Sinds Alexis Tsipras een bocht van 180 graden heeft gemaakt, is er een en ander veranderd in zijn beleid. Na de verkiezingen van 20 september, zit Griekenland nu in een periode van een derde hulppakket, met nog meer besparingen en hervormingen, die nauwgezet zullen worden opgevolgd door de verantwoordelijken van de “instituties”. Laten we ze de quadriga noemen: IMF, Europese Centrale Bank, Europese Commissue en het Europese SteunMechanisme (die nu het geld ophoesten). Sinds vandaag zijn de afgevaardigden van die instituties overigens in Athene. Of het IMF aan boord zal blijven, is nog niet duidelijk, want het fonds hamert op een schuldherschikking (die niet zo maar komt, daar moeten heel wat harde hervormingen tegenover staan), terwijl de Europese pijler daar niet voor te vinden is.

Het Griekse parlement heeft sinds vorige week een heleboel prior actions goedgekeurd: wetsvoorstellen die moeten worden aangenomen en uitgevoerd, voor er nog maar sprake van kan zijn dat er een schijf van de nieuwe noodlening kan worden uitbetaald en voor het infuus weer begint te druppelen. Met die eerste schijf moeten dan de Grieken banken worden geherkapitaliseerd.

Een van de doelstellingen van de prior actions is om een primair surplus te hebben: een overschot op de begroting zonder dat daarin de terugbetaling van de interesten op vorige leningen is meegerekend. U bent ondertussen wellicht met het begrip vertrouwd.

Om dat primair surplus te bereiken, moeten belastingen en taksen worden ingevoerd en vaak ook verhoogd. Een van de taksen die verhoogd is, is die van de frontistiria: de avondscholen die zorgen voor de bijscholing van de Griekse leerlingen, voornamelijk van het middelbaar onderwijs. In sommige gevallen gaat het om bijscholing in vakken die in de scholen niet worden gegeven, omdat de ouders daar op aandringen. Maar de voorbije decennia zijn de frontistiria groot geworden door leerlingen klaar te stomen voor de panhelleense examen: de Panellinies die bepalen of iemand wordt toegelaten in een universiteit en of hij mag studeren waar hij wil, en aan welke faculteit hij wil. De laatste jaren moeten de frontistiria ook de gaten opvullen die zijn gevallen omdat er in een aantal scholen geen leerkrachten worden gevonden om bepaalde vakken te geven. Onderwijs is openbaar en leerkrachten worden als ambtenaren beschouwd. En er mogen geen nieuwe ambtenaren worden aangenomen. Ik weet wat u gaat zeggen: de leerkrachten geven zelf zo slecht les, zodat ze zeker in een frontistirio lucratief bijles kunnen geven. Hoewel dat zeker gebeurt, is dat niet de algemene regel. De overheid schiet gewoon te kort in haar taak. Pas sinds deze week heeft mijn vrouw bijvoorbeeld een vol uurrooster. Tot dan heeft ze 9 van de 18 uur per week les gegeven in 1 school. Nu geeft ze nog 9 uur les in een andere school. Dat betekent dus dat die andere school tot 20 oktober zonder leerkracht plastische opvoeding/esthetiek heeft gezeten. Sommige scholen zullen dit jaar bepaalde vakken niet kunnen geven omdat ze de leerkrachten niet kunnen vinden. Zeggen dat frontistiria een essentieel onderdeel van het Griekse onderwijs zijn geworden, is dus zeker geen overdrijving.

Vorige maand heeft de Griekse regering beslist dat er een taks van 23% moet worden geheven op de privélessen die in de frontistiria worden gegeven. Dat is bijzonder hoog en toen het bericht bekend werd, bleek dat die hoge aanslagvoet nodig was om de taksen op rundsvlees op 13% te houden. Het mag geen verrasssing zijn dat niet enkel vegetariërs hier erg boos om waren. Om de toorn van de ouders te temperen, kondigde minister van Onderwijs Nikos Filis aan dat hij op zoek zou gaan naar ισοδύναμα μέτρα – gelijkwaardige maatregelen, om het beoogde bedrag aan taksen binnen te rijven zonder de bijlessen zo hoog te belasten.

Die gelijkwaardige maatregelen zijn bekend: er zal nu voor bijlessen een taks van ofwel 6% ofwel 13% worden ingevoerd. Filis verdedigde de taks door te zeggen dat de privélessen niets bijbrengen wat de staat niet kan. Ik ken niet 1 Griek die het daar mee eens is. Theoretisch misschien wel. Praktisch is dat een heel andere kwestie. Hij vindt ook dat het maar een minderheid van de gezinnen is, die hun kinderen naar privéscholen sturen. De rijke Grieken sturen hun kinderen niet eens naar de openbare scholen, dat is een feit. Maar Filis lijkt voorbij te gaan aan het feit dat een grote meerderheid van de Grieken hun kinderen naar de frontistiria sturen. Ooit is er gezegd dat de sector van het privé-onderwijs goed is voor een omzet van 6 miljard euro. In een land waar het onderwijs officieel gratis is.

Privé-kleutertuinen en privé-kinderopvang zullen dan weer met 0% worden belast. De 13% geldt voor de echte privéscholen.

En de frontistiria zullen nu worden belast met een voet van 6%, alsook de privéscholen die lessen aanbieden die niet door het openbaar onderwijs worden aangeboden. Onder die regeling vallen bijvoorbeeld dansscholen en zo meer. Volgens Filis is dit eigenlijk een “symbolische belasting”. In een klimaat waar mensen met nieuwe taksen om de oren worden geslagen, klinkt een dergelijke uitspraak bijna beledigend. Zeker als je in gedachte houdt dat de overheid te kort schiet.