Een spandoek van Solidariteit Piraeus verwelkomt de vluchtelingen

Vanochtend ben ik samen met een paar vrijwilligers van Solidariteit Piraeus de opvang gaan verzorgen voor de vluchtelingen die toekwamen uit Symi, Rhodos en Kos, en uit Mytilini (Lesbos). Op de kaaien aan poort E1 was het erg rustig. Er stonden een paar vrachtwagens te wachten, en de taxi’s stonden al in lange rijen klaar voor klanten. Binnen in de terminal maakte Kaiti samen met nog 3 andere vrouwelijke vrijwilligers sandwiches klaar. Sotiris staat met een aantal andere vrijwilligers aan de andere kant van het gebouw kledij te sorteren. “Voor sommigen is dit de laatste halte voor FYROM, en ze willen wellicht droge kledij”. Het was erg rommelig, want een lading vluchtelingen was pas afgelopen nacht toegekomen en had de nacht doorgebracht, slapend op de grond van de terminal. Dekens en kledij lagen overal uitgespreid. Solidariteit Piraeus heeft 2 ruimtes ter beschikking gekregen van OLP (de havenautoriteit, voorlopig nog niet in privéhanden) om kledij op te slagen. Een kleine ruimte dient als apotheek, en de kantine wordt als zodanig gebruikt. De ploeg wordt versterkt door iemand van de Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία Υποστήριξης Προσφύγων & Μεταναστών (Piraeus Initiatief voor de Ondersteuning van Vluchtelingen en Migranten) en door Thanas, een medewerker van O Allos Anthropos (die me trots zei dat ook O Allos Anthropos de prijs van EU voor Burger van het Jaar geweigerd had). Allemaal mensen die al jaren geen werkloosheidsuitkering meer krijgen en met 0 euro inkomen moeten zien te overleven. Ze doen dit werk om niet gek te worden, en ze voelen zich rijk door dingen te delen.

De terminal E1 in Piraeus

Rond 09:40u komt de Blue Star Diagoras de haven ingevaren. Niets leek er op te wijzen dat dit schip andere passagiers aan boord had dan normaal. Maar op de kaaien staan Bangladeshi’s te wachten, en ook Syriërs. Er wordt driftig getelefoneerd, en er komen mensen met bordjes in Arabische opschriften. Het zal me snel duidelijk worden wat ze komen doen. De poorten van het schip gaan open en ongeveer 1200 mensen stromen naar buiten. Het merendeel onder hen zijn Syrische vluchtelingen, maar er zitten eveneens mensen tussen van Irak, Afghanistan en Bengladesh. Allen hebben ze 61 euro voor de overtocht moeten betalen. Een lucratieve zaak voor de ferriemaatschappij die deze periode van het jaar amper 200 mensen vervoert op dit traject.

Bustickets naar Eidomeni te koop

De Syriërs met hun bordjes in Arabisch, stormen naar voren: ze bieden de vluchtelingen busritten aan naar Eidomeni, waar ze de grens met FYROM over kunnen. Prijs van een ticket: 35 euro. De meesten weten er van, maar sommigen hebben zich toch in de luren laten leggen en hebben hun ticket al gekocht op de eilanden. Maar daar kost het zelfde ticket tussen de 55 en 65 euro. Daar doet dus iemand gouden zaken aan. De bussen die de vluchtelingen naar de grens brengen, mogen de kaaien niet op. Ze hebben daarvoor geen toestemming. Op de straat achter de haven, staan ze aan te schuiven. Ik tel 12 bussen. Sotiris probeert er bij de havenautoriteit voor te ijveren om de bussen toe te laten op de kaaien. Zo is er meer controle, en kunnen de piraten die te veel vragen, worden onderschept. Want wat hier gebeurt, is niet meteen illegaal. Hier staan geregistreerde touroperatoren die hier goed aan verdienen. Maar er is heel veel ruimte om misbruik te maken van de situatie.

Sommige vluchtelingen weten nauwelijks waar ze zijn. Ze spreken vaak geen Engels. Maar diegenen die het wel weten, zijn goed geïnformeerd en vragen naar de bus die hen naar “Evzon” brengt. Daarmee bedoelen ze de grensovergang van Evzones, waar ze FYROM binnen kunnen.

