Sinds de laatste verkiezingen op 20 september hebben we in Griekenland een nieuwe minister van Onderwijs. Hij heet Nikos Filis, is vooral berucht wegens zijn buikomvang en wegens zijn tallozen televisie-optredens tijdens de regeerperiode Tsipras 1. Hij was dan ook de woordvoerder van die regering, maar of het nu echt nodig was om de godganse dag te gaan debatteren op televisie, is nog een andere vraag.
De spuuglelijke site van het Ministerie van Onderwijs, Onderzoek en Religieuze Zaken
Fylis komt uit de KKE, de communistische partij, en heeft een carrière als journalist achter de rug. Hij was nog directeur van “I Avgi”, de krant die spreekbuis is van SYRIZA. En nu is hij dus minister van Onderwijs. Niet alleen van onderwijs, maar ook van onderzoek en religieuze zaken. Het is een van de Griekse eigenaardigheden: onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onder hetzelfde dak brengen als religie. De geschiedenis heeft uitgewezen dat die zaken niet altijd even harmonieus met elkaar samen gaan. In Griekenland is religie, en vooral dan het orthodoxe geloof, een onderdeel van de nationale identiteit en daar mag je niet aan raken. Bovendien zijn Kerk en Staat niet gescheiden in Griekenland: dat staat duidelijk te lezen in Artikel 3 van de grondwet. Het is een gevoelige kwestie, waar ik hier niet meteen verder op wil in gaan, behalve dat Griekenland zeker niet het enige Europese land is waar Kerk en Staat niet gescheiden zijn.
De nieuwe minister liet een paar dagen geleden weten dat hij er niet zo zeker van was of godsdienst nog als verplicht vak moet worden onderwezen in de Griekse scholen. De reacties bleven niet uit natuurlijk: een communist die alle heilige huisjes onderuit wil halen, zo klonk het bij velen, vooral ouderen.
Maar misschien is het nog niet eens zo gek bekeken van Nikos Fylis. De Griekse klassen zijn niet meer wat ze waren. In de scholen waar mijn vrouw les geeft, zitten heel wat leerlingen uit andere landen, die vaak ook andere godsdiensten aanhangen. Of toch hun ouders. En die kinderen zijn niet gedwongen om de verplichte godsdienstlessen te volgen. Wat doen ze dan terwijl die lessen worden gegeven? Een beetje op de speelplaats ronddolen. Dat is natuurlijk geen oplossing, maar er wordt geen alternatief voorzien. Noem het zedenleer (wat ik nog op school heb gekend) of levensbeschouwelijke opvoeding of wat dan ook. Maar voor niet-orthodoxen is er…. niets.
De aartsbisschop van Athene en heel Griekenland, Ieronymos, was natuurlijk niet blij met de uitspraak van de nieuwe minister van Onderwijs, Onderzoek en Religieuze Zaken en ontbood hem bij zich voor een gesprek. Dat gesprek hielden ze gisteren. En wat vertelde Ieronymos na het gesprek? Dat we beter wat ernstiger zouden zijn en niet zomaar naar stommiteiten luisteren. En niet alleen dat: de aartsbisschop vertelde dat de Griekse grondwet stelt dat het onderwijs nationalistisch, en Grieks-christelijk moet zijn.
De link naar de grondwet heeft u hier boven al meegekregen. Wat Ieronymos zei, staat daar niet in. Maar misschien had de aartsbisschop een verkeerde versie van de Griekse grondwet, want er is ooit een grondwet geweest die vermeldde wat hij gisteren aanhaalde. Namelijk de grondwet van de Griekse junta die in 1967 de macht greep. Griekse junta en Kerk gingen trouwens beter samen dan Onderzoek en Kerk. Overigens kan ik u een leuk boekje aanraden dat over dat bewuste onderwijs onder de Griekse junta gaat: ‘De Reddende Revolutie” van Djamila Zon. Begin deze zomer heeft Djamila het me cadeau gedaan toen ik mijn boek in Amsterdam ging voorstellen. Ik heb het met veel interesse gelezen deze zomer en ik heb er nog een heel aantal dingen uit geleerd.
