De afgelopen weken wordt het steeds pijnlijker duidelijk dat de Griekse eilanden te maken hebben met de keerzijde van overtoerisme. Ze verwelkomen gemiddeld 3 tot 4 keer meer mensen dan ze aankunnen, de lokale bevolking heeft te kampen met allerlei tekorten om de toeristenstroom aan te kunnen en regelmatig horen we over een eiland te kampen heeft met watertekort.
In Leros en Sifnos is de afgelopen weken zelfs de noodtoestand uitgeroepen, maar er zijn nog veel meer eilanden die worstelen met ontzilting en boringen om te voldoen aan de behoeften in de zomer, die snel toenemen omdat zowel het aantal toeristen als het aantal warme dagen toeneemt.
Sinds april dit jaar zien hebben we te maken met temperaturen rond de 30 graden. In juni bereikten we voor het eerst de kaapt van 40 graden. De behoefte aan verkoeling was erg hoog.
Het eiland Fourni in Ikaria is een goed voorbeeld waartoe overtoerisme kan leiden. Het is niet echt een klein eiland, maar het is ook niet echt groot. Het iets meer dan 1.300 inwoners, en het is het onderwerp geweest van een studie door de Democritus Universiteit van Thracië en van UNESCO dat aantoont wat er gebeurt en wat er zal gebeuren op andere eilanden.
In 2023 verwelkomde het eiland 8.000 toeristen, een aantal dat bijna 6 keer zo hoog was als het aantal permanente bewoners. En het waterverbruik bereikte 90.000 kubieke meter. De productie op het eiland is niet hoger dan 40.000 per jaar. Alles daarboven, komt van ontzilting.
In de studie “Analyse en beheer van natuurrampen en technologische risico’s” van de Democritus Universiteit van Thracië, onder leiding van Dimitris Emmanouloudis, blijkt uit een projectie tot 2030 dat 25.000 toeristen het eiland zullen bezoeken en dat de consumptie meer dan 200.000 kubieke meter zal bedragen.
Maar dit is slechts een van de problemen waar veel eilanden mee te maken hebben. De laatste jaren valt er ook steeds minder regen waardoor de watervoorraden veel kleiner zijn. De regenval komt steeds vaker meer geconcentreerd voor op bepaalde periodes in het jaar. Zelfs als de hoeveelheid voldoende is, blijft het een probleem omdat het over een kortere periode valt.
Dit is een probleem omdat op eilanden waar de laatste jaren steeds meer gebouwd wordt, wat leidt tot meer en meer cement en bestrating. De regenval kan niet meer worden opgenomen door de bodem, zodat de plantengroei veel minder is, waardoor er minder koolstofdioxide wordt opgenomen.
Het eiland Fourni is een zeer typisch voorbeeld en de extrapolatie van de gemeten data naar andere eilanden is treffend. Op veel eilanden zijn de hitte-indexen gestegen, net als de droogte-indexen.
Alles is het gevolg van het constante bouwen op de eilanden, iets wat voor de economie blijkbaar goed nieuws is. Maar de planning wordt bij het bouwen flagrant overtreden, en land wordt opgeofferd om zwembaden en hotels te bouwen. Als we van de officiële schatting uitgaan dat Griekenland in 2030 bijna 40 miljoen toeristen zal ontvangen, bijna 4 keer zo veel als de totale bevolking van het land, dan is dat beangstigend.
Ondertussen hebben we nog van geen enkele minister of regering gehoord dat er een plan is ontwikkeld om vergunningen voor de bouw en het optrekken van gebouwen te beperken. Integendeel, er wordt vootdurend gesproken over de inkomsten van het toerisme (met winsten die vooral naar buitenlandse investeerders terugvloeien) terwijl er in alle talen wordt gezwegen over de biotopen van de eilanden. Gaan die nog leefbaar blijven voor de plaatselijke bevolking?
Stop with building the islands, it will kill the Greek people. All the garbage, all the water, all the food. Stop with the big tourisme, it will kill you.
Hier op Thassos loopt t ook uit de hand. Plaatselijke bevolking kan geen huis of studio meer huren want wat vrij komt wordt verbouwd naar Airb+b. Jongeren verlaten t eiland voor werk op vasteland. Kortom leuk dat er toerisme is maar niet ten gevolge van de bevolking die hier t hele jaar woont.
Fourni heeft veel te weinig boten en veel te weinig kamers om het aantal van 25000 toeristen te halen. Ze hebben echter geen enkel deftig stuwmeer, hoewel er echt niet zo weinig regen valt. Minder dan op Ikaria door een gebrek aan echt hoge bergen, maar toch bijna 600 millimeter in 2023 bijvoorbeeld. Alleen wordt het dus niet deftig opgevangen. Er is een centrale bron/kraan in het centrum van Fourni alwaar de bewoners en ingewijde bezoekers gratis drinkwater kunnen gaan halen dat overigens regelmatig getest wordt. Dat water is van uitstekende kwaliteit. Wie die plek niet kent krijgt natuurlijk veel te duur flessenwater aangesmeerd.
I am a Greek living in Belgium for the last 14 years. I see some comments about the Greek islands, especially about the infrastructures, the water reservoirs, the very expensive bottled water, etc. And I wonder if some of the people who comment here about an isolated island which survives with very few resources and a handful of permanent inhabitants during winter can comprehend the specificity of being an islander in Greece. Every summer I am surprised when I hear the Belgian Governments (there are a lot) alerting people for the lack of water and how people should stop watering their gardens, be careful with water. I wonder in a country that rain is literally non-stop aren’t there any water reservoirs, any water collection infrastructure? In a country that rains 90% of the time the price of water is just unbelievable. Beer is less expensive which is even more shocking! Trying to purchase 50ml of bottled water in the airport will cost you 5€ or even more depending on the vendor while in Greece in the middle of the high season for tourism you will buy the same bottle of water 0,50 cents of the euro. Yes Greece is ruled for many years by incompetent people, corrupted politicians and becomes more and more introvert and isolated from Europe. This is not only the doing of Greece but I leave it for another discussion! The islanders lack basic services such as medical personnel and hospitals. It is extremely difficult to be transferred from an island to a hospital during winter (and summer) if you have a serious health problem and I see people commenting about the price of the water and the rain collection infrastructure. The people who get a profit out of tourism in Greece are a minority . Prices have increased so much that locals cannot find a place to rent and are forced to leave from their islands. Greeks who also want to have a break and go on holidays with their families it is impossible to visit the islands with such low salaries.