“Geen toegevingen meer aan de Grieken”

07/06/2015 Bruno

Vanochtend zag ik de Belgische minister van FinanciÃ«n Johan Van Overtveldt op de Vlaamse televisie zeggen dat er geen toegevingen kunnen komen aan de Grieken. De Europese muntunie is namelijk gebaseerd op afspraken en discipline en als Griekenland zijn zin krijgt, dan is volgens Van Overtveldt, het hek van de dam. Afgelopen vrijdag hield premier Tsipras in het parlement een toespraak waarin hij duidelijk maakte dat de eisen van de leenheren absurd of irreÃ«el waren (afhankelijk van hoe je het woord “Ï€Î±ÏÎ¬Î»Î¿Î³Î¿Ï‚” vertaalt). Het voorstel dat Jean-Claude Juncker aan Tsipras voorschotelde vorige week, wilde een verhoging van de BTW op de Griekse eilanden (niet prettig voor de vakantiegangers) en een verder inkrimpen van de pensioenen.

Taksen verhogen in een recessie, lijkt nochtans voor elke weldenkende econoom niet echt een goed idee, zeker niet voor Stiglitz en Piketty, onder andere. Op dit moment overleven hele families, 3 generaties, op de pensioenen van de grootouders. En hoewel het pensioenstelsel in Griekenland zeker aan hervorming toe is, lijkt het toch geen goed idee om daar nu een prioriteit van te maken.

Tsipras vroeg op vrijdag ook een schuldherschikking, en daar hikt Van Overtveldt, en met hem vele anderen, zeker tegenaan. Persoonlijk geloof ik niet dat Griekenland ooit deze crisis te boven komt zonder schuldherschikking of -kwijtschelding. Indien die er niet komt, wordt het land langzaam doodgewurgd en volgt er decennialange austeriteit. Maar ik ben geen econoom. Van Overtveldt vindt dat Griekenland zich aan de afspraken moet houden en verder met het opgelegde programma moet gaan.

In het voorjaar van 2012 leek Van Overtveldt er toch enigszins andere ideeÃ«n op na te houden, zeker wat de oplossing voor de Griekse crisis betreft. Hij kwam toen de Griekse vertaling van zijn boek “Het einde van de Euro” voorstellen in de boekhandel Public, op Syntagma. Ik was er toen bij. Hij werd toen ingeleid en geflankeerd door Kostas Vaxevanis, journalist die nog werd vervolgd wegens het publiceren van de namen van de Grieken die op de Lagardelijst stonden, en door een universiteitsprofessor economie, genaamd Yianis Varoufakis. Of Van Overtveldt zich dat nog herinnerd, weet ik niet.

Ik weet ook niet of hij zich nog herinnert wat hij toen in een interview met Vaxevanis heeft gezegd. Gelukkig hebben we YoutTube, om dat nog eens te herbeluisteren. Jammer genoeg is het interview in het Grieks nagesynchroniseerd, maar ik heb er een paar fragmenten uitgehaald en vertaald. De vette passages hieronder zijn van mijn hand.

Aan het begin van het interview vindt Van Overtveldt dat Duitsland heel veel voordeel heeft aan de eurozone. Het feit dat het land deel uitmaakt van de muntunie, zorgt er voor dat het goedkoop kan uitvoeren en dat is een motor voor de Duitse economie.Â Nadeel is dat er veel geld gaat naar het ESM â€“ European Stability Mechanism. En een groot deel daarvan wordt bekostigd door Duitsland. Als je daarmee kleine landen moet redden, is de kost beheersbaar. Als je echter grotere landen moet redden, zoals Spanje of ItaliÃ«, dan wordt de kost heel erg hoog.

Van Overtveldt heeft het nadien over de strategie van Mario Draghi, de voorzitter van ECB, die tot enorme kosten zal leiden voor Duitsland, indien ze niet werkt.

Â Minuut 3:34 â€“ Euro of drachme?

“Ik herhaal mijn argument over Griekenland. Griekenland moet interne bezuinigingen doorvoeren en heeft daarom veel nood aan economische ontwikkeling. De enige methode om snel een hoge economische ontwikkeling te kennen, is via een interne devaluatie. Dus ja, ik vind dat Griekenland de beslissing moet nemen om de eurozone te verlaten en om zijn eigen munt weer in te voeren. Dat heeft ook ArgentiniÃ« gedaan in 2001-2002. Het land kende een recessie, gelijkaardig aan die van Griekenland de voorbije 2 jaar, en liet de verbinding met de dollar schieten, en devalueerde haar eigen munt. En wat weinigen weten, is dat in de periode 2003-2010 China de snel evoluerende economie was. En de tweede snelst ontwikkelende economie was die van ArgentiniÃ«.”