Merkwaardig genoeg reageerde Nikos Fylis niet op de uitingen van de aartsbisschop, maar haalde bakzeil. Hij sloot de vergadering met Ieronymos af met de woorden: “We bevinden ons in een periode waarin religie een ethische en goede rol speelt in Griekenland. Er zullen geen eenzijdige handelen worden gesteld ten opzichte van godsdienstonderwijs.”
Er komen moeilijke tijden aan voor de nieuwe regering. Boeren dreigen op straat te komen. Gepensioneerden zullen de nieuwe bezuinigingen ook niet graag zien komen. Wellicht kan de regering het zich niet veroorloven om nog een ander front open te hebben met de Griekse kerk. En zal dus alles bij het oude blijven.
Bruno, wat staat er dan wel in de huidige grondwet over religie, kerk en staat?
misschien kan Filis zich eerst eens bezighouden met de echte problemen… honderden scholen zijn nog steeds niet open (1 oktober!), andere scholen draaien halftijds, enz… hier in Glyfada bv hebben de kinderen elke dag maar 3 uur les, omdat er niet genoeg leerkrachten zijn op de scholen… En dat is niet omdat er niet genoeg leerkrachten zijn in het algemeen, dat is enkel omdat de regering er niet in slaagt om de leerkrachten in de juiste scholen te plaatsen (een excelletje zou dit kunnen oplossen, maar dat kennen ze waarschijnlijk niet, geen enkel van hen heeft ooit echt gewerkt). En de ouders die aan die ellende willen ontsnappen en hun spaarcenten willen geven aan een priveschool, worden nu plots gestraft met een nieuwe belasting van 23%… (NIET uit het mnimonio, zelf bedacht door de Tsiprioten).
En in plaats van zich daarmee bezig te houden, gaan ze nog maar eens de ideologische toer op…
Om eerlijk te zijn: dat leerkrachtentekort is een liedje dat elk jaar weer terugkomt. Mijn vrouw heeft gisteren (!!!) de aanvraag ingediend om haar uurrooster vol te maken in de school van haar keuze. Ze moest daarvoor wel het excelletje raadplegen met de tekorten dat ze online kon vinden (ze kennen dus wel het excelletje, het is alleen veel te laat klaar, waarom moet het toch eind september duren voor ze weten in welke scholen ze tekorten zullen hebben?).
Wat er veranderd is met Tsipras, is dat je nu nog meer moet betalen voor de bijscholingen (belastingverhoging op onderwijs, om belasting op rundsvlees lager te houden), en dat daardoor de kloof vergroot tussen rijk en arm. Dat ze met hun ideologisch discours daar niet eens de nadruk op hebben weten te leggen, is beschamend. Hier lees je er meer over: http://www.bbc.com/news/business-34384671
@Biene, ik heb er naar gelinkt in mijn post, wanneer ik het over Artikel 3 heb.
“one of Syriza’s election pledges was to reverse the tax on private tuition ” – wat een leugen. Het is Syriza ZELF die die taks onlangs heeft ingevoerd, en dan, na groot protest, halfjes beloofde het terug te bekijken. Waarom hebben ze die taks ingevoerd – dat staat netjes in hun partijprogramma: omdat ze privescholen willen kraken ten voordele van het publieke onderwijs: allemaal samen in dezelfde poel van miserie, dat is wat ze uiteindelijk willen, behalve zijzelf natuurlijk, allemaal netjes afgekeken van hun grote Russische voorbeelden. Tsipras zelf stuurt zijn kinderen naar een van de duurste privescholen van de stad (en wanneer een andere ouder dit openbaar maakte werd die waarlijk CCCP-gewijs bedreigd – ja, de CCCP uit de Frozen War, zoals Tsipras het noemde… no kidding), en heeft zijn vakantie doorgebracht in de villa van Martinos, een van de rijkste reders van het land (ja, die reders die zijn ‘vijanden’ zijn).
