een zee van mensen heeft zich verzameld voor het historische klooster van Arkadi

Het is nog geen 9 uur wanneer we van huis vertrekken, want de fietsvereniging waar we bij aangesloten zijn, heeft al vroeg afgesproken met de bergbeklimmersvereniging in Rethymnon, om allemaal samen per fiets naar Arkadi te rijden. De zon schijnt aan een stralend blauwe hemel. Onderweg zien we kleine groepjes die al lopend de hellingen trotseren, ze krijgen bloemetjes van kinderen die langs de kant van de weg staan. Het is een hele opgave voor de atleten. Onze fietsers rijden 50km waarvan het grootste stuk – soms steil – bergop.

Bij aankomst blijkt alles goed georganiseerd, er zijn grote parkings voorzien in de weilanden rondom het klooster, en sommige van de gratis bussen die aankomen, zitten propvol. Alleen al vanuit het district Chania werden meer dan 20 bussen ingelegd, vanuit Heraklion minstens zoveel. De menigte groeit aan terwijl van overal mensen komen aangewandeld, de sfeer is uitgelaten op deze mooie lentedag. Velen gaan in de kerk een kaarsje aansteken en bezoeken het museum en het knekelhuis.

Achter het podium hangt een spandoek met “Ελευθερία ή θάνατος” (“de vrijheid of de dood”), de strijdkreet van de Grieken die tegen de Ottomaanse heerschappij in opstand kwamen. Het historische Arkadi is voor de Kretenzers een monument dat hen herinnert aan de strijd van hun voorouders voor vrijheid en waardigheid, de plek bij uitstek waar alle Kretenzers zich verenigd voelen met elkaar. Af en toe horen we de woorden “Ξυπνήσαμε – We zijn wakker geworden” en daarbij gaat het niet alleen over het protest tegen de vernietiging van de chemische wapens op zee, maar ook over het protest tegen de bezuinigingspolitiek die werd opgelegd door de trojka door middel van het memorandum.

rechtsonder naast het podium professor Gidarakos en professor Pissias die worden geinterviewd door lokale tv-zenders

Aanwezig zijn vertegenwoordigers van instellingen, gemeenten, regio’s, steden, de Heilige Kerk van Kreta, universiteiten, kamers van koophandel, wetenschappelijke verenigingen, vakbonden, politieke partijen, collectieven, sportverenigingen. Lijsten te lang om op te noemen worden afgelezen van ontelbare verenigingen, het zijn er wel 200 wordt gezegd, ook parlementsleden en europarlementsleden laten hun gelukwensen overmaken. Een groep van 150 motorrijders, afkomstig van Kreta en van het vasteland, komt de menigte vervoegen.

Verschillende politici beloven elke steen om te draaien “tot er geluisterd wordt”. Het wordt pas interessant wanneer Evangelos Gidarakos, hoogleraar aan de Technische Universiteit van Kreta, aan het woord komt. Hij is ontroerd en voelt zich gesterkt door de grote opkomst. Nogmaals benadrukt hij de vele technische vragen en problemen, en het feit dat er alternatieve oplossingen kunnen gevonden worden.

Professor Gidarakos spreekt de menigte toe

“Dit is een experiment, zegt hij, de toxiciteit van deze stoffen is zo hoog dat als er iets fout gaat, vooral tijdens de kritieke oplaadfase wanneer de chemicaliën niet verdund zijn, de reikwijdte van de vernietiging desastreus is, niet alleen voor het milieu, maar voor elk levend organisme dat er leeft”. Hij heeft het vervolgens over de videoconferentie die niet wordt vrijgegeven en het grote falen van de Griekse regering om enig vertrouwen te winnen in deze zaak. Hij vraagt ook aandacht voor de algemene vervuiling van de zee door lozing van afvalwater en industrieel slib. Groot applaus alom.

De volgende spreker is Evangelos Pissias, hoogleraar aan het TEI van Athene en coördinator van het Internationaal Initiatief voor de Vrede in Syrië: “De gevolgen van het het lekken of lozen in zee van de giftige stoffen zullen 50 jaar duren, want zo lang duurt het voor het ecosysteem in de zee zich hernieuwt. Misschien gaat het over een ‘klein risco’, zoals de Amerikanen ons willen doen geloven, maar zelfs dit kleine risico kan enorme gevolgen hebben voor het zeeleven en voor de volkeren die leven aan de kusten van de Middellandse Zee. Als wetenschapper stel ik mij de vraag: wat is de kost en wat is het nut?” Hij besluit met te zeggen dat dit niet alleen een vraag is die we ons moeten stellen in functie van het milieu, maar ook op ethisch vlak. “Δεν θα τους αφήσουμε!!” (“we zullen hen niet toelaten”) klinkt het, gevolgd door luid applaus.

Tot slot wordt beloofd dat het ‘Manifest van Arkadi’ overhandigd zal worden aan de Griekse regering, aan de voorzitter van het europarlement Martin Schulz, en aan de vertegenwoordiger van de OPCW. Hierin wordt gevraagd aan de Griekse regering om zich uit te spreken tegen deze operatie en het thema in het parlement voor te leggen, van de internationale organen wordt gevraagd om van de hydrolyse van de chemische wapens op zee af te zien, en om van het Middellandse zee-gebied een plaats te maken waar men in vrede en veiligheid kan leven.

Hierna volgt een muziekprogramma met een aantal muzikanten waarvan de bekendste wel Psarandonis, Georgios Xylouris (Psarogiorgis) en Iannis Aggelakas zijn. Helaas zijn de fietsers onder ons te moe en keren we spoedig huiswaarts. Ondertussen blijft het volk maar toestromen tot de weg dicht zit, de demonstranten moeten nu een viertal kilometer te voet afleggen om bij het klooster te geraken.

Achteraf horen we dat de schattingen van organisatoren en politie liggen tussen de 10.000 en 15.000 aanwezigen. Het is moeilijk in te schatten. Zelfs al zijn het er wat minder dan 10.000, we kunnen ons afvragen hoe lang de grote zenders in Athene en de regering dit protest nog kunnen blijven negeren, als zelfs de Washington Post er al een artikel over schrijft…
Een zin die blijft hangen vandaag: “Dit is nog maar het begin”.