Vanmiddag was er een interessant interview te zien op “tv creta†met Alkiviadis Kalabokis, voorzitter van de vereniging van exporteurs in Kreta (ΣΕΚ), die tevens de Greek Export Awards 2014 kreeg. Hij wist te vertellen dat 2013 een recordjaar was, want terwijl in 2013 de totale Griekse export daalde met 0,2%, kende Kreta een toename van de export met 36,7%.
Nu zijn er ook al cijfers gekend voor de eerste zes maanden van het exportjaar 2014. Die sloegen echter flink tegen en zijn geheel te wijten aan de rampzalig slechte productie van olijfolie vorige winter (het slechtste jaar sinds 1938 voor Kreta). Het was ook de eerste maal dat in de voornaamste export-sector voor Kreta, “Voedingswaren en drankenâ€, de olijfolie niet bovenaan stond maar de tuinbouwproducten, meer bepaald op 1. komkommers, op 2. paprika’s en op 3. tomaten.
Dit verlies zal in 2015 ruimschoots goed gemaakt worden volgens meneer Kalabokis, omdat het een topjaar belooft te worden voor de Griekse olijfolie. De prijs voor de extra vierge olijfolie is ondertussen al opgelopen tot 4 euro p/kilo voor de producent. De grote oorzaak voor de prijsstijging is de verwoesting van de oogst in Italie door de “dako†(een parasiet) en ook in Spanje zou de productie met 55% teruggelopen zijn in verhouding tot vorig jaar. Wanneer we in Kreta rond ons kijken zien we inderdaad iedereen, groot en klein, jong en oud, aan het werk in de olijfboomgaarden. De olijfpersfabrieken kunnen het bijna niet meer bijhouden, en olijfpersen die de laatste jaren buiten gebruik waren geraakt – wegens geen werk – zijn weer opgestart!
Het succes v
an de groei van de export is volgens meneer Kalabokis te danken aan de visie, het harde werk, het geduld en doorzettingsvermogen van de bedrijven in Kreta. De exportvereniging is bovendien de eerste vereniging die erin geslaagd is om alle krachten van Kreta te verenigen, zodat er altijd een gecoördineerde actie van alle exporteurs van Kreta bestaat op internationale evenementen, daarbij gebruik makend van de Marketing-strategieën die bedacht werden door de regionale overheid in Kreta. Zo werd dit jaar het certificaat voor het kwaliteitsmerk “Kreta†(“brand name Creteâ€) geintroduceerd en toegekend aan een groot aantal bedrijven en een groot aantal producten.
De prefect van Kreta, Stavros Arnaoutakis, zei hierover:”Kreta kan voor de hele periferie van Griekenland een ontwikkelingsmodel vormen. Met onze strategische planning voor de primaire sector hebben we een belangrijk instrument in handen om de Kretenzische economie te openen voor de internationale markten, en om de zeer belangrijke connectie met het toerisme te promoten”.
Nu is er volgens meneer Kalabokis nog werk aan de winkel: “Er wordt nog altijd olijfolie bulk verkocht aan andere landen zoals Italie en Spanje, en slechts 35% van de Kretenzische olijfolie die wordt geexporteerd, wordt met een kwaliteitsmerk op de internationale markt verkocht. We hebben ons te veel toegelegd op de productie, en we hebben niet genoeg geleerd om onze producten te verwerken, te verpakken, te verdelen en te verkopen. Vooral voor de laatste zaken is samenwerking nodig met de Griekse overheid om ons beter te kunnen profileren op de internationale markt, ook dit kan nog veel beterâ€.
Op de vraag wat de grootste problemen zijn in de sector, is hij duidelijk: bureaucratie en liquiditeitsproblemen, de banken bieden namelijk veel te weinig ademruimte en middelen aan de bedrijven. Een ander probleem is opnieuw het ontbreken van een nationaal exportbeleid en een planning op langere termijn vanwege de Griekse overheid.
