Griekenland heeft nooit goed gescoord in de corruptie-index van Transparency International. Het land bengelde altijd achteraan de lijst van Europese landen. Corruptie kan als een van de oorzaken van de economische crisis worden gezien, maar toch kwam er tijdens de crisisjaren, waarin Griekenland zou worden “gered”, geen verandering in de zaak. In 2015 is er blijkbaar toch een keerpunt geweest: Griekenland is in de corruptie-index gestegen van de 69ste plaat in 2014 naar de 58ste plaats. Als je de resultaten over de voorbije 5 jaar bekijkt, dan is de stijging zelfs indrukwekkend. In 2010 stond Griekenland namelijk nog op de 94ste plaats op een totaal van 168 landen. Om de puntjes op de i te zetten: het gaat hier om een perceptie van corruptie. In 2015 hadden de Griekse burgers dus het gevoel dat het land minder corrupt was geworden.

Volgens de Griekse afdeling van Transparency International (TI) moet de reden in de stijging worden gevonden in het feit dat de regering de afgelopen jaren toch meer aandacht hebben geschonken aan het bestrijden van corruptie. Het duurt altijd even voor dat zijn vruchten afwerpt en voor de burger dat in zijn dagelijkse leven ook ervaart. TI is blij met de oprichting van ΔΙΑΥΓΕΙΑ, een website waar alle beslissingen van de overheid in de openbaarheid worden gebracht. Er is sinds een jaar ook een Nationaal Coördinator en een ministerie dat Corruptie moet bevechten, wat tevens stappen in de goede richting zijn. Verder ziet TI ook dat de procedures zijn versneld om mensen te berechten die de wet hebben overtreden (door de trage afhandeling in het gerecht heerst er een klimaat van wetteloosheid in Griekenland), en de organisatie juicht toe dat getuigen die corruptie aan het licht brengen, alsook de zogenaamde whistleblowers, beter worden beschermd.

Maar is het allemaal rozegeur en manenschijn, en is er enkel positief nieuws? Niet echt. Volgens Kostas Bakouris, de directeur van TI Griekenland, moet de reden dat Griekenland het beter doet, ook bij de financiële crisis worden gezocht. De economische bedrijvigheid in Griekenland is namelijk fel teruggevallen, en daardoor hebben de burgers gewoon niet meer het geld om iemand om te kopen of om een envelopje toe te stoppen. En de capital controls hebben er ook voor gezorgd dat er minder geld kon worden witgewassen. Volgens Bakouris is de overheid er echter nog niet in geslaagd om betrouwbare instituties op te bouwen. De achterdocht van de Griek tegenover zijn overheid blijft nog erg groot. En het idee leeft nog steeds dat je met een steekpenning altijd iets kunt regelen. Zolang die mentaliteit niet verandert, zal corruptie altijd een onderdeel blijven van de Griekse realiteit, aldus Bakouris.

Het toeval wil dat de inspecteur van de Openbare Administratie deze week ontslag heeft genomen na 11 jaar dienst. Het mandaat van Leandros Rakintzis was eigenlijk al in 2009 afgelopen, maar de man bleef op zijn post omdat er geen vervanger kon worden gevonden (sic). Bij zijn afscheid zei hij dat Griekenland nog steeds een corrupt land is, en dat voor de gezondheidszorg nog erg wordt geplaagd door steekpenningen en door corruptie. Maar waar vroeger nog 5000 euro werd gevraagd, zijn dokters die een envelopje vragen ondertussen al tevreden met 500 euro.