Het was 3 september 1974, nauwelijks anderhalve maand na de val van het Griekse kolonelsregime. Andrea Papandreou, die net teruggekomen was van een ballingschap in het buitenland, hield een toespraak waarin hij de grondbeginselen van de Panhelleense Socialistische Beweging uiteenzette. Het was een ideosyncratisch vorm van socialisme, en aanvankelijk lukte het Papandreou niet om de macht te grijpen. Dat gebeurde in 1981, met de αλλαγή, de grote verandering.
Toch heeft die 3de september genoeg rimpels gemaakt in de Griekse samenleving. In Athene is er zelfs een grote straat vernoemd naar de dag waarom PASOK werd gesticht.
En ondertussen zijn we 40 jaar verder. PASOK is nog een schim van zichzelf. Vele van haar leden zijn betrokken geweest in financiële schandalen. In 2009 won de partij de parlementsverkiezingen nog met 44% van de stemmen, met alweer een Papandreou aan het roer, maar toen duidelijk werd dat het feest voorbij was, gingen de PASOK vlaggen de vuilnisbak in en werden de politici van PASOK uitgemaakt voor dieven. In de laatste opiniepeiling haalt PASOK nog 3%. Stichtend lid van de partij, Akis Tsochadzopoulos zit achter de tralies voor het aannemen van smeergeld en wat weet ik nog allemaal, maar de rest van de partij beweert geen boter op het hoofd te hebben.
Jarenlang bikkelde PASOK met aartsrivaal Nea Dimokratia, maar sinds beiden er niet meer in slagen om een absolute regeringsmeerderheid te vormen, regeren ze samen en richten ze hun peilen op een nieuwe aartsrivaal SYRIZA (die flink leidt in de laatste opiniepeilingen). In Griekenland kun je geen politiek bedrijven als je geen rivaal hebt.
Huidig leider van PASOK is Evangelos Venizelos, met voorsprong de meest gehate politicus van het land. Hij is berucht om zijn politieke sluwheid en hij is er in het verleden in geslaag om de grondwet aan te passen naar zijn maat. Sinds hij aan het roer van de partij staat, is het met PASOK steeds slechter gegaan. De partij zit diep in de schulden en kan haar eigen medewerkers niet eens meer betalen. Venizelos is geen verzoener, maar een verdeler. Hij is er in geslaagd om zijn partij te verdelen.
Dat werd eerder deze week duidelijk toen de partij een verjaardagsfeestje hield in het Zappeion, in centraal Athene. Voorzitter Venizelos had daarvoor Georgos Papandreou uitgenodigd (de twee kunnen niet door dezelfde deur en dat heeft niet enkel te maken met de omvang van Venizelos), en ook voormalig minister van Financiën Papakonstantinou was komen opdagen. Papakonstantinou was de man die de financiën van het land in handen had toen Griekenland naar de EU en het IMF stapte. Zijn naam is genoemd in het schandaal van de Lagardelijst, waar enkelen van zijn verwanten op staan. Hun namen zijn verdwenen nadat de lijst in Griekse handen kwam. De kwestie verjaart eind dit jaar, en ik durf er nu al mijn hoofd op te verwedden dat het dossier gewoon in de kast gaat.
Papandreou en Papakonstantinou werden met veel gejuich onthaald tijdens de viering. Er waren kreten te horen als “PASOK is hier, met Georgos als leider”, en ook “ΓιώÏγο γεÏά, να Ï€Îσει η Δεξιά” (Georgos sterk, dat Rechts mag vallen) uit het kamp van de Papandreou getrouwen. Die hebben het Venizelos nooit vergeven dat de partij is gaan samenwerken met Nea Dimokratia maar ook met het extreem-rechtste LA.O.S. onder interim-premier Loukas Papadimos. Tijdens zijn toespraak, kreeg Venizelos de wind van voren.
VIDEO ΒΕÎΙΖΕΛΟΣ by realmedialive