The Olive Tree Will Always Be Here from Yatzer on Vimeo.
Op de vraag of het embargo van Rusland een grote impact heeft gehad, is hij kort. Rusland vertegenwoordigde maar een heel klein percentage van de exportmarkt uit Kreta (0,6%), dus de verliezen zijn niet groot.
Voor Kreta is de grootste afnemer Duitsland, en op de tweede plaats Italie. De grote rol die China in de toekomst zou kunnen spelen, wordt volgens hem zwaar overschat. “De Chinezen hebben hun eigen voedingsgewoonten en beschouwen de Griekse producten als exotisch. Ik geloof niet dat we hier spectaculaire dingen gaan zien. We zouden ons beter richten op de Amerikaanse markt, waar de Griekse producten een geweldige opmars kennen, met als voorbeeld de zeer gewilde Griekse yoghourt. De Griekse producten worden geassocieerd met een hoge kwaliteit en voedingswaarde, en vele Amerikanen die gezond willen leven, voelen zich ertoe aangetrokken.â€
Eind oktober werd een grote exportdeal afgesloten in Heraklion, tussen het leidende Amerikaanse voedingsbedrijf «Costco» en Kretenzische bedrijf “Botzakis SA” waarbij het Amerikaanse bedrijf maandelijks 200 tot 400 ton olijfolie zal invoeren. De deal kwam tot stand door de medewerking van de regio Kreta, de Vereniging van Exporteurs van Kreta en van de Kamers van Koophandel. Bedrijfsleider Iannis Botzakis: â€De extra vierge olijfolie van Kreta is ons paspoort in het buitenland. Vandaag exporteren we naar 25 verschillende landen. Dankzij de hoge kwaliteit van onze producten en het juiste kwaliteitsmerk hebben we het potentieel om een leidende rol te spelen in de internationale markten.”
Klinkt goed… eindelijk lijkt er dan iets goeds van de grond te komen… Iedereen klaagt al jaren en
dacht te weten hoe het anders moet, maar het lukte maar niet. Denk overigens dat er nog een lange weg is te gaan (burocratie/regelgeving) en mentaliteit. Maar… hiep hoi voor Kreta…
Dat is nu eens “de hand aan de ploeg slaan” 🙂
Hoe gaat het intussen met het Thessalische melkcollectief Thesgala? Die boeren ook goed, dacht ik.
Het is het moment om een marktpositie in te nemen. De italiaanse olijfoogst was historisch slecht door slecht weer en ongedierte. Het allerdomste zou nu zijn om gewoon weer in bulk naar Italie uit te voeren…
Juist Hans, dit zou inderdaad getuigen van weinig inzicht. Het doet me overigens eens plezier iets positief in de evolutie te kunnen vaststellen. Ik weet, een zwaluw maakt de lente niet en er zal nog heel wat initiatief en ondernemingschap bij komen kijken. Hopelijk komt er ook een evolutie in het gebruikelijke geritsel…..
Vandaag op tv was de onderprefect van Kreta aan het woord: “We moeten onze bedrijven ondersteunen en zorgen dat we klaar zijn voor de markt. De vraag is er, we mogen niet langer achterblijven. We moeten vermijden dat we onze overschotten bulk moeten verkopen.â€
Er wordt momenteel ook gewerkt aan het toekennen van het kwaliteitsmerk “Kreta†aan kleine producenten, en aan het opstellen van een toeristische katalogus per streek met de kleine producenten die hier aanwezig zijn, gaande van honing tot kazen, broodproducten etc…
We hebben eerder al gezien dat de overheid van Kreta niet bij de pakken blijft zitten, ze maken bijvoorbeeld ook uitstekende promo-filmpjes voor het toerisme en ondersteunen de toeristische sector waar de nationale overheid in gebreke blijft.
