Het is alweer meer dan een week geleden dat ik hier nog iets geschreven heb. Te wijten aan een hardnekkige keelontsteking, maar ook aan de voorbereidingen voor een samenwerking tussen de Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών (Pan-Piraeus Initiatief ter Ondersteuning van de Vluchtelingen en de Migranten) en de Hulpkaravaan voor Griekenland.

Ik had al mensen van de Παμπειραϊκή Πρωτοβουλία Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών (laat ik verder over “het Initiatief” spreken) al wel ontmoet een paar weken geleden toen ik op de kaaien mee ging helpen om een golf van om en bij de 3000 vluchtelingen een eerste opvang te geven. Het is een verzameling van organisaties uit Piraeus die besloten hebben om zich in te zetten om de vluchtelingen op te vangen wanneer ze met het schip vanaf de eilanden in Piraeus aankomen. Betrokken organisaties: Solidariteit Piraeus, Sociale Kliniek Piraeus, Solidariteit Palaio Faliro, Zondagsschool voor Migranten, en nog een aantal andere kleinere organisaties, die allemaal zijn ontstaan nadat de crisis is uitgebroken in Griekenland. Het gaat dus bijna uitsluitend om mensen die zelf nauwelijks nog rondkomen, maar toch de vluchtelingen en migranten willen helpen. Een belangrijke reden daarvoor, is dat zoiets ook een zeker doel in hun leven brengt.

Ik heb me opgegeven als vrijwilliger bij het Initiatief, iets wat u ook kunt doen (maar het heeft natuurlijk enkel zin als u op de kaaien van de ferryhaven kunt komen helpen). Er is een online formulier beschikbaar, voorlopig enkel nog in het Grieks, waar u zich kunt opgeven. Je wordt dan toegevoegd aan een mailing list en je wordt op de hoogte gehouden wanneer er een schip met vluchtelingen in de haven van Piraeus wordt verwacht. Meestal weet je dat maar zeker een dag van tevoren. Er is ook een forum waar de mensen die aangesloten zijn bij het initiatief informatie uitwisselen.

En er zijn de vergaderingen in een lokaal in het centrum van Piraeus. Op die vergaderingen heb ik heel wat geleerd. Zoals bijvoorbeeld de reden waarom de ferryboten naar Piraeus komen en niet naar Thessaloniki, waar de afstand naar de grens met FYROM een stuk kleiner is (ik herinner me dat de eerste boottickets die de vluchtelingen op de eilanden kochten, Thessaloniki als bestemming hadden). Het is bisschop Anthimos van Thessaloniki, die geen vluchtelingen in zijn stad wil. En hoewel hij niet de burgemeester is, heeft hij blijkbaar de macht om dat te bepalen.

Ik heb ook vernomen dat de overheid 3 ferryboten heeft opgevorderd, speciaal voor de vluchtelingen: de Tera Jet, de Eleftherios Venizelos en de Blue Star Patmos, die sinds deze week wordt vervangen door de Superfast XII. De boten zijn leeg wanneer ze van Piraeus naar de eilanden varen, en komen vol terug. De vluchtelingen betalen geen 45 euro, zoals normaal is voor een enkele reis, maar 60 euro, om te compenseren voor het feit dat de boten leeg vertrekken. Lucratieve zaak, die vluchtelingencrisis.

De mensen van het Initiatief hebben op de vergadering besloten welke informatie er op een foldertje moet komen dat ze aan de vluchtelingen gaan uitdelen. Nu komen de mensen met de ferry aan in de haven en ze weten nauwelijks waar ze zich bevinden en hoe het nu verder moet. Sommigen willen naar het Viktoriaplein om daar geld te gaan ophalen dat hen is opgestuurd vanuit hun thuisland. Ze zijn op zoek naar het openbaar vervoer of zelfs een taxi. Maar taxichauffeurs wagen het om 100 euro te vragen voor het ritje naar centrum Athene. De bedoeling van het foldertje van het initiatief, is om de juiste informatie te geven: hoe geraak je in Athene, hoeveel kost een metroticket, hoeveel kost een taxirit, hoe reis je verder, waar kun je droge kleren krijgen en nog veel meer. Informatie waarvan je zou verwachten dat de overheid die kan verstrekken, maar die is nergens te zien in Piraeus. Ook Frontex, dat een kantoor zou hebben in de haven, is nergens te bespeuren. Dus zijn het vrijwilligers die zorgen voor deze informatie.

