Zaterdag is een bejaard koppel in Thessaloniki omgekomen na een koolstofmonoxydevergiftiging. Nu het stilaan echt koud begint te worden in Griekenland, hadden ze hun open haard aangestoken om het warm te krijgen. De buren waarschuwden de brandweer nadat ze rook uit de ramen van het flatje van het koppel hadden zien komen.

De Griekse overheid vreest dat er dit jaar weer heel veel mensen hun open haarden zullen aansteken of houtkacheltjes zullen gebruiken om warm te blijven in de winter. Door de hoge prijzen van de huisbrandolie kunnen heel veel Grieken het zich niet meer permitteren om brandstof in te slaan. Vorige winter werden al allerlei meubels en afval opgestookt, en ook hout dat niet voldoende was gedroogd. Dat leidde tot de ontwikkeling van giftige wolken boven de grote steden en als je nog maar 5 minuten over de Atheense straten liep, begonnen je ogen te prikken.

Het ministerie van Milieu is bezorgd en wil vermijden dat het dit jaar weer die kant op gaat. Het is misschien wel de eerste keer dat het Griekse ministerie van Milieu bezorgd is om het milieu. Er is een wetsvoorstel opgesteld dat bepaalt dat mensen geen open haard of houtkachel meer mogen aansteken in bepaalde gebieden, voornamelijk dan in de grote steden, waar de vervuilende stoffen meer dan 150 microgram poer kubieke meter gaan bedragen. Als ze dat toch doen, riskeren ze een boete van 2.500 euro.

Hoe die boete kan worden geïnd, is nog maar de vraag. Mensen die een open haard aansteken, doen dat omdat ze geen geld hebben om huisbrandolie te kopen. Die kost in Griekenland ongeveer 1,30 euro/liter – even veel als dieselbrandstof. Dat komt omdat de overheid er niet in slaagt om smokkelaars die goedkopere huisbrandolie verkopen als diesel, op te sporen. Er zou al jaren een elektronisch invoer/uitvoer systeem zijn ingevoerd bij de pompstations, maar dat systeem werkt nog steeds niet. De overheid vroeg vorige maand aan de trojka om de prijzen van de huisbrandolie te verlagen met 15%, maar dat werd niet toegestaan.

En hoe gaat de overheid controleren of iemand zijn open haard aansteekt? Door te kijken of er rook uit de schoorsteen komt. En door te rekenen op buren die gaan verklappen dat iemand een houtkachel heeft aangestoken. Het verklapsysteem werd hier ook gehanteerd tijdens de militaire junta. Iemand die mensen verklapte, werd χαφιές (chafiës) genoemd. Voor vele Grieken nog maar eens een reden om te zeggen dat we door een nieuwe junta worden geregeerd.
Of er effectief boetes kunnen en zullen worden opgelegd, is in ieder geval erg te betwijfelen. Er heerst in Griekenland al jaren een rookverbod in de horeca, maar de Grieken blijven rustig verder roken. Tot dusver is er nog niet tegen opgetreden, en zijn er geen boetes uitgeschreven. Hoe gaat het dan werken als er iemand zijn open haard aansteekt in de steden?

Voorlopig is het nog maar een voorstel. Als er genoeg steun kan worden gevonden bij de parlementsleden (een wetsvoorstel moet een bepaald aantal handtekeningen krijgen, voor het kan worden gestemd), dan zal het ter stemming worden voorgelegd in het parlement.