De foto links, met een boekverbranding en mensen die een fascistische groet brengen, lijkt te stammen uit nazi-Duitsland, maar dat is niet het geval. Het is een foto die genomen is op 16 augustus 1936 in Griekenland. In die periode regeerde Ioannis Metaxas. Metaxas was niet meer of minder dan een dictator, en er zijn in 2014 heel wat Grieken die vol bewondering terugblikken op de periode dat de man aan de macht was. Voor Kostas Plevris, de ideoloog van Gouden Dageraad, is Ioannis Metaxas het lichtende voorbeeld, maar ook binnen de andere rechtse partijen zijn er velen die vol nostalgie terugblikken naar de jaren van de dictator.
Metaxas is de geschiedenis in gegaan als de man die in 1940 gezegd heeft “Alors, cést la guerre”, omdat hij de Italiaanse en Duitse troepen geen vrije doorgang wilde verlenen over Griekse grondgebied. Griekenland werd daardoor meegezogen in de tweede Wereldoorlog, en op 28 oktober wordt de weigering van Metaxas nog elk jaar herdacht op de Ochi-dag. Op die dag moeten de Griekse schoolkinderen trouwens ook allemaal in uniform paraderen voor de Griekse politici, onder militaristisch tromgeroffel. Nog zo’n erfenis van Metaxas.
Wat zien we hier op de foto? 78 jaar geleden besloot Metaxas dat alle boeken met een anti-Helleens karakter, moesten worden verbrand. U zult zich misschien even in de haren krabben wanneer u ziet welke boeken op de lijst van de dictator stonden:
- “Ζωή εν Τάφω” van Stratis Myrivilis. Een boek in de vorm van een dagboek, tegen de oorlog, verschenen in 1924. De titel verwijst naar een psalm die in de Goede Week voor Pasen in de orthodoxe liturgie wordt gezongen.
- Antigone van Sofokles, een werk dat vooral gericht is tegen machthebbers.
- Werken van Thucydides, Plato en Xenofon. Bovendien had Metaxas ook een besluit uitgevaardigd dat in het bijzonder de begrafenistoespraak van Perikles, neergeschreven door Thucydides, op school niet mocht worden onderwezen, omdat het de leerlingen kritisch zou kunnen maken tegenover de staat.
- Alle boeken van Karl Marx, maar eveneens alle werken met een marxistisch karakter.
- Origin of Species van Darwin, vooral omdat de kerk, een medestander van Metaxas, er niet blij mee was.
- Alle werken van Sigmund Freud (wegens seksuele inhoud), George Bernard Shaw (wegens maatschappijkritiek), Alexander Papadiamantis (de Victor Hugo van de Griekse letterkunde), van de Franse nobelpijswinnaar Anatole France, van Heinrich Heine, Maxim Gorky , Leon Tolstoi, Fjofor Dostojevski, maar ook Goethe en Emmanuel Kant.
De boeken liggen te smeulen op de foto. Gelukkig ligt dat alles achter ons en hebben we nu in Griekenland een systeem waar de staat bepaalt welk boek in de lagere en middelbare scholen moet worden onderwezen. Dat boek moet dan van voor naar achter helemaal uit het hoofd gekend zijn.
“Dort, wo man Bücher verbrennt, verbrennt man am Ende auch Menschen.†– Heinrich Heine in 1821
Jaren na data is dat ook gebeurt. Ik heb vernomen dat men in Griekenland na het schooljaar al de schoolboeken verbrandt, waarschijnlijk om dat het volgend schooljaar de boeken aangepast worden en er weer nieuwe moeten gedrukt worden, als ze er tenminste de centen voor vinden. Ik heb die schoolboeken allemaal eens gedownload in pdf vorm,van Dimotiko en Gymnasio en nog tal van andere. Het eerste wat opvalt dat het wel veel bladzijdes zijn maar weinig tekst, dus veel prentjes. De geschiedenis- en godsdienstige boeken bulken van ……. Maar ja ieder land schrijft en herschrijft zijn eigen geschiedenis.
ik geloof dat de tijd v/het verbranden v/d schoolboeken al een paar jaar voorbij is. De staat kon de drukkerskosten niet meer betalen. Zelf heb ik nog boeken uit het vuur gehaald en in Belgie aan gr.kinderen gegeven die er toen heel blij mee waren.
@ phyllis, dat ze de drukkosten ( aan een bevriende drukker) niet meer kunnen betalen dat is inderdaad zo, mijn buren komen me regelmatig vragen om iets op te zoeken en af te printen. Als die schoolboeken staan al jaren gratis online, en ze geven de leerlingen een ceedeetje waar de meeste niets mee kunnen. Ze hebben allemaal wel één of twee Gsm’s maar daar kan je geen data cd mee lezen.
@jef: waar staan die boeken online?
@sakis
http://www.pi-schools.gr/
Dank je!
@Bruno: die steun zal wel niet van de hele Kerk gekomen zijn. Papadiamantis en Dostojevski staan bij orthodoxe christenen namelijk heel hoog aangeschreven.
Grappig dat Sofocles, Xenofon en Plato anti-helleens zouden zijn. Ironie is een Grieks woord 😉
Boeken verbranden wij niet meer. grieken lezen steeds meer , schrijven en maken ze prachtige boeken. dat deden ze al lang, maar de lezend publiek was klein.
( δουλεψα αÏκετα χÏονια στο κεντÏο σε εκδοτικο, και παÏακολουθω τις εκδοσεις καθως και την πεÏιοχη , Σολωνος Ακαδημιας ΕξαÏχεια.η τελευταια μου επισκεψη στο βιβλιοπωλειο της Εστιας με αφησε αφωνο, δεδομενου του οτι τα βιβλιοπωλεια στην Ολλανδια πεÏνουν μεγαλη κÏιση)
https://sarantakos.wordpress.com/2014/08/17/petrides217-2/
@ Bertinos, Democratie is ook een Grieks woord.Men heeft hier in Griekenland wel meer woorden die je enkel nog kan vinden in een woordenboek. Zoals “Mastoras” , de echte liggen allemaal op het kerkhof of zijn uit Griekenland vertrokken. De klungelaars die overblijven zijn de naam echt niet waardig , ze hebben vijf duimen aan iedere hand en vragen woekerprijzen voor broddelwerk ( naar Belgische normen ).
@ Tzimis, De grieken zijn inderdaad meester in het schrijven van mythen , legendes, sprookjes en verhaaltjes. Vooral het laatste daar in zijn ze wereldkampioen. En hun verhaaltjes beginnen niet altijd met ” mia fora κι Îναν καιÏÏŒ ” , maar wel met ” my friend ” daarmee doelen ze op de inhoud van je geldbeurs.
Das waar mensen ,Grieken hebben echt veel uitgevonden vergeleken met andere volkeren en spijtig genoeg is stelen , liegen en bedriegen er ook bij op meester niveau wel te verstaan … Daar kan geen enkel ander volk aan tippen …
@ Jef,
niet akkoord met je stelling “my friend”….enz.
tenzij je de meeste Grieken bedoeld in plaats van lukraak te veralgemenen,
ook klungelaars, die vindt je overal ter wereld,
Daar gaan we weer… 😉
… en ze leefden nog lang en gelukkig και εμεις καλÏτεÏα 🙂
The lesson of history is that most people don’t learn the lessons of history.