Gisteravond kwam er een dringende gezamenlijke ministeriële beslissing: vanaf vandaag zijn mondmaskers verplicht in de Griekse supermarkten. Tot dusver diende enkel het personeel deze maskers te dragen, maar vanaf vandaag moeten ook de klanten een masker dragen. Vanmiddag zag ik in de supermarkt dat het bevel redelijk goed werd opgevolgd en dan mensen ook afstand hielden, maar de toeristen (ze zijn met weinigen maar ze zijn er wel) leken zich niet meteen ergens iets van aan te trekken. Wellicht niet verwonderlijk want de beslissing kwam er pas gisteravond en daardoor was er te weinig tijd om de informatie breed te verspreiden in andere talen dan het Grieks.

De beslissing kwam er nadat we de voorbije dagen een toename hebben gezien van het aantal positieve corona-gevallen. Totnogtoe zijn het geen enorme aantallen, maar afgelopen week was er op een dag wel een piek van 58 nieuwe gevallen. En wat zien we: ruwweg de helft tot 75% van de nieuwe gevallen zijn “ingevoerd”. Dat betekent dat ze door reizende mensen Griekenland is binnen gebracht.

De officiële aankondiging van ΕΟΔΥ, de Griekse Nationale Gezondheidsorganisatie, zegt er echter nooit bij wanneer een geval ingevoerd is of niet, maar de Griekse journalisten zoeken er wel achter. Dat heeft alles te maken met een ongerustheid: we hebben het de voorbije maanden met de lockdown erg goed gedaan, maar hoeveel risico nemen we nu eigenlijk om het toeristische seizoen nog enigszins te redden?

En uit journalistiek onderzoek blijkt dat een aantal gevallen al opgespoord wordt bij het binnenkomen van het land (in de luchthavens, de havens of de landsgrenzen), wanneer mensen op willekeurige basis aan een test worden onderworpen. Maar er zijn dagelijks ook – weliswaar beperkt – een aantal reizenden die zich niet goed voelen, naar een ziekenhuis gaan waar de diagnose wordt gesteld dat ze corona hebben. Die zijn dus binnengekomen zonder te zijn getest, en wie weet met wie ze in contact zijn gekomen.

Officieel wordt door ΕΟΔΥ ook niet meegedeeld waar de dagelijkse nieuwe gevallen zijn gelocaliseerd, hoewel er wel een kaart is die het aantal gevallen per streek op een kaart aantoont. Maar dat is voorlopig toch weinig gedetailleerd. We weten in ieder geval dat er afgelopen week voor het eerst corona is gesignaleerd op eilanden als Samothraki en op Santorini die voorlopig corona-vrij waren gebleven. In beide gevallen ging het om een “ingevoerde” besmetting. Het aantal gevallen in Kreta loopt ook op en er worden mensen naar de speciale corona-hotels gebracht. Dat loopt dus allemaal wel volgens protocol, maar het is niet prettig om te zien dat het aantal besmettingen in stijgende lijn gaat.

Het grootste aantal besmettingen is geregistreerd bij de grensovergang met Bulgarij, in Promachonas. Langs die weg komen de meeste toeristen uit de Balkan het land binnen. En we hebben de voorbije weken een stijging gezien van de corona-gevallen in Roemenië, Bulgarije en Servië. En laat het net toeristen uit die landen zijn die via die grensovergang binnen komen.

Een en ander heeft er toe geleid dat de Griekse overheid nu eist dat alle reizigers die via deze grensovergang Griekenland willen binnen komen, verplicht een negatief testresultaat moeten voorleggen. (voor de goede orde: dat is niet nodig als je naar Griekenland reist via het vliegtuig of met de ferry vanuit Italië). De test moet hoogstens 72 uur voordien zijn afgenomen. Op het televisienieuws was er meteen sprake van geruchten dat je die negatieve testresultaten in Bulgarije zou kunnen kopen voor 30 tot 40 euro. Nog steeds goedkoper dan werkelijk de test te laten doen. Overigens blijft de PLF (Passenger Location Form – zie mijn vorige post) nog verder van kracht voor iedereen die Griekenland wil binnen komen.

Maar die verplichting zorgt er dan weer voor dat het aantal toeristen in Noord-Griekenland terugloopt, waardoor de bezettingsgraad van de hotels in het noorden van het land niet op 40 tot 50%, maar wel op 20%. Hoteleigenaars trekken aan de alarmbel, want die getallen zorgen er voor dat ze met verlies zullen draaien. Het binnenlands toerisme heeft onder de stijgende besmettingen te leiden, want heel wat Grieken verkiezen om thuis te blijven, uit vrees om in contact te komen met iemand die besmet is. Om die reden vragen de hoteleigenaars aan de overheid dat de officiële aankondiging van de ΕΟΔΥ dagelijks vermeldt waar precies de besmettingen zijn gesignaleerd.

Maar het aantal stijgingen door binnenkomende reizigers is niet de enige reden waarom er nu mondmaskers moeten worden gedragen. De Grieken zelf leken ook hoe langer hoe nonchalanter om te gaan met de maatregelen die er moeten voor zorgen dat corona zich niet te fel uitbreidt. In principe was het dragen van mondmaskers nog steeds verplicht in kleine gesloten ruimtes en ook het personeel van supermarkten diende het te dragen. Daar was de laatste dagen niets meer van te merken. Ook zag je dat mensen meer en meer in grote groepen samen begonnen te komen en de social distancing niet meer in acht namen. Het is verder ook zomer en dat is in Griekenland het moment dat er in de dorpen zogenaamde panigyria worden gehouden: dorpsfeesten met traditionele muziek, waar iedereen in een cirkel met elkaar danst. Van social distancing kan absoluut geen sprake zijn op dat soort feesten. De panigyria zijn ondertussen verboden tot eind augustus.

Misschien heerste er wel een vals gevoel van veiligheid omdat het aantal besmettingen in Griekenland al bij al wel meeviel. En toen de cijfers weer de hoogte in gingen, reageerden vele Grieken dat ze er dan wel gewoon voor zouden zorgen dat ze uit de buurt van de buitenlanders zouden blijven. Dan zou het wel loslopen.

Nu is het wel zo dat de overheid een paar weken geleden al versoepelingen van de maatregelen had aangekondigd, wat tot wat verwarring kan leiden (een goede communicatie was volgens mij de sleutel tot het succes van het voorjaar). Zo is het maximaal aantal toegelaten personen aan een tafel in een restaurant of taverne niet langer beperkt tot 6. De maatregel is gewoon opgeheven.

Verder mogen er nu ook meer en meer passagiers op een ferry (de maximale bezettingsgraad was voordien 65%). Op de ferry moet je nog wel een mondmasker op, maar als je dezer dagen in de ferryhaven van Piraeus gaat kijken, zie je groepen van mensen zonder masker die de social distancing totaal niet in acht nemen, staan aanschuiven aan de poorten van de ferry’s. En de minister van Scheepvaart heeft zelfs voorgesteld dat maskers niet meer hoeven op de ferry’s.

Het is begrijpelijk dat mensen niet goed meer weten wat er nu precies van hen wordt verwacht.