om met kruiwagen en pikhouweel naar ginder te trekken.
Pesta re penimeni voor eens ben ik het eens met u wat het schoonheidsideaal betreft wat het tweede betreft een is andere zaak maar ik weet wel dat heel de zaak stinkt gelijk de archeologische vondst in de oase van siwa in de jaren 90 waar ze toen een Macedonische tombe hadden ontdekt en plots moesten ze stoppen van de Griekse regering …. En ook nu klopt het niet op deze plek zijn Engelse rovers al van de jaren 20 bezig heb zelfs al zwart wit foto’s gezien op sites van de ingang van de tombe en volgens mij lijken ze wel echt en gelijk sommigen schrijven die standbeelden boven de ingang horen daar niet thuis ….
@Europa,
Wat betreft het schoonheidsideaal; intussen las ik dat deze standaard overgenomen werd door de Romeinse wereld. Alle mogelijkheden blijven dus open.
Ik zag dat er verfresten werden gevonden op de kariathiden. Is hiermee misschien een koolstofdatering mogelijk?
Het blijft toch een spannend jongensverhaal.
Het staat vrijwel vast dat één en ander richting British Museum verdween tijdens WOI, maar de site is zo groot het niet zeker is dat het graf geplunderd werd. Overigens verdween een oorlog later ook materiaal richting Berlijn
Een foto vóór het graf uit die periode zag ik nog niet. Heb je een link, dan ontdek ik die graag.
Ik vond wel dit artikel met foto http://www.ancient-origins.net/news-history-archaeology/did-british-soldiers-plunder-amphipolis-tomb-1916-002097
Loopt alles op een sisser af, dan was het toch een mooi verhaal. En ook daar komt volk op af.
In Connemara zag ik een monument “erected to remember that nothing happened here in 1897”.
De plek werd druk bezocht.
@ ik zal proberen ze terug te vinden was via een link op facebook
heb een ander artikel gevonden met fotos uit de jaren 1916 heb zelf het artikel nog niet gelezen
Οι Άγγλοι λεηλάτησαν τον τάφο της Αμφίπολης το 1916
http://e-rodios.blogspot.be/2014/09/1916.html
Hola, nu moet de archeoloog in mij toch even reageren! Archeologie is in de eerste plaats een (relatieve) wetenschap en verdient gerespecteerd te worden.
Je zegt ook niet van een chirurg dat ie zijn fijne mesjes en scalpels opzij moet schuiven en best de hakbijl neemt. OK, een slechte vergelijking, maar je weet wat ik bedoel. Elk vak heeft zijn technieken en specialiteiten.
Er zijn er in de loop van de geschiedenis al veel te veel met kruiwagen en pikhouweel naar ginder getrokken. Resultaat? Ruïnes alom, verspreid over heel de wereld, als decoratie- en tuinmateriaal!
Laat de archeologen hun werk doen en wees geduldig! Het resultaat zal ongetwijfeld interessant genoeg zijn voor vakfanaten als mijzelf maar ook voor andere liefhebbers van historie. En of het nu een Romeins, een Grieks of een Neanderthalergraf is, het toerisme in de regio zal er wel bij varen als men de site professioneel op de kaart zet.
Verder ook nog dit. Vergeet niet dat heel de hetze rond Amphipolis niet door de archeologen in gang gezet is maar door de media en de politiek die daar munt uit proberen te slaan, zoals Bruno het overigens ook duidelijk aangeeft.
En ook nog even dit. Elke koning, farao, keizer, leider, etc. van de prehistorie tot de 19e eeuw en van overal in de wereld kan in de westerse perceptie van vandaag als een ‘massamoordenaar of een ongeregeld iemand die niet kosjer aan de kost kwam’ gezien worden. Maar een muggenziftende archeoloog is wel in staat om dit in zijn juiste context te plaatsen.
Nog even een bedenking! Als de ‘braindrain’ zich nog een aantal decennia verder zet, zit Griekenland straks alleen nog met een hoopje ongeregelde omhooggevallen pseudo intellectuele wacko’s die de waanzinnigste en meest dwaze fantasieën als hyperwetenschappelijk zullen voorstellen aan het laaggeschoold volk. En in zijn miserie zal het volk dit sprankeltje glorie gretig slikken.
Vergelijkbare situaties te over in de geschiedenis, de Grieken zijn hier niet de eersten in.
Een ietwat late reactie. Afgezien van de vraag of deze archeologische site nu van ‘Griekse’, ‘Macedonische’, ‘(vroeg)Romeinse’ oorsprong is, en ( even) buiten beschouwing gelaten dat de politiek daar gebruik/misbruik van maakt: dit zijn toch fantastische opgravingen, mensen!!!! En dat heb ik hier nog niet gelezen. En die voeten, toch wel heel mooie! @penimeni die kruiwagen en dat houweel, niet doen!@Europa ik heb ook foto’s gezien van vroegere opgravingen met plunderingen…’t is niet zeker dat het om hetzelfde graf gaat, …..maar de beelden, die zijn er! Een droom voor archeologen. Kritische zin is en blijft noodzakelijk, maar even genieten van al dat moois moet ook kunnen toch?
helemaal mee eens Christo. een maar. er zijn nog verstandige mensen in griekenland . niet veel, maar dat was altijd zo. de probleem was altijd dat volk wat in het grieks als σοφος λα(γ)ος wordt benoemd.
de hele verhaal heeft niks met archeologie te maken. de archeologie was altijd in stilte in griekenland. toevallig nu is de politiek daar mee bezig en is een circus geworden. na de verkiezingen zullen ze het weer vergeten.
Mee eens Lina, er wordt te veel gefookusd op het voor sommigen zo ervaren negatieve aspect.
Wie met enige kennis van zaken wil gokken wat we nog te verwachten hebben van deze opgraving moet zeker volgende blogspot eens raadplegen.
http://www.empedotimos.blogspot.gr/
De afgebroken sfinxvleugels en hoofden, het mozaiek, het stenen hoofd in de derde kamer. Alles krijgt een mogelijke logische verklaring.
Klopt het uiteindelijk niet, dan verwerf je toch heel wat inzichten in de leefwereld van toen.
Het is nog tenenkrullend en neuspulkend wachten op de persconferenties van eerst de minister van cultuur en daarna die van de bevoegde archeologe (vreemde volgorde trouwens).
Het bevreemdt me dat op deze blog zo weinig gegokt wordt over wat we te verwachten hebben.
Ik zet mijn geld in op:
Het monument is geplunderd in de Romeinse tijd. Echte sieraden werden niet gevonden, de beenderen werden in en buiten de grafput gevonden. De versieringen in been en glas van de doodskist zijn niet volledig. De ronde beschadiging van het mozoaiek? Wellicht stond hier een rond vat met oudmetaalwaarde.
Wie ligt er begraven? Niet Alexander. Eens dood zou men hem al meteen iets minder Groot gevonden hebben en zich de kosten besparen. De farao’s bouwden hum pyramides tijdens hun leven. Anders zouden ze wellicht een plat dak hebben.
Ik gok op het (homo?)vriendje van Alexander Hephaestion. Hij stierf voor Alexander, die waarschijnlijk het nodige geld en dwang kon uitoefenen om een gepast monument op te richten.
Het blijft interessant en spannend, maar vooral de laatste week ook zeer stil.
Nog iemand voor een gokje?
Laten we ons richten op de levenden in Griekenland.
De overheid houdt zich al genoeg bezig met de doden.