Ach man, … ik dacht dat we met de regering van Kostas Karamanlis het dieptepunt bereikt hadden qua hypocrisie en onbewaamheid, maar dit slaat wel alles… Een ding hebben de verkiezingen wel bewezen: de kwalijke gevolgen van de massale brain-drain van de voorbije jaren…
Van het hele Thessaloniki-programma blijft niets meer overeind. De vrouw van Tsipras mag ook gaan onderwijzen aan de universiteit van Macedonie, waar ze op basis van haar kwaliteiten uit een hele lijst van kandidaten is gekozen.
Als er een ding duidelijk is geworden in 2015, dan is het dat het vergeefs wachten is op iets nieuws en verfrissends in de Griekse politiek.
Bestaan er geen eindtermen voor het onderwijs in Griekenland?
Indien wel, dan moeten die toch afgestemd zijn op de nationale toelatingsexamens. Ik zou verwachten dat een school extra onder de loupe genomen wordt en gesanctionneerd,, wanneer het gros van de leerlingen zakt.
Waar ligt dan de fout? Is het de motivatie van de leerkrachten, die hopen op een leuke bijverdienste na de officiële uren? Ik blijf erbij dat je om te onderwijzen slechts bezieling, een bord en een krijtje nodig hebt. Een paar stencils of fotokopies hoeven ook niet duur te zijn.
Als kind vervloekte ik de leraar die ons verplichtte ons vrije namiddag op te offeren omdat we achterliepen op het programma. Maar achteraf bekeken, wat een idealist.
Worden de leerkrachten niet geëvalueerd, of heeft de inspectie andere zaken om het hoofd?
Na de opstoot van nieuwe hoop met Tsipras en Syriza, moet dit wel een heel bitter ontwaken in de alledaagse realiteit zijn.
Dus best maar godsdienst blijven geven. Voor het ogenblik zien we af, maar later zullen we beloond worden. Misschien zijn er een paar gelukkigen die het nog geloven ook.
Het niveau van het onderwijs vind ik niet bijzonder laag, maar de lat wordt wel enorm hoog gelegd bij de frontistiria, er wordt les gegeven op universitair niveau zodat deze leerlingen vrijwel zeker kunnen zijn dat ze een plaats kunnen bemachtigen aan de univ. Die leerkrachten wiskunde en fysica zeggen dat ook gewoon, dat ze de leerstof geven van het eerste jaar polytechneio.
Ook hier zijn er nog veel leerkrachten die ontbreken, en we vragen ons af of al die plaatsen wel ingevuld zullen geraken, wat ook vorige jaren al niet meer het geval was. Op het ministerie van onderwijs heerst chaos, je kan het toch niet anders uitdrukken. Het is een jaarlijks terugkerend probleem dat absurde proporties aanneemt. De enige oplossing is gewoon dat systeem van ‘moria’ en toewijzingen afbouwen. Dat jonge leerkrachten maar elk jaar ergens anders moeten gaan wonen en dat gedurende 10 jaar aan een stuk moeten verhuizen van de ene uithoek van het land naar de andere, is ook geen uitnodigend vooruitzicht voor leerkrachten in spe. Snellere vaste benoemingen, met inspectie en bijsturing op zijn tijd, zijn de enige oplossing.
@Penimeni, eindtermen bestaan niet. De overheid drukt de schoolboeken, beslist wat er in komt (soms komt de Kerk ook wel eens tussenbeide), en de leerlingen moeten weten wat er in dat boek staat. Dat leidt tot papegaaiengedrag, en schoolkinderen hebben de neiging om hun schoolboek compleet uit het hoofd te leren. Erg inspirerend is dat niet.
Er bestaat sinds kort een evaluatie van de leerkrachten, maar ik geloof niet dat er iets mee is gedaan. De evaluatie was opgesteld door Kyriakos Mitsotakis, en leerkrachten moesten elkaar evalueren, maar ze werden tegelijk ook geevalueerd door de leerlingen en hun ouders. Leerkrachten die te streng waren en de kinderen geen goede punten gaven, kregen vaak een slechte beoordeling van de ouders.
