Bewogen tijden voor de minister van werkgelegenheid Andreas Loverdos. Op zijn schouders komt nu de last om een wetsvoorstel door het parlement te krijgen dat het hele pensioensysteem en sociale verzekeringssysteem moet veranderen. Dat systeem is erg belastend voor de Grieks begroting en het is de wens – nee, de eis – van het IMF, de EC en de Europese Centrale Bank, om het te veranderen als tegenprestatie voor de leningen die zijn toegekend.

Behalve het feit dat een heel aantal verworven rechten met een pennentrek zullen worden gewist, is er ook gesteld dat de Griek pas recht zal krijgen op een volledig pensioen als hij 40 jaar heeft gewerkt, of tot zijn 65^ste. Dat volledige pensioen zal overigens behoorlijk laag liggen (gemiddeld rond de 600 euro). Maar om daar recht op te hebben, moet je natuurlijk wel verzekerd zijn geweest tijdens je volledige loopbaan. En daar zal het schoentje wringen voor vele Grieken, want de arbeidsmarkt in Griekenland is een heuse jungle. Ik geef een paar voorbeelden die duidelijk moeten maken hoe hier wordt gewerkt.

Heel wat werknemers werken in Griekenland zonder contract en ze zijn dus niet aangegeven bij de sociale zekerheid. Het is de bedoeling dat dit zwartwerk zal worden opgespoord en beboet. Maar laten we deze zwartwerkers even niet beschouwen. Dit is namelijk niet de enige wantoestand, maar sommige werknemers kiezen bewust voor deze formule, omdat ze van de staat nog andere voordelen krijgen als ze officieel werkloos zijn.

Een groot deel van de werkende bevolking in Griekenland krijgt in de privé sector een “grijs” loon uitbetaald. Hoe werkt zoiets? Tijdens een sollicitatiegesprek hebben ze de fout gemaakt om een netto loon overeen te komen. Het kon velen niet schelen waar het geld vandaan kwam, als het netto maar het bedrag was dat ze wilden. Een heel aantal werkgevers betaalde dat netto loon voor twee derde legaal uit, en voor een derde in het zwart. Stel dat iemand 2100 euro netto krijgt, dan is 700 euro daarvan zwart geld. De rest is legaal, maar je sociale bijdragen worden slechts voor dat gedeelte betaald door de werkgever. De praktijk is wijdverbreid. Nu de overheid dreigt met strenge controles, schrikken de werkgevers, want ze hebben wel begrepen dat het dit keer menens is. Dus wordt het zwarte gedeelte van de lonen nu gewoon niet meer uitbetaald en zijn heel wat werknemers in de privé sector opens 30% van hun netto loon kwijt. Stel je voor dat men besluit om de 13^de en 14^de maand te schrappen!

Nog een ander voorbeeld van de jungle die Griekenland is. In heel wat bedrijven heb je werknemers die maandelijks een bonnetje uitschrijven aan hun werkgever voor de diensten die ze de voorbije maand hebben geleverd. Dat wordt hier een “blokaki” genoemd. Je bent dan als werknemer geregistreerd bij de sociale kas voor zelfstandigen en je betaalt zelf je sociale bijdrage. Je moet dus zorgen dat je voldoende uitbetaald krijgt om je kosten te vergoeden, want op deze manier wordt er geen 13^de of 14^de maand uitbetaald en is er ook geen vakantie voorzien (je neemt dus onbetaald vakantie, als het ware). Er is echter een nieuwe wet gestemd die voorschrijft dat werknemers die op deze manier worden tewerk gesteld, na 9 maanden automatisch een vast contract moeten krijgen. Dat is natuurlijk een situatie die niet naar de zin is van de Griekse werkgevers. Dus is daar een –typisch Griekse- oplossing voor gevonden. Na 9 maanden wordt het contract opgezegd, maar de werknemer blijft gewoon doorwerken gedurende 2 tot 3 maanden. Hij zal dan in het zwart worden betaald, omdat hij officieel onder deze omstandigheden niet meer bij dezelfde werkgever kan blijven. Na die 2 tot 3 maanden wordt er een nieuw contract afgesloten, maar natuurlijk –u raadde het wellicht al- met een lager salaris, want dat dient voor het afsluiten van elk contract opnieuwe te worden onderhandeld. Het is al duidelijk dat je op deze manier erg moeilijk aan een carrière van 40 jaar zult komen.

Bovendien wordt het alsmaar makkelijker voor Griekse werkgevers om werknemers te ontslaan. En omdat er heel wat jongelui klaar staan om te werken tegen een veel lager loon dan de ouder werknemers, zal van deze mogelijkheid hoe langer hoe meer gebruik worden gemaakt. Waardoor we mogen stellen dat het de facto bijna onmogelijk wordt dat iemand ooit aan die 40 jaar werken zal komen.