Verder wordt er op de vergadering besloten welke banners er zullen worden gebruikt om de vluchtelingen er attent op te maken dat ze in de terminal E1 droge kledij kunnen vinden, eventueel zelfs een douche kunnen nemen (sommigen hebben dagen aangeschoven om op de eilanden geregistreerd te worden en vaak hebben ze dagenlang geen douche genomen). En ook waar ze een lunchpakket kunnen krijgen. Daarbij wordt op de vergadering ook gewezen op het feit dat een heel aantal vluchtelingen nog nooit de zee van dichtbij hebben gezien en soms zeeziek van het schip komen. Die kunnen natuurlijk niet eender wat eten. Voor hen is er trouwens een kleine vrijwilligersapotheek met geneesmiddelen die hen weer moeten opknappen. De banners zijn nodig om de vluchtelingen naar de terminal te brengen, anders vertrekken ze direct. Niemand van hen wil langer dan nodig in de haven blijven hangen.

De vrijwilligers investeren heel veel van hun eigen tijd en hun eigen geld in de actie. Diegenen die zich nog een wagen kunnen veroorloven, betalen zelf voor de benzine om tot in de haven te komen en er zijn mensen die van ver komen (dus niet enkel vanuit Piraeus). Ook de telefoontjes die ze moeten doen, daar worden ze niet voor vergoed (er zijn nauwelijks smartphones, want de meeste vrijwilligers hebben daar het geld niet voor). De mensen verrichten echt ongelofelijk werk. Tijdens de laatste vergadering werd er gesproken om een crowdfunding campagne te starten om wat geld voor werkingskosten in kas te krijgen.

Een aantal weken geleden viel er een mail in mijn bus van medewerkers van het Nederlandse initiatief “Hulpkaravaan naar Griekenland”. Die hadden een massa hulpgoederen voor de vluchtelingen weten te verzamelen op 70 punten in heel Nederland. En de vraag was of ze een container met materiaal naar Piraeus konden sturen. Het was sindsdien mijn missie om de twee organisaties met mekaar te verbinden.

En dat is afgelopen week tot een succesvol eind gekomen. Taoufik, Diana en Marianne, allemaal vrijwilligers bij de Hulpkaravaan, zijn speciaal naar Piraeus afgereisd om alle praktische zaken te regelen (andere vrijwilligers van de organisatie waren op Lesbos en in Idomeni – zoals Taoufik – waar ze verschrikkelijke dingen hebben gezien die een mens veranderen). Ze hebben de juiste mensen gevonden, ze hebben een overeenkomst weten te bedingen met de mensen van OLP (de havenautoriteiten van Piraeus – voorlopig nog niet geprivatiseerd) om een container naar Piraeus te brengen (met medewerking van een Griekse redermaatschappij die het vervoer aan een vriendenprijs regelt). De container kan dan van de containerhaven naar terminal E1 van de passagiershaven worden gebracht, en daar mag hij blijven staan. Het is ook OLP geweest die de vrijwilligers van het Initiatief de toestemming heeft gegeven om dagelijks in de terminal aanwezig te zijn van 8u tot 22u (normaal gezien sluit de terminal als er geen schepen aanmeren of vertrekken).

Door de contacten, is het ook duidelijk geworden welke hulpgoederen er in Piraeus nodig zijn. Kledij is er genoeg, maar er is behoeft aan voedsel, schoenen, handschoenen, mutsen en dat soort dingen meer. Want Piraeus is een doorstroompunt. Mensen blijven er niet maar willen meteen verder reizen. En daarvoor is goede kledij onontbeerlijk. Hoe lang de mensen nog verder gaan kunnen trekken, is niet duidelijk nu FYROM de grens met Griekenland heeft gesloten voor bepaalde nationaliteiten.

De link tussen het Initiatief en de Hulpkaravaan Griekenland is gelegd. Dat was het goede nieuws, en dat zorgde op dinsdagavond in ieder geval voor een euforisch gevoel. De hulpgoederen kunnen worden verscheept. En gelukkig kunnen er ook hulpgoederen vanuit Piraeus op de lege schepen richting eilanden (Lesbos, Chios, eventueel ook Leros en Kos) worden gezet, indien er op die plaatsen een tekort dreigt.

De eerste container wordt in Piraeus verwacht op 15 december. Als alles goed gaat, volg ik de levering van nabij.