Wie deze maand het zuiden van Kreta bezoekt, zou wel eens getuige kunnen zijn van een spookverschijning. Volgens de plaatselijke legende keren bij het fort van Frangokastello jaarlijks de geesten van de vrijheidsstrijders terug, die hier vielen in een bloedige opstand tegen de Ottomaanse overheerser. In de dagen vanaf 17 mei worden bij het eerste ochtendgloren de schimmen zichtbaar als een waas of als schaduwen die dansen in de richting van het fort en daarna langzaam in zee verdwijnen. Ze worden Drosoulites genoemd omdat het fenomeen zich voordoet bij kalme zee wanneer er veel vochtigheid in de lucht hangt, ‘δÏοσιά’ betekent ‘dauw’. Het zou een luchtweerspiegeling kunnen zijn uit de Sahara, zo beweert men, of een optische reflectie van de eerste zonnestralen, zoals bij een regenboog. Het fenomeen werd meermaals beschreven en er wordt melding gemaakt van een Duitse patrouille die het vuur opende op de verschijningen tijdens de bezetting. Een sluitende wetenschappelijke verklaring is er niet, maar het zou iets te maken hebben met de atmosferische omstandigheden en de hoge vochtigheidsgraad ‘s nachts in deze tijd van het jaar. Wat is de geschiedenis achter deze mythe?
Toen Griekenland onafhankelijk werd verklaard, waren de grenzen nog niet vastgelegd. Om het vrije Griekenland zo groot mogelijk te maken, kwamen revolutionairen van het vasteland meevechten met de opstandelingen in Kreta. Ook het omgekeerde gebeurde. In de jaren 1820 vluchtten er tienduizenden Kretenzers naar andere eilanden en naar de Peloponnesos, de meesten kwamen terecht in Nafplio. Deze stroom vluchtelingen zwol aan telkens er represailles dreigden van de Turken naar aanleiding van de nachtelijke aanvallen van de opstandelingen, die de Kalisperides genoemd werden. Vele Kretenzers die de oversteek maakten, zouden zich scharen aan de zijde van de grote leider Kolokotronis. Ook de rots Gramvoussa – het eilandje met de Venetiaanse vesting ten noordwesten van Kreta – werd ingenomen, en werd vanaf 1825 een vrijplaats voor de rebellen. Op een gegeven moment woonden er 3000 mensen en er was zelfs een schooltje ingericht. De piraterij was voor hen de enige manier om te kunnen overleven. Er werd een kerkje gebouwd, de Panagia Kleftrina, opgedragen aan de vrouwen van de ‘κλÎφτες’.
Het eilandje Gramvoussa fungeerde als een bruggenhoofd en er was een verloop van rebellenleiders die elkaar ontmoetten. In januari 1828 kwam de grote leider Hatzimichalis Dalianis uit Epirus hier aan wal met 700 mannen, waaronder 100 ruiters, om de opstand van de Kretenzers te ondersteunen. Als uitvalsbasis koos hij het 14e-eeuwse Venetiaanse fort in Frangokastello. De rebellen uit Sfakia, die zich bekwaamden in guerilla-technieken in de bergen, raadden hem aan om een andere verschansing te zoeken en om zich niet in de open vlakte te begeven. Deze raad werd jammerlijk in de wind geslagen. Dalianis was meer vertrouwd met de strijd te paard, en opteerde voor het fort. De gouverneur van het eiland, Mustafa Pasha, verzamelde met de hulp van Muhammed Ali uit Egypte een leger van 8000 soldaten om de opstand te onderdrukken. Op 17 mei 1828 werd het fort aangevallen. Dalianis kwam om in de strijd, samen met 385 mannen, en ook Mustafa verloor 800 man. Het afgehakte hoofd van Dalianis werd naar Mustafa Pasha gebracht, die ontstemd was omdat hij Dalianis levend wilde zien. De resterende manschappen werden vrijgelaten na zeven dagen bezetting en na onderhandelingen. De dode revolutionairen werden niet begraven, hun lijken werden enkel bedekt met een laagje zand door de wind. Het stoffelijk overschot van Hatzimichalis Dalianis zou echter wel begraven zijn door een non in het nabijgelegen – en nu verlaten – klooster van Sint-Charalambos. Mustafa’s troepen werden tijdens hun terugkeer naar Chania ter hoogte van de Imbros-kloof door een groep rebellen uit Sfakia in een hinderlaag aangevallen, en leden nogmaals ongeveer 1000 slachtoffers.
Volgens de traditie vindt de ziel geen rust als het lichaam niet begraven wordt. De schimmen uit het verleden blijven rondwaren, al gaan er soms gaan er een paar jaar voorbij voor ze zich laten zien. De mannen zouden in het zwart gekleed zijn, en soms hoor je ook hoefgetrappel en wapengekletter. Gaat het om een natuurverschijnsel of een zinsbegoocheling? Waar we in ieder geval zeker van zijn, is dat we gezegend zijn met historisch gekleurde en fantasierijke volkslegendes.
