Misschien heeft u het tijdens de vakantie in Griekenland dit jaar gemerkt: wanneer u geld wil pinnen met een buitenlandse kaart, rekent de Griekse bank u daarvoor een bedrag aan, dat varieert van 2 tot 4 euro per pinbeurt. Onafhankelijk van het bedrag dat u pint.

De maatregel bestaat al jaren voor bankkaarten uit andere Europese landen, en vergelijkbare kosten bestaan ook in andere landen, maar voor Belgische en Nederlandse kaarten kwam de eerste schok al in het voorjaar van 2018. Tot deze zomer waren er nog een paar banken die geen kosten aanrekenden, maar ondertussen is dat niet langer het geval. De kosten ontstaan niet wanneer u met de bankkaart gewoon betaalt. Voor de toerist houden de onaangename verrassingen hier gelukkig wel op.

Maar voor de Grieken wordt het gebruiken van een bankkaart ondertussen een dure onderneming. Een paar weken geleden besloten de Griekse banken namelijk nieuwe kosten te heffen voor “dienstverlening” die tot dan toe gratis was.

• Zo kost een nieuwe bankkaart (na verlies, diefstal, sleet, of na niet-automatische vernieuwing 6 euro,
• Het opvragen van het beschikbare bedrag aan een ATM in de eurozone, kost 0,20 euro,
• Het opvragen van het beschikbare bedrag aan een ATM buiten de eurozone, kost 0,30 euro,
• Een mini-statement: een uittreksel van de laatste 7 bewegingen via de ATM kost 0,15 euro,
• Het veranderen van een nieuwe PIN code (onafhankelijk van de manier waarop) kost 3 euro,
• Eenmalige verleningskosten bedragen 6 euro.

Binnen Griekenland is er een interbancaire systeem dat ???? heet, waardoor je met je bankkaart ook geld van een ATM van een andere bank kan pinnen. De prijzen daarvoor waren altijd laag gehouden, maar de banken hebben besloten dat dit voortaan niet langer het geval zal zijn. Sinds juli dit jaar rekenen Eurobank en Alpha Bank een kost van 2,50 euro aan als je geld uit een andere ATM opvraagt, terwijl National Bank (Ethniki) daarvoor 2,60 euro aanrekent, en Pireaus Bank zowaar 3 euro! Je zult maar in een dorp wonen waar geen ATM is van jouw bank.

En dan heb ik het nog niet gehad over de kosten die je moet betalen als je e-banking gebruikt.

Het kan misschien vreemd klinken maar de bovenstaande kosten hebben ook invloed op de vluchtelingen die in Griekenland verblijven. Een aantal onder hen krijgen financiële ondersteuning van het Europese Programma ESTIA via UNHCR. Binnen dat programma zijn er sinds 2017 ongeveer 65.000 bankkaarten verdeeld voor meer dan 128.000 mensen. Elke maand wordt er per kaart een baapd bedrag beschikbaar gemaakt dat varieert naargelang van het aantal leden van een gezin dat de kaart gebruikt. Het gaat om een blauwe kaart die het logo van Mastercard draagt. De kaart functioneert enkel in Griekenland en wordt automatisch geblokkeerd als ze in het buitenland wordt gebruikt. De kaart is met geen enkele Griekse bank verbonden.

U voelt hem al komen: voor elk bedrag dat met deze kaarten moet worden gepind, wordt een kost ingehouden. De kosten die ik hierboven al heb vermeld. UNHCR is van deze kosten op de hoogte. De vluchtelingen niet noodzakelijk. En die gaan meestal niet meteen grote sommen pinnen – meestal pinnen ze 20 euro per beurt. De NGO Solomon heeft uitgerekend dat de banken via de vluchtelingen ongeveer 100.000 euro per maand incasseren.

Of dit nu allemaal wettelijk is of niet, is moeilijk na te gaan. Er is een Europese verordening die u hier kunt terugvinden, maar de bal wordt toch wel min of meer teruggekaatst naar de nationale overheden, en nationale banken. De Griekse consumentendienst EKPIZO heeft al geklaagd over de extra kosten maar dat zet voorlopig weinig zoden aan de dijk.

Op een moment waar de Griekse overheid de burgers zoveel mogelijk via elektronische weg wil laten betalen, ontmoedigen deze kosten heel wat mensen, met als gevolg dat er een toename lijkt te zijn van cash betalingsverkeer.

Het heeft de Griekse premier Mitsotakis in ieder geval wel zorgen gebaard, en daarom heeft hij afgelopen week samen gezeten om de kwestie van de extra kosten aan te kaarten. De banken hebben hem geantwoord dat ze een en ander wellicht opnieuw zullen bekijken. Of dat zal gebeuren, valt te betwijfelen: volgens cijfers hebben de Griekse banken in het eerste semester in totaal 700 miljoen euro binnengehaald via extra kosten. Alpha Bank heeft 191,5 miljoen euro geincasseerd, Piraeus Bank 188 miljoen euro, Ethniki 164 miljoen euro, en Eurobank 156 miljoen euro.