Het idee bestaat al jaren: een zone in het centrum van Athene waar wandelaars en fietsers de ruimte krijgen om de oudheden van de stad te bekijken en om te winkelen zonder al te veel belemmeringen.

De eerste fases van het plan zijn al een tijdje in de praktijk gebracht. Een deel van Ermou is een winkelwandelstraat geworden. De straat Dionysios Aeropagitou, achter de Akropolis, die voorbij het Akropolismuseum komt (dat zijn 10-jarig bestaan in mineur viert), is naar aanloop van de Olympische Spelen ook verkeersvrij gemaakt.

De huidige burgemeester van Athene, Kostas Bakoyiannis (zoon van voormalig Atheens burgemeester Dora Bakoyianni, die zelf de zus is van premier Kyriakos Mitsotakis), wilde nu de zone uitbreiden met een zogenaamde Μεγάλο Περίπατο – The Great Walk. Het plan werd door de Atheense gemeenteraad goedgekeurd in mei, en had als doel om de mooiste stadswandeling van Europa aan te leggen, met een lengte van 6,8 km die alle delen van het historische centrum van Athene zou gaan verbinden. Daarbij zou 50.000 vierkante meter extra openbare ruimte worden gecreëerd. Het project zou in 2022 klaar zijn.

De eerste stappen zijn de voorbije dagen gezet en het voorlopige resultaat oogt niet meteen zoals het in de planning werd getoond.

Zo werd er in Panepistimiou, de straat langs de Atheense universiteit een deel van de straat afgesloten en in verschillende kleuren geverfd om aan te duiden dat er ruimte is voor voetgangers en fietsers. Panepistimiou is een van de straten in Athene met de breedste voetpaden, dus je zou je kunnen afvragen waarom daar nog extra ruimte moest worden voorzien voor voetgangers, maar wellicht weten stadsplanners wel beter waar ze mee bezig zijn.

Ik ben zelf afgelopen weekend een kijkje gaan nemen om te zien waarom er zo veel kritiek kwam. Het ziet er vooral ongelofelijk amateuristisch uit voor een project dat het mooiste van Europa zou moeten worden. De kleuren van de verf waren al flink verschoten na 1 week, en langs de fietsersstrook staan lelijke aluminium bloembakken. Volgens het budget betaalt Athene 550 euro per bloembak. De burgemeester verdedigt de prijs door te zeggen dat het materiaal graffiti-bestendig is. Dan nog blijft het veel geld voor een land waar veel mensen dat bedrag niet eens als maandloon verdienen en waar de werkloosheidsuitkering maximum 480 euro bedraagt. En het is verder niets speciaals: de planten moeten regelmatig water krijgen en dat gebeurt met de hand. Ik zag verder heel weinig voetgangers en fietsers, maar het was sowieso wel rustig in de stad tijdens het weekend.

Maar toen de ruimte werd vrijgegeven voor het publiek vorige week, volgde er een enorme verkeersopstopping in de stad, want er was geen alternatief voorzien voor de wagens die de centrale as tussen het Syntagma- en Omonoiaplein gebruiken. En de frequentie van het openbaar vervoer was niet voldoende om eventuele chauffeurs te overtuigen om de eigen wagen niet te gebruiken.

Een ander deel van het historisch centrum, is het oude Olympische stadion, het zogenaamde Kalimarmaro. De straat Vasilissis Olga vertrekt van aan het stadion en komt langs de zuilen van de tempel van Zeus Olympus en de poort van Adrianus aan de ene kant, en het Zappeion aan de andere kant. Aan beide zeiden van de straat is heel wat schaduw van de bomen die er staan. Tot voor een klein jaar geleden kwam de Atheense tram erlangs, maar sinds een deel van het traject verzakt is, is dat niet langer het geval. De straat was sowieso al verkeersarm, maar heeft nu eveneens een verfbeurt gekregen. De rails van de tram zijn dicht gegooid, en de voetgangerszone heeft hier een rode kleur gekregen, in tegenstelling tot Panepistimiou, waar ze groen is (vermoedelijk is hierover nagedacht).

