U weet het misschien niet, maar Istanboel is dit jaar (2010) de Europese Culturele Hoofdstad. Het initiatief van die Culturele Hoofdstad komt overigens van Melina Mercouri, maar dat is een ander verhaal. Meer informatie over dit gebeuren vindt u op de site Tracing Istanbul.
Istanboel heeft heel wat cultuur te bieden en vooral ook veel Griekse cultuur. Het Patriarchaat van Konstantinopel (de naam van Istanboel in het Grieks, zo is de stad overigens gekend bij de meeste orthodoxe gelovigen) speelt graag in op deze gebeurtenis.
Zo is sinds 29 augustus de Theologische School van Chalki (Chalki is een eilandje voor de kust van Istanboel) het toneel van een tentoonstelling van werken van 101 Griekse kunstenaars, en het afgelopen weekend speelde de Griekse muzikante Evanthia Reboutsika er samen met Turkse muzikanten. Reboutsika is u misschien bekend als de componiste van de muziek voor de film “Politiki Kouzina” (of Touch of Spice in het Engels). Ze heeft ook heel wat muziek gepend voor de Griekse zanger Yiannis Kotsiras. Op dat optreden zaten Turken en Grieken trouwens broederlijk naast elkaar.
En dat schept hoop aan de Griekse kant. Hoop om de Theologische School van Chalki weer open te krijgen. Die is namelijk al sinds 1971 gesloten door de Turkse overheid, en dat is een pijnlijke zaak voor de orthodoxie. De Theologische School is opgericht in 1844, en bood studiemogelijkheden aan orthodoxe academici, priesters, bisschoppen en zo meer. Niet alleen uit Griekenland, maar uit de hele orthodoxe wereld. Huidig patriarch Bartholomeos heeft er gestudeerd, en er wordt gezegd dat er na hem geen nieuwe patriarch zal kunnen worden gekozen, omdat het iemand moet zijn die aan deze Theologische School heeft gestudeerd.
Waarom is de School eigenlijk gesloten? Het zou niet zozeer een zet geweest zijn tegen de Griekse minderheid, of tegen een christelijke minderheid. De kwestie is iets complexer. De Turkse overheid is seculier en zou geen religieuze scholen tolereren die niet onder de controle van de overheid staan. Maar de relatie met een orthodox instituut in een land waar de overgrote meerderheid moslim is, is altijd wel moeilijk geweest. Ondanks herhaalde vragen om de Theologische School weer te openen (oa. destijds door president Clinton en onlangs door president Obama), blijven de poorten wel dicht.