Misschien zijn ook de Europese fondsen nog niet toegewezen? http://www.thepressproject.gr/details_en.php?aid=81244
Op het risico versleten te worden voor Griekenland-basher:
1. objectieve inspectie is in Griekenland onmogelijk. Nergens. De inspecteur zal altijd zijn machtspositie gebruiken om een voordeel te verwerven (gewoon cash, betere punten, uitschakeling van concurrentie, politieke motieven, …)
2. Het probleem van de ‘frontistiria’ is eenvoudig: de ‘eindtermen’ van het middelbaar onderwijs komen niet overeen met de ‘begintermen’ van de ingangsexamens. Dus moeten zelfs de beste leerlingen bijlessen volgen, of al vanaf het begin naar een priveschool gaan, waar die kloof wel vaak wordt gedicht. Zoals dit zijn er tientallen voorbeelden van grote problemen die vrij gemakkelijk kunnen worden aangepakt. Maar helaas, zo een probleem analyseren, er een oplossing voor bedenken en die dan implementeren, behoort niet to de Griekse realiteit. Waarom niet? misschien dat hun geliefde ‘theoulis’ het weet… Cultuur? luiheid? incompetentie? wie weet… Feit is: het gebeurt niet, nergens.
3, idem voor het probleem van de leerkrachten. Waarom wordt daar niet al aan begonnen in mei bv, in plaats van pas in september? “eh, etsi einai; zo is het.. to kalokairi, kseries, in de zomer, eh.. ti na kano, wat kan ik eraan doen, eh…”
4. ‘bezieling van leerkrachten’… ook hier spijt het me dit naar fabeltjesland te moeten verwijzen. Hier en daar zal er wel een ietwat gemotiveerde werknemer rondlopen, maar wie een Griek in loondienst al eens enthousiast intern gemotiveerd zijn werk heeft zien doen, mag zijn hand opsteken. Nogmaals, het spijt me dat het nier genuanceerder kan…
Er zijn natuurlijk andere waarden die in Griekenland wel belangrijk zijn: leven als doel op zich, familiebanden, verbondenheid met de plaats, enz… maar de noodzakelijke voorwaarden om zich uit een achtergestelde positie te conformeren aan westerse landen, die zijn er nu eenmaal niet. Het is dan ook jammer dat de huidge regering vanuit een misbegrepen ideologie iedereen probeert te straffen die voor zichzelf een droog plekje in het moeras tracht te creeren. Alsof je in de sahel zand in de waterputten zou gaan gooien…
Jammer genoeg moet ik @Hans over de hele lijn gelijk geven… We zouden eens moeten tellen hoeveel uren de Griekse kinderen les volgen op school (zonder privelessen of de frondistioria), en dus ook hoeveel uren een leerkracht eigenlijk werkt….
Ik bedoel hiermee dat het enorm frustrerend moet zijn dat je als werkloze leerkracht thuiszit, terwijl er in een nabije school leerlingen geen les hebben omdat ze geen leerkracht hebben….
Even terug ter zake: Newton was vooral een theoloog, de basis voor de Big Bangtheorie is gelegd door een Waalse rooms-katholieke priester, en zelfs van Einstein mag aangenomen worden dat hij een gelovige jood was, dus neen: godsdienst en wetenschap moeten niet noodzakelijk conflicteren. Anderzijds: hersenloos obscurantisme vind je zowel bij gelovigen als bij atheïsten. “El sueño de la razón produce monstruos” heeft sinds de veralgemening van het atheïsme in het westen daardoor een dubbele bodem gekregen. De massamoorden in de 20e eeuw zijn bijna zonder uitzondering door “goddeloze” of op zijn minst onverschillige ideologieën, zelfs al proberen de moslims van IS of de boeddhisten in Myanmar nu een religieuze inhaalbeweging te forceren.