Ik begon me eenzaam te voelen zonder een tekstje op deze blog!:)
En wie ook is komen inspringen,bedankt het clubje bij mekaar te houden.
Grieken hebben toch kleurrijke ‘petite histoire’ . Verhalen van de inwijkelingen uit Turkije zijn ook
aangrijpend en spannend.
Prachtig en rijk verhaal @Bruno. En wat een verademing temidden van dat al tijden voortgaande gehijg over de per bijna uur veranderende ‘actualiteit’ in Brussel en andere hoofdsteden van Europa ten aanzien van de wel of niet ondergang van Griekenland. Dan doet zo’n verhaal terug verlangen naar de onschuldige tijden van blogs en fora. Dank dus!
Beste Aleko,
Ondergang van Griekenland ?
Niet Brussel maar Griekenland zelf zal daar over beslissen.
Ik rekende Athene nog steeds bij de ‘andere hoofdsteden van Europa’.Mag toch? Ik noemde Brussel omdat dat de agressor in alle Europese (denk ook aan de Oekraïne!)ellende is. Varoufafkis wast dat varkentje wel alsof hij de wrekende Minotaurus is.
Dag Bruno, blij iets van je te horen… en dan nog met nieuws uit Kreta ! Yummie
is voor zover ik kan zien, niet door bruno maar door nadia geschreven… geen nieuws van bruno ?
Ja, @rené, je hebt volkomen gelijk het stuk is zonder twijfel door @Nadia(zeer voortreffelijk) geschreven.Ik heb er in eerste instantie over heen gelezen. Sorry, ook naar @Nadia toe.
niks sorry aleko ! ik wou dat het stuk door bruno geschreven was dan was in pak geruster ! zonder iets aan de verdienste van nadia te willen afdoen want inderdaad knap interessant stuk !
Inderdaad een mooie en interessante tekst, die doet terugdenken aan de blog van vóór de crisis.
Dank aan allen voor de reacties. Wanneer we weer een berichtje krijgen van Bruno weet ik ook niet hoor …. dat wordt toch wel spannend! 🙂
Maar @Nadia, met alle respect, hoe heb jij dan je verfrissende, beeldschone verhaal hier op “reilen en zeilen” geplaatst weten te krijgen. Daarvoor moet je toch de technische tools van de geëerde @Bruno ter beschikking hebben gekregen. Als het in deze loodzware tijden een speels dingetje tussen jou en @Bruno is, heb ik er overigens volledig vrede mee en wacht in alle rust af. Plaats jij dan nog eens wat, je hebt genoeg interessants beschikbaar. En @Hans ook. Toch @Hans.
@Aleko, ik vind het alleszins heel prettig om af en toe een stukje te schrijven dat niks te maken heeft met de crisis, maar alles met het prachtige eiland waar ik al 18 jaar woon, en ik voel me vereerd dat ik dat hier mag plaatsen. Er zijn vast nog veel aangrijpende en boeiende verhalen te vertellen uit andere contreien van Griekenland zoals @Jenny aanhaalt. Helaas is mijn kennis daarover eerder beperkt.
Wat Bruno betreft, ik denk dat degenen die hem volgen op facebook al gemerkt zullen hebben dat hij het gewoon erg druk heeft…
Ja @Nadia I know where to find him. Je ziet mij daar ook regelmatig rondrazen met mijn anti -Memorandum, anti-Troïka en anti-Brussel stukjes. Lekker fel en ongenuanceerd. Heerlijk. Best nog wel wat likes. Misschien dat wanneer het over de harde, bliksemsnel veranderende politiek gaat het daar een meer geschikte plaats is. Maar ik blijf het “mooie en meer beschouwende van hier toch ook wel erg missen. Misschien dat er weer betere tijden komen dat het allebei kan.
panta tetia!! Xilia mbravo nadia bruno ….. als zelfs de duitsers er melding van hebben gemaakt …. wie weet 🙂 🙂
Zo zie je maar weer, moderne mythologie bestaat ook.
Ik hoorde dat het Drousolites verschijnsel een fata morgana is uit de Libysche woestijn. Maar de Sfakioten zullen het wel liever op dolende geesten houden…
Mogelijk een bijwerking van een maaltijd in de nabijgelegen taverna
http://www.tripadvisor.nl/Restaurant_Review-g1184871-d2318163-Reviews-Taverna_Drousoulites-Frangokastello_Sfakia_Chania_Prefecture_Crete.html
nee nee filippa de Sfakioten EN de duitse soldaten 🙂 🙂
en jij penimeni trek dat maar weer naar het belachelijke gelijk we van u gewoon zijn 🙂 …..
Ah – Bruno is blijkbaar de laatste hand aan zijn boek aan het leggen. Dat verklaart meteen zijn radiostilte op de blog 🙂
“Groeten uit Griekenland, Bruno Tersago. Nog niet verschenen – reserveer een exemplaar Beschikbaar op 30-06-2015”