Het is u wellicht al wel opgevallen als u door de straten van een Griekse stad loopt: talloze gokkantoortjes, waar op een reeks televisieschermen onafgebroken sportwedstrijden, hondenraces, keno loterijen, en zo meer worden getoond.
Op de tafels: allerlei biljetten waar je de uitslagen kunt invullen van allerlei obscure sportwedstrijden, of waar je de uitslag van de volgende lottotrekking kunt voorspellen. Op de toonbank: krasbiljetten.
Sinds het rookverbod zie je buiten aan de ramen voornamelijk mannen met wallen onder de ogen en uitgebluste blikken naar de televisieschermen turen, terwijl ze de ene sigaret na de andere opsteken.
Deze kantoortjes hebben een specifieke naam gekregen in het Griekse: propatzîdiko. Pro-Po was de naam van het Griekse openbare gokbedrijf, dat ondertussen is geprivatiseerd en in handen is van een van de Griekse oligarchen, die er ook nog eens een voetbalploeg op nahoudt waar je je geld kunt op inzetten.
Verder telt Griekenland ook verschillende casino’s, en de voorbije jaren werd de bouw vna nieuwe casino’s gezien als een vorm van economische ontwikkeling. De nieuwe casino’s zijn er nog niet, maar het aantal online casino’s is niet meer bij te houden.
En als u ooit in Griekenland een privé televisiezender heeft proberen te bekijken, dan zult u hebben gemerkt dat daar ondertussen – geheel op Amerikaanse leest geschoeid – de reclameblokkken langer duren dan de eigenlijke programma’s. Zelfs tijdens kinderfilms worden reclamefilmpjes voor gokken getoond. Je kunt het wellicht niet vroeg genoeg leren. Afgelopen weekend heb ik nog eens proberen een film te bekijken, maar ik heb het moeten opgeven. De reclameblokken duren telkens 20 minuten en in die tijd komen er talloze reclamefilmpjes voorbij voor medicijnen, maar vooral voor online casino’s. Ik telde tijdens een reclameblok 9 advertenties voor casino’s alleen.
Gokken heeft ondertussen in Griekenland een epidemische omvang. In 2023 werd €36 miljard aan gokken uitgegeven en in 2024 wordt een nog hoger cijfer verwacht. De totale gokinkomsten bereikten €21,2 miljard in de eerste helft van 2024 volgens cijfers van de Hellenic Gaming Commission.
Grieken gaven €15,34 miljard uit aan online bedrijven, €5,019 miljard aan OPAP-spellen (sportweddenschappen), €980 miljoen in casino’s, €151,6 miljoen aan loterijen en €14,19 miljoen aan paardenrennen. Nog alarmerender is dat een groot percentage van de gokkers minderjarig is. Volgens officiële gegevens van het EEEP worden Griekse tieners beschouwd als gokkampioenen in de EU.
In totaal heeft de Griekse staat in de eerste helft van 2024 €476 miljoen aan belastingen geïnd. En die belastingen zijn belangrijk, want oh zo nodig om het primaire surplus te halen waartoe Griekenland zich heeft verbonden tot 2060.
We weten dat Grieken elk jaar bijna €2,6 miljard verliezen met gokken. Dit is huishoudgeld dat zou kunnen bijdragen aan het gezinsbudget, of zou geïnvesteerd kunnen worden in onderwijs voor kinderen, volwassenenonderwijs, nieuwe bedrijven of investeringsproducten, activa en andere productieve activiteiten, of zelfs in producten of diensten van andere Griekse bedrijven, of in het vermaak en persoonlijk welzijn van burgers. En nogmaals: het is een fenomeen dat ongelooflijk snel groeit. Elk jaar wordt er nu meer dan €20 miljard verspeeld op online gokken, bijna twee keer zoveel als vier jaar geleden op alle vormen van gokken in het algemeen.
Waarom is hier geen verontwaardiging over? Waarom behandelen we dat niet als een sociale ramp? Een heel belangrijke reden is natuurlijk geld. De Griekse staat int nu bijna 900 miljoen euro per jaar aan belastingen van legale gokbedrijven, online en offline.
We staan toe dat gokken het leven van sommigen verwoest. Tegelijkertijd, met het huidige regime van bijna ongereguleerde gokreclame in de media en in het publieke domein, zegt een op de drie 16-jarige studenten in Griekenland dat ze het afgelopen jaar een of andere vorm van online gokken voor geld hebben gespeeld. Waar moet dit heen?