Drie van de overlevenden, en een tolk

De beelden van de overlevenden van het gekapseisde bootje voor de kust van Farmakonissi zijn nog niet verteerd, of ze worden al een politiek thema. Afgelopen zaterdag was er een solidariteitsmars met de overlevenden, en we zagen daar toch vooral vlaggen van extreem-linkse partijen. Tijdens de hele mars spraken die trouwens geen woord. Niet verwonderlijk als je je kinderen en vrouwen voor je ogen hebt zien verdrinken.

De omstandigheden waarin de vluchtelingen zijn verdronken, blijven nog onduidelijk. De Griekse kustwacht is in het verleden al een paar keer beschuldigd van het terugduwen van bootjes met vluchtelingen naar Turkije, dus velen zijn geneigd om te geloven dat zoiets dit ook ook weer is geprobeerd. Mensenrechtenorganisaties zoals de European Council on Refugees and Exiles, maar ook Amnesty International hebben geëist dat er een onderzoek wordt ingesteld naar wat er precies is gebeurd in Farmakonissi. De Griekse overheid, bij monde van minister van Openbare Orde Nikos Dendias heeft aangekondigd dat een dergelijk onderzoek er komt. Maar tegelijk heeft hij ook gezegd op de informele vergadering van de EU-ministers van Justitie dat “terrorisme geneigd is om het fenomeen van illegale immigratie uit te buiten”. Misschien wilde hij daarmee zijn Europese collega’s gevoelig maken voor de preventie van terroristische aanvallen (de schrik zit er momenteel flink in, sinds Christodoulos Xiros is ontsnapt – gisteren stond in de zondagskrant nog dat terroristische organisaties de voorbije jaren bij bankovervallen ongeveer 10 miljoen euro hebben weten buit te maken dus de kas zou wel eens goed gespijsd kunnen zijn), maar misschien had de Griekse staat de “illegale immigranten” een ietsje beter kunnen opvangen? Vanuit de overheid is er geen enkele aandacht besteed aan de overlevenden. In het weekend werden oproepen gelanceerd in de sociale media om kledij te brengen naar het “huis van de vluchtelingen”, want de 18 die Farmakonissi hadden overleefd hadden enkel nog de kleren aan hun lijf. En foto’s van hun overleden kinderen. Kijkt u even mee naar de getuigenis, die ondertussen in het Engels is vertaald.

Wat ze hier zeggen, staat in schril contrast met de getuigenis die vier van de overlevenden hebben ondertekend. Afgeopen vrijdag zijn de overlevenden namelijk naar het politiekantoor van Omonoia gebracht om te gaan getuigen. Het papier dat ze hadden ondertekend, was in het Engels opgesteld, en meldde dat de kustwacht hen NIET richting Turkije had gesleept. Volgens de woordvoerder van de Greek-Helsinki monitor, Panayiotis Dimitras, zijn de getuigenissen vervalst. Er zou geen tolk aanwezig zijn geweest, en de overlevenden kenden geen Engels. Vermoed wordt dat ze werden gedwongen om de verklaring te ondertekenen.

Oppositieleider Alexis Tsipras heeft een brief gestuurd naar Herman Van Rompuy, naar José Manuel Barroso en naar Martin Schultz met de vraag om het asielbeleid en het migratiebeleid op EU-niveau te herzien. De vraag is vooral bedoeld om de druk op de Griekse schouders wat te verlichten. De bootjes die op de Griekse kusten aanspoelen mogen dan wel kleiner zijn dan de bootjes die in Lampedusa aankomen, maar het aantal vluchtelingen dat langs Griekenland binnen komt, ligt desalniettemin erg hoog. U leest de brief van Tsipras hier. De reactie van de regeringswoordvoerder Simos Kedikoglou was kinderachtig en te verwachten: “Ο κύριος Τσίπρας συκοφαντεί την πατρίδα του” luidt het. De heer Tspiras belastert zijn land. En verder meldt Kedikoglou dat Griekenland een rechtsstaat is, die al zijn internationale afspraken nakomt. Daar zal menige Griek wel een ander idee over hebben.

Toch blijft het bijzonder vreemd dat er afgelopen donderdag en vrijdag geen enkele reactie is gekomen vanuit de informele vergadering van EU-ministers. Per slot van rekening was zelfs de bevoegde Eurocommissaris, Cecilia Malmström, daar aanwezig. Die kreeg op twitter trouwens de wind van voren, net zoals de voorzitter van het Europese Parlement, Martin Schultz.

Ook in de buitenlandse pers bleef het bijzonder stil over het drama dat zich heeft afgespeeld in Farmakonissi. Nu is het best mogelijk dat iemand gaat denken “wat komen ze eigenlijk hier in Europa zoeken, die stakkerds?” bij het zien van de video hier boven. Dat is eigenlijk een heel andere kwestie, en die mag zeker geen excuus worden om deze mensen volledig aan hun lot over te laten. Want dat dreigt te gebeuren hier in Griekenland.