‘We hebben witte rook’, zo klonkt het op 1 mei, de Dag van de Arbeid, uit de mond van minister van Financiën Evklidis Tsakalotos. Hij had 12 uur samen gezeten met afgevaardigden van “de Instituties” in het Hilton hotel (een erfenis van Varoufakis: de trojka was dood en de onderhandelingen mochten niet meer in de gebouwen van het ministerie worden gehouden). Tsakalotos bedoelde daarmee dat er een overeenkomst was tussen de leenheren en de Griekse overheid over de evaluatie voor de tweede schijf van de laatste noodlening. Die had eigenlijk al bijna een jaar geleden afgesloten moeten zijn, maar langs alle kanten wordt er getreuzeld. De Griekse kant probeert de pil te verzachten (hoewel dat in de voorbije 7 jaar nooit is gelukt) en de schuldeisers worden het onder elkaar niet eens of de opgelegde maatregelen het beoogde effect op de begroting zullen hebben. En hoe meer er wordt getreuzeld, hoe meer de voorspellingen moeten worden bijgesteld. Met als gevolg dat de vooropgestelde doelen nooit worden bereikt.

Maar goed, er is dus een overeenkomst, die nu door de Eurogroep op 22 mei moet worden goedgekeurd. Eerst moeten de maatregelen die zijn afgesproken tijdens de onderhandelingen, worden gestemd door het Griekse parlement op 16 mei. De Eurogroep zal zeer waarschijnlijk dit keer geen strobreed in de weg leggen. Griekenland moet in juli namelijk 7 miljard  euro aan leningen terugbetalen en heeft dat geld niet. De overeenkomst van 1 mei moet dus leiden tot het vrijgeven van een nieuwe schijf van de noodlening die daarvoor zal worden gebruikt. Als Griekenland die leningen niet kan terugbetalen, dan is het land bankroet. Een dergelijk scenario hebben we in juni 2015 meegemaakt, en vooral in Duitsland wil men vermijden dat het zich herhaalt, omdat er in het najaar parlementsverkiezingen zijn.

De financiële beurzen vonden het nieuws uit Athene geweldig. Overal klonken bemoedigende geruchten. Griekenland was gered, zo luidde het. En Alexis Tsipras hoopt dat de overeenkomst de weg vrijmaakt om Griekenland deel te laten nemen aan het QE programma van de Europese Centrale Bank. QE, quantitative easing, of kwantitatieve versoepeling, is een technische ingreep van de ECB om de geldvoorraad de vergroten. In simpele woorden: geld bijdrukken. Alle EU-landen hebben van het programma geprofiteerd de voorbije jaren, behalve Griekenland. Tsipras gokt niet enkel op deelname aan de QE, maar hoopt ook dat er eindelijk concreet wordt gesproken over schuldverlichting. Daar zijn de schuldeisers al jaren over aan het discussiëren, met het IMF als eisende partij, omdat het fonds niet gelooft dat de Griekse schuld nog houdbaar is. In Berlijn is men een andere mening toegedaan: alle maatregelen die aan Griekenland worden opgelegd (en die, laat ons eerlijk zijn, vooral in de Duitse hoofdstad worden bedacht) moeten er toe leiden dat de schuld wel beheersbaar wordt. Als Duitsland toegeeft aan schuldverlichting, betekent dat tegelijk ook dat het toegeeft dat de maatregelen niet het beoogde effect hebben. Gisteravond liet de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble al weten dat hij geen enkele reden ziet tot schuldverlichting, nu Griekenland ingestemd heeft met nieuwe maatregelen.

Nochtans had Tsipras daar op gegokt en is Griekenland tijdens de onderhandelingen overstag gegaan in de hoop dat de toegevingen zullen leiden tot schuldverlichting. Het zal er ooit toch moeten van komen, want ondanks het feit dat Griekenland een paar weken geleden naar buiten kwam met een primair overschot van 4,2% (een overschot op de begroting, voor de rente op de schulden wordt terugbetaald), is er geen economische groei. Sommigen zagen in dat primair overschot een teken dat het beter gaat met Griekenland. Maar het overschot is er gekomen omdat Griekenland loodzware belastingen heeft geheven in 2016, en eenmalige taksen heeft ingevoerd, die een beter effect hebben gehad dan voorzien. Het overschot is er gekomen door eenmalige maatregelen, niet door groei. Tsipras had gehoopt dat er goodwill zou zijn, als hij dergelijke cijfers kon voorleggen. Maar Schäuble zag in het primaire overschot alweer een bewijs dat zijn beleid werkt. Een deel van de Nederlandse pers jubelde eveneens en vond dat het goede resultaat het werk was van Jeroen Dijsselbloem.

Bedoeling van de geldschieters is nu dat Griekenland een dergelijk overschot jarenlang zal moeten volhouden. Geen enkele EU-lidstaat kan dergelijke cijfers voorleggen. Al jaren niet. En zonder groei zal Griekenland dat ook niet kunnen. Wie denkt dat het nu beter gaat in Griekenland, is dringend aan een reality check toe. 1,5 miljoen Grieken in abjecte armoede, volgens een laatste studie, en 38,7% van de Griekse kinderen die onder de armoedegrens leven, volgens het laatste rapport van UNICEF. Maar daar reageren financiële beurzen natuurlijk niet op.