Tickets naar Evzon. U ziet de bussen op de achtergrond.

Een half uur nadat de Diagoras aanmeerde, komt de Blue Star Patmos binnen, met vluchtelingen vanuit Mytilini (Lesbos). Aan boord: 1995 mensen, onder wie de gewone nationaliteiten, maar ik zag dit keer ook Somalis. Hetzelfde tafereel herhaalde zich hier. De meeste Syriërs verwdijnen meteen, en vinden de weg naar de bussen. Diegenen die minder geld hebben, vooral dan de Afghanen, blijven hangen op de kaaien. Daar krijgen ze maandverbanden, luiers en dies meer toegestopt van de vrijwilligers van Solidariteit Piraeus. Het zijn ook deze mensen die in de terminal binnen stappen en daar iets te eten vragen. En ook warme kledij zoeken.

Een Afghaanse familie van zes zit er een beetje verloren bij. De moeder heeft een zware hoest, maar het dochtertje van 11 kan niets eten of drinken, of het komt er allemaal weer uit. Het meisje loopt rond in kledij die veel te klein is, en rilt van de koorts. Bij de overtocht naar Lesbos op maandag is ze onderkoeld geraakt en de twee dagen die ze heeft moeten aanschuiven in Moria, hebben de situatie er niet beter op gemaakt. Haar broer, Navid, is de enige in het gezin die Engels spreekt. Hij heeft in Moria de dokters geholpen bij de vertalingen, en nu is hij degene die het initiatief neemt en het gezin op sleeptouw neemt. Op zijn 14de is hij al erg volwassen. Je ziet in zijn ogen dat hij heel intelligent is. De medicijnen die Solidariteit Piraeus in de terminal heeft opgeslagen, zullen zijn zus niet helpen, dus wordt er besloten om het kind naar een dokter te brengen. Samen met Thanas heb ik daarna moeder, dochter en Navid naar het ziekenhuis van Nikaia gebracht met de wagen.

Navid en zijn twee zusjes

De familie wil naar Duitsland, vertellen ze me onderweg. Of ze daar contacten hebben, vraag ik. Het antwoord is negatief. Ook in Griekenland hebben ze geen contacten. Navid gebruikt mijn hotspot om het internet af te speuren, terwijl we onderweg naar het ziekenhuis zijn. Ik laat hen achter aan het ziekenhuis, want ik word op kantoor verwacht. Hoe het hen later zal vergaan, weet ik niet, maar Thanas vermoedt dat de familie van Navid naar het stadium van Galatsi zal worden gebracht, waar al 2000 Afghanen zijn opgevangen.

Later op de dag hoor ik dat er nog 2 ferries zijn aangekomen in Piraeus met nog eens 2000 vluchtelingen aan boord. Dat zijn er dus zo’n 5000 op 1 dag tijd. In het kader van het 17-puntenprogramma dat met de EU is opgesteld, zou Griekenland 50.000 vluchtelingen opnemen. Dat krijg je in Piraeus dus bij mekaar op 10 dergelijke dagen zoals vandaag. Waar gaat de rest naartoe? En wat het relocatieprogramma van de EU betreft: 160.000 vluchtelingen zullen worden overgebracht naar de andere landen. Op dit moment zijn er al 86 vluchtelingen overgebracht. Dat lijkt ook niet echt een groot succes te zijn.

Opvallend toch vandaag: er is geen enkele opvang vanuit de overheid in de haven van Piraeus. Geen bordjes, geen aanduidingen, niets van Frontex, geen enkel teken dat er hier een hotspot komt tegen eind oktober, zoals beloofd. Eigenlijk helemaal niets.

Vermoeidheid	Een vrijwilliger van Solidariteit Piraeus deelt maandverband en luiers uit
De bussen staan op de ringweg om Piraeus haven	Wie zei dat er enkel jongemannen onder de vluchtelingen zitten?
Dan zit je daar op de kaaien. En wat nu?	Oorlogsinvalide
Helemaal alleen	Gestrand in Piraeus
Vrijwilligers delen voedsel uit	Vrijwilligers delen dekens en warme kledij uit