“Dus, als Griekenland een economische ontwikkeling wil, en ik geloof dat de Griekse politici daar goed moeten over nadenken, dan moet het land zelf de beslissing nemen om uit de eurozone te stappen. Dat is geen eenvoudige beslissing. En die zal zeker een kost met zich meebrengen. Maar in godsnaam, de kost van de politiek die tot vandaag wordt gevolgd, is nu al enorm. Griekenland zal tegen eind 2012 een krimp van 15% tot 20% hebben gekend van het begin van de crisis tot nu. De grootste krimp in de geschiedenis kende de Verenigde Staten met de grote economische krach, toen de economie kromp met 30%. Griekenland zit nu al op 20%. We spreken dus nu al niet meer over recessie maar over een krach. En u moet met drang en voorzichtigheid alternatieve oplossingen vragen in verhouding met de huidige strategieÃ«n die, in tegenstelling tot de verklaringen, nergens toe leiden.”

Minuut 5:27 â€“ De twee memoranda en de PSI lossen het probleem niet op

“Er is veel te zeggen over de recente overeenkomst om de obligaties om te wisselen, zoals Griekenland met de trojka is overeen gekomen [de PSI â€“ Public Sector Involvement, waarbij aandeelhouders van Grieks waardepapier hun geld opeens in rook zagen opgaan]. We moeten allemaal toegeven dat met die overeenkomst een bankroet van Griekenland is vermeden die op 20 maart zou hebben plaats gevonden. Dat is al iets, maar volstaat het ook? Ik denk het niet. En lost dat het probleem van de Griekse economie op en dat van de Griekse deelname aan de muntunie? Het antwoord isÂ : nee.”

“Want de toestand waarin de Griekse economie zich bevindt, is de volgendeÂ : Griekenland moet in ieder geval de controle herwinnen over zijn financiÃ«le toestand, het tekort is veel te groot, en neemt verschrikkelijk snel toe. Met de PSI is het probleem van de schuld voor een deel afgenomen, maar het zal binnenkort weer snel de kop opsteken. En ik zal u zeggen waarom: de economie bevindt zich in een recessie. En Griekenland wordt gedwongen om in zijn uitgaven te snijden, en om de taksen te verhogen, wat de ideale manier is om de recessie te verergeren. En het probleem van hogere recessie is dat de staatsuitgaven verhogen, de werkloosheid toeneemt, en de inkomsten voor de staat verminderen. Wanneer de economie in een recessie zit, verminderen de staatsinkomsten. Het is alsof Griekenland zichzelf in de voet schiet. U wordt gedwongen om maatregelen te nemen die de recessie doen toenemen. U dowrdt dus gedwongen om meer maatregelen te nemen op korte termijn. Dat is natuurlijk geen ongebruikelijke situatie: heel veel landen in de recente geschiedenis zijn in een dergelijke situatie terecht gekomen. Laat ik het volgende opnieuw onderstrepen: de volledige economie, de begroting, dient te worden hersteld. Dat moet sowieso gebeuren. Dat soort maatregelen gaan gewoonlijk gepaard met een devaluatie van de munt. Die devaluatie is nodig, want wanneer de economie in recessie is, en om een begrotingsconsolidatie door te voeren, voorziet de devaluatie ademruimte tegenover het buitenland. De internationale concurrentiepositie verbetert, en de uitvoer wordt goedkoper. En de uitvoer neemt dus toe, wat de motor van de economie weer in gang zet. Bovendien neemt de sterkte van de Griekse ondernemingen toe om het hoofd te kunnen bieden aan de uitvoer. Dus, aan de ene kant moet Griekenland het tekort beperken, en de schuld, en moet het dus de uitgaven beperken en de taksen verhogen. Maar aan de andere kant, zonder de concurrentiÃ«le devaluatie van de munt die de recessie van de economie zal uitvlakken, kan er geen ontwikkeling zijn. En zal de toestand van kwaad naar erger gaan.”