En dan is er Syntagma. Het onderste deel van het plein, waar traditioneel de bushaltes en de taxihaltes zijn, wordt nu ook een voetgangerszone. Ook hier weer in het rood geschilderd. Toen ik er voorbijkwam, werden ronde bloembakken geïnstalleerd. Prijs : 1.600 euro. Per stuk. Ook weer zonder een of andere installatie om de planten automatisch water te geven. Rond sommige van de bloembakken komen zitjes. Prijs van deze installatie: 5.700 euro. Per stuk. In deze bloembakken zouden bomen komen, die wellicht schaduw moeten bieden. Op dit moment is dat nog niet geval. En gezien de bankjes (en bloembakken) op het asfalt staan, is het werkelijk alsof je in een oven zit, zeker met de huidige temperaturen van boven de 35 graden. Het is uiteraard niet eenvoudig om in de betonnen jungle van Athene groene zones te hebben en schaduw te creëren maar op Syntagma lijkt een en ander toch wel zijn doel voorbij te schieten.

Niet alleen dat: de bushaltes zijn naar voren gebracht, in de rood geschilderde zone. Maar dat is gebeurd op een manier die er niet uit ziet, en die het zeker niet eenvoudig maakt voor mensen die slecht ter been zijn, of slechtziend zijn. Overigens: wie al in Athene is geweest, weet dat je echt een spurtje moet trekken om de straat van het plein naar Ermou over te steken: je hebt maar heel weinig tijd. Ik zou verwachten dat voetgangers nu meer tijd gaan krijgen, want de filosofie lijkt toch te zijn dat er meer ruimte moet komen voor hen. Maar voorlopig moet je het zien te doen in 15 seconden. OK, de afstand is korter, maar 15 seconden blijft heel weinig voor iemand die slecht te been is.

En nu de voetgangerszone is uitgebreid, wordt het moeilijker voor de taxichauffeurs om te parkeren op Syntagma. Officieel is daar geen taxistandplaats, maar dat weten de meeste mensen niet. Passagiers stappen in en uit en taxi’s staan er traditioneel al jarenlang te wachten. Nu de strook waar ze stonden niet meer beschikbaar is, gaan we gewoon naast de voetgangerszone staan. Resultaat: een enorme chaos, want uiteindelijk blijven er slechts 2 rijstroken over voor het verkeer.

Natuurlijk moeten we er rekening mee houden dat het project nog lang niet klaar is, dus misschien ziet het er binnen een paar maanden wel beter uit. Op dit moment wordt er trouwens al een tweede laag verf aangebracht. Dat zorgt voor nog meer kritiek: vele Grieken vinden dat het project veel te veel geld kost voor iets wat op dit moment weinig extra biedt. En dan gaat de geruchtenmolen van start. Misschien zou de leverancier van de bloembakken wel een bevriend zakenman zijn. Die link met het bedrijf Urban Innovations kan voorlopig niet worden gelegd. Maar de aanbesteding was wel op zijn minst merkwaardig: geïnteresseerde bedrijven hadden slechts 2 dagen de tijd om een projectvoorstel in te dienen, wat er volgens sommigen zou op wijzen dat het doorgestoken kaart was.

Critici hebben nog iets anders ontdekt: het bedrijf dat de verf levert, is Kraft Paints. Het bedrijf dat de communicatie voor Kraft Paints verzorgt, is “AEA Relate”. En wie is daar bedrijfsleider? Alexia Bakoyianni, de zus van de Atheense burgemeester. En dat kan voor velen geen toeval zijn.

De verf lijkt in ieder geval niet echt van geweldige kwaliteit te zijn, want op Syntagma wordt al een tweede laag aangebracht, terwijl op Panepistimiou alles al flink begint te vervagen.

The Great Walk – het mag dan wel een mooi idee zijn. De verwezenlijking (althans zoals die er nu uit ziet) maakt de belofte van de mooiste stadswandeling in Europa absoluut niet waar.