Er zijn natuurlijk nog andere zaken waar de nationale overheid een rol zou kunnen spelen, zoals het vereenvoudigen van procedures voor de toekenning van vergunningen, etc… Het gevecht tegen de ‘red tape’ is soms een gevecht tegen de bierkaai en zolang er geen versoepeling komt, beroepen niet worden opengesteld, etc… blijft het ‘geritsel’ dan ook duren, daar ben ik van overtuigd.
thats the cretan spirit 🙂
Ik hoorde vanmorgen op de radio dat de prijzen van de olijfolie enorm stijgen?
Zit er misschien iemand op Kreta die van de hoed en de rand weet?
@janvanwitzenburg, de prijzen stijgen omwille van de slechte oogsten in Italie en Spanje. Helaas heeft het niets te maken met Kreta, want hier is de prijs voor de producent weer helemaal ingezakt tot onder de 3 euro p/kilo!
Het blijkt nu dat de producenten in Kreta zich toch onder druk laten zetten door Italiaanse afnemers. Andere regio’s zoals de Peloponnesos klagen dit aan, want er is geen enkele reden om de prijzen weer te laten zakken tot het niveau van vorig jaar, zelfs al is er hier overproductie. Gebrek aan organisatie en samenwerking is volgens velen het grote probleem. Er zal dus nog heel wat meer nodig zijn dan mooie praatjes van de politici want dit is inderdaad gewoon dom. Ik kan er ook geen ander woord voor vinden.
Toch weer positief nieuws: vandaag heeft de Unie van landbouwcoöperaties van Heraklion de producentenprijs verhoogd tot 3 euro en 10 cent per kilo, als gevolg van een deal met een grote firma uit het buitenland. Ook andere regio’s in Griekenland zitten rond deze prijs.
De Unie maant de producenten aan om voorzichtig te zijn in hun beslissingen en om aan de spelletjes van de markt te weerstaan. Het is natuurlijk beter om de voorraden op te slaan en pas te verkopen wanneer de prijs stijgt, maar voor veel producenten blijft het een evenwichtsoefening aangezien ze onder druk staan om onmiddelllijk een inkomen te genereren om hun werkkrachten en uitgaven te kunnen bekostigen. Hier speelt dus grotendeels het probleem van financiering waar de meeste producenten mee worstelen, en het gebrek aan liquiditeit ten gevolge van de economische crisis.
De chronische structurele zwakheden van de Griekse olijfolie-sector (gebrek aan organisatie, bulk verkoop, het grote aantal kleine producenten) kunnen niet plots als bij toverslag verdwijnen, zoveel is duidelijk. Volgens olivenews.gr is dit jaar het grootste probleem de economische zwakte, het gebrek aan liquiditeit, en dus de beperkte onderhandelingskracht van de verkopers (producenten, coöperaties, olijfpersen en handelaren), dit ondanks de uitstekende productie. Meer nieuws is ook in het Engels te vinden op de website http://www.olivenews.gr.
Is goed nieuws…Omdat de olijvenproduktie vermoedelijk altijd erg arbeidsintensief zal blijven, zou voor het liquiditeitsprobleem een betere oplossing gevonden moeten worden. En voor de verkoop van boeren aan opkopers. Ik heb jarenlang meegewerkt met een grote producent en het is een stressvol gebeuren. Het voorbereiden op de oogst kost al geld, vernieuwing en aanvulling materiaal. En als je maandenlang 10-25 plukkers (ook al lastig om ze te vinden) hebt, dan kun je uitrekenen hoeveel geld je in je laatje moet hebben om ze te kunnen betalen. De enorme vaten met olijven dienen goed bewaard en gecontroleerd te worden. En dan maandenlang het kat- en muisspel met de kooplieden…die graag alleen de grootste olijven eruit pikken en je meestal bedonderen waar je bij staat… Er komen wel grotere, goed geoutilleerde fabrieken, die olijven en olie exporteren en die een redelijke prijs aan de producent kunnen betalen, ook in Lakonia. Maar net als overal en altijd in de land- en tuinbouw… het zijn onzekere en risicovolle bedrijfstakken. Maar beter dan zoals het tot nu toe in Griekenland gaat is wenselijk en noodzakelijk om een rol van enige betekenis te kunnen spelen in de export en om de boeren bestaansrecht te geven.