“Daarom zijn de voorspellingen dat met het nieuwe pakket, de PSI, de schuld zal verminderen van 160% van het BBP tot 120% van het BBP in 2020, totaal niet realistisch. Het zal niet gebeuren. De economie krimpt enorm, en de economische ontwikkeling die nodig is om de economie weer aan te zwengelen, komt niet. Dus ja, er zullen onderhandelingen komen voor een derde hulppakket aan Griekenland. Ik kan niet met zekerheid zeggen wanneer precies, maar ik geloof dat die er komen binnen het jaar. En de Duitse minister van FinanciÃ«n SchÃ¤uble zegt het al onomwonden: zeer waarschijnlijk zal er een derde hulppakket aan Griekenland nodig zijn.”

Minuut 8:43 â€“ In het buitenland gelooft men dat de Griekse politici corrupt zijn

“Wat betreft het Griekse volk, geloof ik niet dat er een probleem is. Ik ken niemand in Europa die problemen heeft met de Griekse burger. Noch in Duitsland, noch in Duitsland, noch in Frankrijk, noch in BelgiÃ«. Wat betreft de politici: dat is een heel andere kwestie. Wat dat betreft, geloof ik dat de gemiddelde mening in de meest geregelde landen is dat er een probleem is met de Griekse beleidsmakers wat corruptie betreft. Corruptie is overal, maar het heeft te maken met de graad van corruptie. En ik geloof dat de Griekse politici zich bovenaan de schaal bevinden, in vergelijking met de politici in de rest van Europa. Dat is een thema.”

“Een ander punt voor de burgers buiten Griekenland, is dat het duidelijk is dat Griekenland in de muntunie is gekomen met vervalste gegevens. De Griekse leiders wisten dat, maar we hebben de laatste maanden vernomen dat de leiders van de rest van de eurozone er van op de hoogte waren. En voor de meeste mensen in Duitsland, Nederland, Frankrijk, BelgiÃ«, is dat gewoon onaanvaardbaar. Want dat betekent dat iedereen, niet alleen de Griekse leiders, maar alle Europese leiders, leugens hebben verteld aan het Europese volk. En een van de gevolgen van die leugen, is het probleem dat we vandaag kennen. En heel wat mensen voelen zich daar heel slecht bij.”

Minuut 10:10 â€“ Er is geen echte muntunie zonder politieke unie

“Iedereen heeft nu natuurlijk de mond vol van de crisis in Griekenland, en in minder mate in Portugal, Ierland, en ook Spanje en ItaliÃ«. Dus worden er veel vragen gesteld wat de werkelijke oorzaak is van deze crisis. En zo blijkt dat de crisis niet meteen te maken heeft met de manier waarop elk land zijn problemen heeft aangepakt, maar heeft ze vooral te maken met de manier waarop deze muntunie is opgebouwd. Er zijn een paar essentiÃ«le zaken die we toen wisten, in 1999 en die we nu weten: wat moet er worden gedaan zodat een muntunie correct functioneert. Het essentiÃ«le thema is, zoals de geschiedenis heeft aangetoond, dat een muntunie niet langdurig kan functioneren zonder politieke unie. We zijn begonnen met een muntunie, en de toppolitici aan het begin van de eeuw beweerden dat een muntunie vanzelf een politieke unie zou met zich mee brengen. Dat was een omgekeerde logica. Vandaag, in 2012, zijn we tot de conclusie gekomen dat het zo niet werkt. En de huidige crisis heeft niets te maken met de beheer in Griekenland of in de andere landen, maar het is de crisis van een monetaire eenmaking, die niet correct is georganiseerd.”

Minuut 11:40 â€“ De vergelijking met de Verenigde Staten is erg handig

Vervolgens maakt Van Overtveldt de vergelijking met de Verenigde Staten waar de politieke unie een monetaire unie met zich meebracht. Deze unie is heel effectief, met duidelijke regels.

â€œMaar in verband met de Griekse crisis worden er voortdurende gesprekken gehouden, zonder dat er echte regels zijn. Daardoor functioneert een en ander niet goed en wordt een onzekerheid gecreÃ«erd die op haar beurt er voor zorgt dat de markten wantrouwig staan tegenover de euro en de muntunie.â€

Â Minuut 13:40 â€“ In de EU suddert er een conflict tussen Frankrijk en Duitsland

Van Overtveldt besluit met een historisch overzicht hoe de Europese Unie tot stand is gekomen. En vooral welke tekortkomingen deze unie heeft.

Facebook3 Tweet0 Pin0 Print0 E-mail0

Reilen en zeilen in Griekenland