Dat Griekenland letterlijk in slechte papieren zit, is nu wel duidelijk geworden. Op de economische top in Davos staat premier Georgos Papandreou constant in de kijker. Hij moet zich weren als een duivel in een wijwatervat en bewijzen dat Griekenland toch het vertrouwen kan krijgen van de financiële markten. En makkelijk is dat niet.

De rente op de 10-jarige Griekse staatsobligaties maakten deze week een flinke duik.  Ik ken niet genoeg van financiele markten om hier een perfect beeld te schetsen, maar met staatsobligaties koopt je op de een of andere manier de staatsschuld van een land. Het is natuurlijk belangrijk dat de rente op die schul laag blijft, want anders verlies je daar behoorlijk wat geld aan. Met tekort op de begroting van meer dan 12% is het niet echt interessant om Griekse staatsobligaties te kopen, maar sommigen willen dat risico wel nemen, in de hoop dat de rente op die obligaties gaat dalen, van zodra Griekenland beter begint te presteren en misschien ook wel in de hoop dat dfe Europese Centrale Bank zal bijspringen. Dat is een gok, natuurlijk, een pokerspel, waar minder frisse partijen in geïnteresseerd zijn. En omdat die een pokerspel is, zijn de regels enigzins anders geworden.

Eerder deze week beweerde nobelprijswinnaar Nouriel Roubini in Davos dat Griekenland effectief bankroet is.  Hij baseerde deze uitspraak op een artikel dat was verschenen in de Financial Times dat beweerde dat de Chineze Griekse staatsobligaties zouden opkopen. Zoiets klinkt als een wanhoopsdaad: het leek alsof Griekenland geen kopers kon vinden en zich dan maar  op China richtte. Achteraf werden de geruchten ontkend door zowel Griekenland als China, maar het kwaad was geschied: de rente op de Griekse staatsobligaties schoot de hoogte in en de “spread” (het verschil in rente tussen Griekenland en Duitsland dat beide landen moet betalen om leningen te kunnen afsluiten) steeg zowaar tot boven de 400 basispunten (daar waar het 2 maanden geleden nog 235 bedroeg)! Dat lijkt dus inderdaad op poker.

Georgos Papandreou, samen met zijn minister van Financiën Georgos Papakonstantinou, moesten dan ook hun best doen om Griekenland in een beter daglicht te plaatsen. Er werden overal interviews gegeven, en het feit dat beide mannen perfect Engels spreken en zich heel goed weten uit te drukken, wekt alvast een goede indruk. Dat ze daarenboven ook weten waarover ze spreken, helpt natuurlijk ook wel. Toevallig botste Papandreou trouwens op Roubini, daar in Davos, en hij veegde hem de mantel uit omdat hij zulke boude uitspraken deed, die niet waren gebaseerd op feiten en die niet alleen Griekenland, maar de hele eurozone schade berokkenen.

Ondertussen lijkt het nog niet waarschijnlijk dat de Europese Centrale Bank Griekenland zal helpen. Nochtans vindt een andere Nobelprijswinnaar, Jospeh Stiglitz,  dat de ECB dat wel zou moeten doen: u leest de vertaling van het Engelse artikel hier in de Standaard.

Wat de toekomst zal brengen, is moeilijk in te schatten. Voor de Grieken komen er harde tijden aan. Voorlopig zijn er geen jobs en het ziet er niet naar uit dat die snel zullen worden gecreëerd. De werkloosheid zou wel eens flink de hoogte kunnen in schieten. De overheid heeft geen geld om in te grijpen. Belastingen worden fors verhoogd, maar we zien nog steeds geen maatregelen tegen de grootste kwaal: de enorme belastingontduiking.

Ik had al eerder geschreven dat de boeren op straat waren gekomen om geld en subsidies te eisen van de overheid (ze hadden hun stem aan PASOK gegeven in oktober in de hoop dat er geld op de tafel zou komen om hun verlieslatende sector bij te springen). Dat geld kwam er maar niet en de overheid hield het been stijf. Dat kon ook moeilijk anders, want er was geen geld. Maar gisteravond bleek er toch een doorbraak: de overheid had geld gevonden, en nog wel 1 miljard. Dit komt van het “reddingspakket” van 28 miljard dollar dat de vorige regering had opzij gezet voor de banken om de economie weer op gang te trekken (het is duidelijk dat het volledige bedrag niet is gebruikt en dat de maatregel zijn doel heeft gemist). Eens kijken of dit nu een sneeuwbaleffect gaat teweeg brengen en of andere beroepsgroepen nu de straat gaan op komen voor meer geld. Sociale onrust gegarandeerd.