Bedankt voor je commentaar, Ina. Risico’s kan men nooit uitsluiten in deze sector, helaas. Zo is er nu weer de tegenslag door het weer omdat door de zware sneeuwval op sommige plaatsen de olijfbomen flink schade hebben opgelopen.
Toch kan het ook op vlak van organisatie beter, een mooi voorbeeld is het bedrijf Terra Creta in Kolymvari (bij Chania) . Deze olijfolie met kwaliteitsmerk is oa. in de Belgische supermarkten Colruyt en Okay te vinden aan heel schappelijke prijzen. De fabriek beschikt wellicht over de meest moderne technologie van heel Kreta, meerdere internationale prijzen hebben ze al gewonnen en momenteel exporteren ze naar meer dan 20 landen. Hier is hun website: http://www.terracreta.gr/
Voor de griekstaligen nog een recent – en heel interessant – interview met de directeur van Terra Creta, waarin hij nogmaals het belang van organisatie en efficiente financiering benadrukt: http://agonaskritis.gr/m-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%87%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3/
Het kan wel….maar in Griekenland lijk je wel van dubbel ‘goede huize ‘ te moeten komen om succesvol te kunnen zijn en de status quo te kunnen transformeren.
Welke olijfolie verkiezen jullie? Heb net 5l manoli gekocht aan 31 euro.
Wanneer de Griekse boeren een beetje op onze Vlaamse patatten- of varkensboeren lijken, dan beginnen ze zich tegen 100 per uur te concentreren op de olijvevenoogst., nu de prijzen hoog zijn.
Volgend jaar is er dan weer zoveel overschot dat de prijzen instorten en komen ze niet uit de kosten.
Een praktische vraag: hoeveel koud geperste olie haal je uit een kilo olijven? Welke minimumprijs moet je dan verwachten voor een liter olijfolie in de winkel?
Ik vond het antwoord intussen zelf. Voor 1 liter extra vierge olie heb je minimaal 5 kg olijven nodig.
Aan de vermelde 3,10 euro/kg. kost 1 liter dus 15,50 euro zonder verwerking, transport of winst van tussenpersonen en eindverkoper. Met de persmassa valt misschien nog een goedkoper nevenprodukt te maken, maar tegen die prijzen mik je wel op een heel kleine groep consumenten.
Of heb ik iets gemist en reken ik verkeerd?
@penimeni, je rekent niet verkeerd, maar ik heb het niet goed uitgelegd wellicht. In Griekenland wordt altijd gesproken over olijfolie in kilo’s en niet in liters, ik was er mij zelfs niet meer van bewust dat dit voor misverstanden zou kunnen zorgen. Het is dus heel simpel: 1 kilo = 1 liter. De producent krijgt 3,10 euro per liter olijfolie.
Daarna komen er kosten bovenop voor de fabriek, zoals het bottelen en het transport, voor de bedrijven die al zo ver gevorderd zijn. De olijfolie die naar Italie of Spanje wordt uitgevoerd, wordt in tanks vervoerd en ter plaatse vermengd met de lokale olijfolie, die soms van mindere kwaliteit is. Er wordt in dit verband ook wel eens gesproken over maffiapraktijken. Let wel: de Italiaanse boeren krijgen 5 tot 6 euro per liter betaald! De Italianen hebben een heel ander systeem, waarbij van overheidswege een eenheidsprijs wordt vastgesteld. Zij hoeven niet te zweten aan de onderhandelingstafel. In Griekenland zijn de tussenhandelaren, soms 2 of 3 alnaargelang, mede verantwoordelijk voor de prijsbepaling. De Italiaanse unies van producenten leveren rechtstreeks aan de verdeler, vandaar dat de prijs voor de producent, die bepaald wordt door het overheidsinstituut ISMEA, een stuk hoger ligt.