Vorig weekend vonden informatieve bijeenkomsten plaats in Chania in Heraklion, met als thema “Exploratie en exploitatie van fossiele brandstoffen in Kreta: wat zijn de gevolgen?” Het evenement werd georganiseerd door Greenpeace Greece, met als belangrijkste sprekers:

Giannis A. Filis, voormalig rector van de Technische Universiteit van Kreta

Antonis Anipsitakis, hoofd van “One Crete, Environment – Man”

Takis Grigoriou, campagne-verantwoordelijke voor energie en klimaatverandering van Greenpeace Greece

Dimitris Ibrahim, campagne-manager van WWF Hellas

 

Verslag van de meeting:

De onmiddellijke beëindiging van alle nieuwe investeringen in fossiele brandstoffen en van onze afhankelijkheid hiervan is niet langer een kwestie van keuze, maar het is de enige mogelijkheid, benadrukten alle sprekers.

De heer Filis onderbouwde zijn betoog met wetenschappelijke studies, en wees op de enorme kosten van de klimaatverandering die vandaag al zichtbaar zijn, zoals bosbranden, extreme weersfenomenen, droogte, mislukte oogsten, klimaatvluchtelingen, en ook de aanwezigheid van dieren en planten, ziektes en microbes die vroeger niet voorkwamen (bvb. het Westelijk Nijlvirus). Hij zei dat als we niet sneller overgaan naar duurzame energiebronnen, we een onleefbare wereld nalaten aan onze kleinkinderen en misschien al aan onze kinderen. Ook toonde hij dat ongevallen niet zeldzaam zijn, met als voornaamste voorbeeld de enorme ramp in de Golf van Mexico die werd veroorzaakt door een explosie op het boorplatform Deepwater Horizon. Hij zei: “Daarnaast hebben we ook verplichtingen uit de overeenkomst die we in Parijs hebben getekend over het beperken van fossiele brandstoffen. We zeggen dat we de stijging van de temperatuur willen beperken tot 2 graden Celsius boven de gemiddelde temperatuur van het jaar 1900. Dit is met het huidige beleid onmogelijk, zeker als wij doorgaan en nieuwe reserves aanboren. Zelfs als we enkel maar de huidige reserves die reeds aangeboord zijn opgebruiken, zitten we wereldwijd al boven een stijging van 2 graden.” Op de vraag van een journalist in hoeverre wij milieurisico’s kunnen vermijden als ondertussen onze buurlanden wel blijven boren naar olie, antwoordde hij: “We zitten allemaal samen in dezelfde boot, en omdat anderen een gat maken in de boot moeten wij er ook een maken?”

Dimitris Ibrahim benadrukte dat het geval van Kreta bijzonder is omdat een uitgestrekt gebied ter grootte van België is verleend, en omdat de boringen zullen plaatsvinden op een zeer grote diepte, namelijk op 3200m. “De inkomsten van deze huur  zijn nog niet gekend, maar als deze hetzelfde zijn als in Epirus waar deze 10 euro per km2 bedragen, dan kunnen we vaststellen dat deze voor Kreta jaarlijks slechts 400.000 euro zullen bedragen voor een oppervlakte van 40.000 km2”, zo verduidelijkt hij. “We hebben het hier over een project van een grote technische complexiteit en zeer duur” zei hij, en tevens merkte hij op dat deze specifieke kenmerken de kans op een ongeval of lek verhogen. Hij voegde toe dat ten zuiden van Kreta de Afrikaanse en Europese tectonische platen samenkomen en het gebied regelmatig wordt getroffen door aardbevingen. Voor Kreta, dat afhangt van de goede kwaliteit van het milieu en van zijn toeristisch product, van zijn mariene leven, kan de exploitatie van fossiele brandstoffen niet gezien worden als het ideale hulpmiddel om uit de crisis te geraken. Hij benadrukte dat de cijfers waarop de overheid en bedrijven zich baseren, opgeblazen zijn, en hij merkte op dat de bedrijven waarmee wij overeenkomsten hebben – Total en ExxonMobil – bedrijven zijn met een zeer slechte reputatie op vlak van vervuiling en corruptie. De inkomsten zullen voornamelijk bestaan uit royalties – 5% op de winst voor de regio Kreta, en 20% voor Griekenland (in totaal 25%) in het beste geval. Daarnaast worden er wel arbeidsplaatsen gecreëerd, maar dit is ook het geval bij de winning van duurzame energie. Hij verwees naar voorbeelden van andere landen met vergelijkbare kenmerken als Griekenland, zoals Portugal, Spanje, Frankrijk en Kroatië, die overgegaan zijn tot een verbod op exploitatie van fossiele brandstoffen om hun toeristisch product te garanderen.

Op een vraag uit het publiek of het nu gaat om aardgas of aardolie, antwoordde hij dat hier geen enkele zekerheid over bestaat tot we het resultaat kennen van de proefboringen. Aardgas is minder vervuilend, maar wordt ten onrechte gepresenteerd als “groene” energie. Wanneer petroleum vervuilend is op een schaal van 2, dan is dit voor aardgas 1,5 op deze schaal. Natuurlijk zijn de gevolgen van een lek met aardgas minder ernstig, maar niet verwaarloosbaar.

