De Griekse banken, die op instorten stonden in 2015, boeren de laatste jaren erg goed. Even recapituleren: toen Griekenland “gered” diende te worden met twee miljardenleningen, werd dat geld eigenlijk gebruikt om vooral de Duitse en de Franse banken uit de wind te zetten. Om dat te verkopen aan de Europese bevolking, werden de Grieken van 2010 tot 2014 afgeschilderd als lui, als profiteurs en als lieden die de boel hadden bedot. Daarvoor dienden ze te worden bestraft met een interne devaluatie in de eurozone. Als gevolg moesten vele Grieken een flink deel van hun salaris inleveren, en eind 2014 piekte de officiële werkloosheid op bijna 30%.

Toen SYRIZA aan de macht kwam en niet verder wilde met het austeriteitsbeleid, waren de Duitse en Franse banken al lang uit de wind gezet. Maar de Griekse banken – die zich lang niet zo roekeloos hadden gedragen als de Duitse en Franse banken – waren in slecht vaarwater gekomen. Grieken konden hun leningen en hun hypotheken niet meer afbetalen en de banken zaten met enorme niet-inbare leningen.

Europa besloot om een derde (kleinere) noodlening aan Griekenland toe te kennen om de Griekse banken te herkapitaliseren en de Griekse economie te redden van het bankroet. Alexis Tsipras moest daarvoor destijds heel wat voorwaarden slikken, zoals het registeren van een primair overschot op de begroting tot 2060. Ook moesten de niet—inbare leningen worden verkocht aan buitenlandse funds en incassoburea’s. Mensen die hun leningen niet kunnen afbetalen aan die funds en incassobureau’s, worden uit hun huizen gezet, en die huizen worden nadien via elektronische weg verkocht. Dat laatste proces is nu volop bezig in Griekenland.

En de Griekse banken? Die dienden te fusioneren tot er 4 systemische banken overbleven. En die banken hebben de 86 miljard euro van de derde noodlening aan Griekenland niet nodig gehad. Ze boeren heel erg goed. Wat te merken is aan de recordwinsten die ze maken de laatste jaren.

Een belangrjike factor in die winsten, zijn de exorbitante commissies die banken vragen voor allerlei transacties. Zo moet je een commissie betalen op elke betaling die je via e-banking maakt. Wanneer je geld uit de ATM van een andere bank haalt, kost dat je eveneens geld. Als u met een niet-Griekse kaart hier al een keer geprobeerd heeft om geld uit de automaat te halen, zult u gemerkt hebben dat u daarvoor tussen de 2 en 4 euro betaalt.

De voorbije jaren heeft de Griekse overheid alle handelaars (en nu recent ook de taxichauffeurs) om een POS in gebruik te nemen: een terminal waarmee mensen met een kaart kunnen betalen. Tot voor de crisis was Griekenland een cash-economie, met alle gevolgen van dien (heel veel zwart geld was in circulatie). Nu worden de meeste betalingen elektronisch gedaan, en meestal ook nog contactloos (tot een bedrag van 50 euro). De Griekse overheid is er op gebrand om zo veel mogelijk betalingen te traceren op die manier om zo belastingen te innen om aan dat primair surplus te geraken.

Maar wat de betalingen via POS betreft, is het wel zo dat de banken daar alweer flinke commissies voor vragen. Sommige handelaars rekenen die door naar de klanten, maar niet iedereen doet dat.

In ieder geval hebben die commissies links en rechts er wel voor gezorgd dat in 2013 de vier systemische banken (Alpha Bank, Eurobank, Piraeus Bank en National Bank of Greece – Ethniki) 1,8 miljar euro winst hebben gemaakt, enkel en alleen door commissies. Even te vergelijking: het BBP voor Griekenland in 2023 stond op 238,18 miljard euro. Die 1,8 miljard euro is 7,5% 0,75% van dat bedrag.