Daarnaast is het voor West-Europeanen blijkbaar erg moeilijk te vatten hoe verschillend de rol van de Orthodoxe Kerk in bv. Griekenland geweest is tegenover die van de rooms-katholieke kerk in bv. België, zeker tussen pakweg 1795 en 1965. Zo heeft de Orthodoxe Kerk nooit het onderwijsmonopolie gehad waarover de RKK eeuwenlang beschikte! Toen in het middeleeuwse westen het licht uitging, straalde de “lekenuniversiteit” van Constantinopel. Zelfs theologie is in de orthodoxe Kerk nooit gemonopoliseerd door geestelijken. Er is tot op de dag van vandaag een sterke traditie van invloedrijke lekentheologen in de orthodoxe Kerk (ChrÃstos Yannarás, Olivier Clément,…) naast geestelijke authoriteiten (Kallistos (Timothy Ware) van Diokleia, John Chryssavgis,…). In die optiek zou het zelfs enigzins jammer zijn om godsdienstonderwijs enkel binnen kerkelijke middens aan te bieden 😉 Anderzijds blijf ik protestantse visie van de Griekse Kerk als overheidsorgaan (en bliksemafleider en melkkoe!!) geen gezonde zaak vinden.
Dit gezegd zijnde, is het een feit dat de Europese beschaving wel degelijk óók christelijke wortels heeft, en dat we die net zo min moeten wegmoffelen als de oud-Griekse erfenis, of – om een ander “ondergesneeuwd” stukje Griekenland aan te halen – die van de Sefardim en Romaniotes te vergeten. Daarom wil ik het voorbeeld van Rusland aanhalen, waar er op staatsscholen geen godsdienstonderwijs wordt gegeven, maar wel het vak “Fundamenten van de orthodoxe cultuur”. Door zo’n vak zouden de Vlaamse schoolkinderen bijvoorbeeld de schilderijen van Rubens kunnen (blijven) “ontcijferen”, die bulken van mythologie en “gewijde geschiedenis”…
Tot slot: me dunkt heeft Griekenland inderdaad wel wat andere katten te geselen.
Godsdienst op school?
Als ongelovige zou ik zeggen, afvoeren die troep.
Anderzijds, ik heb als kind op school wel genoten van de verhalen uit de lessen “gewijde geschiedenis”.
Het was telkens uitkijken naar het ontrollen van het doek, waarop de begeleidende afbeelding stond. Hoe heet zo’n doek eigenlijk?
Ook nu is het nog zeer verrijkend, dat ik de symboliek die te vinden is in kathedralen en kloosters kan lezen.
Een mens moet ook weten waarom onze waarden zijn wat ze zijn en waar ze vandaan komen.
Spijtig genoeg werd je tegelijk ook opgezadeld met een hoop angsten en frustraties.
Bertine, in aanvulling van de lijst van christelijke wetenschappers/wiskundigen:
•Newton & Georges Lemaître (genoemd of naar verwezen door jou
• Blaise Pascal (God kennen, en niet je eigen ellende, maakt hoogmoedig. Je eigen ellende kennen en God niet, leidt tot wanhoop. Christus kennen is de middenweg, want daarin vinden we zowel God als onze ellende.)
• Maria Gaetana Agnesi
• Galileo
• Copernicus
• Kepler
• Michael Faraday
• etc
Interessante uiteenzetting van professor wiskunde aan de universiteit van Oxford, John Lennox (ook een christen ;-D) over
“Faith and Reason“: https://www.youtube.com/watch?v=M4YuMxRpY1M
en
“The “Religion vs Science” Myth“: https://www.youtube.com/watch?v=bxxFh0Kn5Tk
Indien God bestaat is hij een volmaakt wezen en heeft geen nood aan onze verering.
Bestaat hij niet, dan moeten we ons verder ook geen zorgen maken.
Leef je leven en maak het de anderen niet te moeilijk.
Indien God bestaat is hij een volmaakt wezen en heeft geen nood aan onze verering.
Dat klopt, maar dat betekent niet dat wij er geen nood aan hebben. Noch dat indien we Hem vereren, Hij er onverschillig om zou zijn.
Dus een beïnvloedbare, ijdele God, gevoelig voor pluimstrijkerij, voor hetzelfde geld wraakzuchtig.
Dat lijkt mij nogal erg Oud Testament.
Volgens de orthodoxe christenen heeft Hij in elk geval een “hart”, dat “bloedt” voor elke menselijke stommiteit, ongeacht of wij Hem al dan niet vereren 😉