De sprekers van Greenpeace, het WWF en de andere vertegenwoordigers van ecologische organisaties in  Kreta, verklaarden dat het feit dat de concessies werden ondertekend, nog niet betekent dat het te laat is om de exploratie en exploitatie van fossiele brandstoffen in de zee van Kreta te stoppen. Op het moment dat de wetenschappers een laatste waarschuwing geven en zeggen dat we tien jaar hebben voor het nemen van belangrijke beslissingen, betekent dat dat we moeten stoppen met alle nieuwe investeringen in fossiele brandstoffen, want als we dat niet doen, hebben we te maken met wat we een onomkeerbare, oncontroleerbare klimaatverandering noemen. We moeten het land op een ander pad van ontwikkeling zetten – zoals ook andere landen dat doen, en de afhankelijkheid van petroleum verminderen. Met andere woorden: de grote vraag is niet waar olie te vinden, maar hoe snel we er vanaf kunnen geraken.

Tot slot vermeld ik nog even de opmerkingen van de heer Anipsitakis, hij had het ook over het politieke aspect. Internationaal kunnen complexe situaties ontstaan wegens de belangrijke geo-strategische ligging van Griekenland en Kreta in het bijzonder. Op binnenlands vlak, vroeg hij zich af waar alle mensen gebleven zijn die massaal op straat kwamen 4,5 jaar geleden, toen er protest was tegen de vernietiging van de Syrische chemische wapens in de Middellandse Zee ten westen van Kreta. Anderzijds zien we dat de beweging tegen de zogenaamde industrie van de windmolens oorverdovend zwijgt als het gaat over het veel gevaarlijker prospect van oliewinnig door offshore boringen. Zijn de Griekse burgers werkelijk akkoord met de oliewinning, of is het allemaal een kwestie van propaganda?

“De Griekse samenleving begint de impact van de klimaatverandering te begrijpen, en begint te beseffen dat dit is nog maar een voorproefje is van wat ons te wachten staat.” werd besloten. De sprekers hopen dan ook dat in Kreta, zoals op andere plaatsen in Griekenland – bijvoorbeeld in Epirus, waar de bewoners al hun stem laten horen en vragen om een verbod op fracking – lokale gemeenschappen zullen nadenken over een ander model van ontwikkeling. en dat deze eerste informatieve bijeenkomsten een aanzet mogen vormen.

*Aanvulling:

Het contract voor de verlening van het recht om koolwaterstoffen te exploreren en te exploiteren in het gebied van de Ionische Zee wordt vandaag (21/11/2018) ondertekend door de minister van energie en milieu, Giorgos Stathakis, de voorzitter van de Griekse beheermaatschappij van Koolwaterstoffen, Ioannis Basia en vertegenwoordigers van het REPSOL-consortium – Hellenic Petroleum, geselecteerd in het kader van de wedstrijd die eraan voorafging.

Dit is een gebied van 6.671 vierkante kilometer over het gebied ten westen en zuiden van Corfu, tot het westen van Lefkada. Controle van contracten door de Rekenkamer en ratificatie door het parlement zal volgen.

In september werden de concessiecontracten voor de percelen in zee toegekend ten zuiden en ten zuidwesten van Kreta alsook de Golf van Kyparissia. De schatting van Energean Oil & Gas wees op het bestaan van 50 tot 100 miljoen vaten olie-opbrengst in het gebied.

Onder de voorwaarden van de huurovereenkomst zal de huur variëren van een ondergrens van 4% op de geproduceerde hoeveelheid koolwaterstoffen, in contanten of in natura. De huurder is onderworpen aan inkomstenbelasting tegen een tarief van 20% en een regionale belasting van 5%.

Wat betreft de duur van de onderzoeksfase, verdeeld in drie fasen, kan deze acht jaar duren. Een tweedimensionaal seismisch onderzoek van 12.347 kilometer nieuwe seismische lijnen over de noordelijke en centrale Ionische Zee en het gebied ten zuiden van Kreta, uitgevoerd door Petroleum Geoservices (PGS) in de periode 2012-2014, is beschikbaar voor de toe te wijzen gebieden. Belanghebbenden kunnen bovendien toegang krijgen tot de seismische gegevens van 9.727 km historische seismische lijnen, die opnieuw zijn verwerkt en zijn aangepast aan de beschikbare boorgegevens.

Met betrekking tot de percelen van Kreta, zei Elias Konofagos, dat de belangrijkte regio tussen Kreta en Cyprus mogelijk reserves van 15 biljoen m3 aardgas zou kunnen bevatten (dit komt overeen met 30 jaar Europese behoeften). Meer in het algemeen zei een eerdere voorspelling dat de Ionische Zee ten minste 1,5 miljard vaten olie heeft, maar ook aardgasvoorraden, die een extensie zijn van de oliereserves van Albanië. In totaal 20 percelen tot Kreta kunnen deposito’s hebben, en 9 percelen bij Kreta zelf. Er zijn potentiële gasconcentraties bij Kreta, 30-40 km van het vasteland, ten westen van Gavdos en ten zuid-oosten van Ierapetra.

Afgezien van de 9 percelen bij Kreta, liggen de andere percelen in de zone die begint in het noordwesten van Corfu, aan de grens met Albanië, en die zich uitstrekt naar beneden toe tot Paxos en Antipaxos, tot aan de Ionische Zee tegenover de Golf van Amvrakikos. Een andere grote zone met percelen bevindt zich in de zone die zich uitstrekt van het westen van Kefalonia tot Katakolo, terwijl een derde zone nabij Katakolo ligt, in de buurt van het gebied dat al eerder aan een consortium voor onderzoek is gegeven.

Bron: https://www.tanea.gr/2018/11/21/economy/petrelaio-kai-sto-ionio-peftoun-oi-ypografes-gia-geotriseis-ti-kryvei-i-perioxi-me-ta-20-oikopeda-xartes

Nadia Peeters