Ik heb lang getwijfeld of ik onderstaand filmpje hier nu wel zou posten of niet – want het gevaar dreigt dat deze blog bijna uitsluitend de politiek-economische richting aan het inslagen is; maar gegeven de situatie is dat bijna onvermijdelijk. Ik had het een aantal weken geleden al opgesnord, maar een lezeres wees me er nog eens op.
Hieronder dus een les van professor economie Richard D. Wolff, die beweert dat je de schuld van Griekenland kunt wegwerken door een belasting van 10% te heffen op de aandelen en obligaties die in handen zijn van de rijkste Grieken.
Wolff heeft nog les gegeven aan Amherst college, waar Grieks premier Papandreou les van hem heeft gekregen, maar het hoofd van de Socialistische Internationale heeft er voor gekozen om het IMF in Griekenland binnen te brengen om de bevolking op die manier te dwingen om de broodnodige veranderingen te slikken. Hoe kom ik daarbij?
Begin afgelopen week heeft vice-president van de Griekse regering (postje dat is uitgevonden voor de man) Pagkalos gedurende een diepgaand interview op SKAI televisie (volledig interview hier te volgen) gezegd dat alle veranderingen die nu worden doorgevoerd in de Griekse samenleving, zogezegd omdat het IMF ze wil, eigenlijk in het programma van PASOK stonden. Dat brengt ons tot de conclusie die velen al hadden getrokken: Papandreou was bang om deze veranderingen voor de verkiezingen aan te kondigen, want hij zou anders zeker niet verkozen worden. Hij koos er voor om te zeggen dat er geld is en dat alles wat er fout is gegaan aan Nea Dimokratia te wijten is.
Nu heeft hij het IMF hier binnen gebracht en de veranderingen zullen er komen. Dat ze nodig zijn, stel ik niet eens in vraag. Maar de manier waarop dit nu gebeurt? Hebben Papandreou en de zijnen de zaken nog slechter voorgesteld dan ze waren, om zo toch de hulp van de Europese Centrale Bank en het IMF te krijgen? Heeft het imago van Griekenland daar nu niet meer onder geleden dan nodig was? Misschien ben ik al even wantrouwend als de overgrote meerderheid van de Grieken? En hoe erg was de situatie in Griekenland? Wat moet ik concluderen uit cijfers (weliswaar nog daterend uit 2009) die ik hier op Wikipedia zie?
Interessant filmpje, maar ik ben toch lichtjes skeptisch.
Aan zijn website te zien is prof. Wolff nogal anti-kapitalistisch ingesteld, om het zacht uit te drukken. In zijn les belicht hij dan ook sterk een kant van het verhaal. Ik vraag me af wat de keerzijde van zijn voorstel is.
By the way, zijn cijfers zijn voor de USA, niet voor Griekenland zoals Bruno in zijn blogpost zegt. Wolff zegt dat er in Griekenland eenzelfde structuur rijk-versus-de-rest is, maar hij geeft geen cijfers. Die 10% tax kan in Griekenland dus evengoed 5% zijn, of 50%.
Ik durf te vermoeden (zonder enig opzoekwerk gedaan te hebben), dat de Griekse rijken hun rijkdom niet in Griekenland bewaren, althans niet officieel, en dat die dus om te beginnen moeilijker belastbaar is. Bovendien speelt het klassieke probleem dat als je mensen met veel geld extra belast, ze tax consultants beginnen in te huren om hun geld veilig te stellen. Stout, misschien, maar wel de realiteit. Een gemakkelijkheidsoplossing lijkt het mij allerminst.
Stel dan nog dat je belast op de aandelen- en obligatieportefeuilles van de rijke Griek op de beurs van Athene. Wat betekent dat? Dat de Griekse staat een percentage van beursbedrijven gaat nationaliseren? Aandelen zijn immers geen liquide geld. Of worden de Grieken dan verplicht om die aandelen te verkopen aan buitenlanders (want andere Grieken zouden evenzeer aan die belasting onderworpen zijn)? Verkoopt Griekenland met andere woorden haar bedrijven aan het buitenland dan? Ik vermoed dat dat ook geen goede oplossing op de lange termijn zou zijn.
Is er iemand die mij meer uitleg zou kunnen geven over hoe dit systeem in de praktijk zou werken? Ik wil het kind nu ook weer niet met het badwater buitenkieperen.
Het zou kunnen dat Papandreou bewust een troika-crisis uitgelokt heeft om een aantal systemische veranderingen door te voeren in zijn land. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat Griekenland dat misschien wel nodig had.
Een interessant antwoord, @Stijn!
Het is inderdaad maar een theorie, natuurlijk. En om meteen antwoord te geven op je vraag: de rijkdom van de rijkste Grieken zit natuurlijk uitsluitend in off-shore bestemmingen – Cyprus op kop. Ook mijn ex-werkgever heeft zo een slim systeempje opgezet.
Met je conclusie kan ik het alleen maar eens zijn: Griekenland had die systemische veranderingen meer dan nodig. Maar door de diepgewortelde belangen zijn die zeker niet makkelijk verteerbaar als politiek programma. Laten we optimistisch zijn en hopen dat het in ieder geval iets uit haalt.
Slechte leerling die GAP 😉
je kan je ook afvragen of deze veranderingen ooit waren gelukt (al is dat nog wat voorbarig) zonder hulp van buitenaf
En dan komen we weer uit bij de kwestie van de mentaliteit, he @Sakis!
Paidià , zoals ik hier al eerder stelde, zijn de maatregelen van het IMF er altijd op gericht de werkende mens te doen inleveren, de gemeenschapsvoorzieningen te privatiseren, de markt te dereguleren en zodoende te besparen op onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer, enz…
Wat is het resultaat en afdoende bewezen in de landen waar deze besparingsprogramma’s werden doorgevoerd? Meer armoede, meer ongelijkheid, meer werkloosheid, meer criminaliteit. Dus ook minder consumptie en meer financieel oppotten door de rijke bovenlaag wat de crisis verder in de hand werkt.
Hier kom ik tot mijn punt, met name een eerlijke fiscaliteit (cfr. Wolff met zijn voorgestelde 10% op aandelen en obligaties).
Maar dit is slechts één instrument in een groot scala van mogelijkheden.
In plaats van een rechtvaardige fiscale verdeling stelt het IMF alles in functie van de economie en laat de (grote) ondernemers en kapitaalkrachtigen met rust. Een gezonde vermogensbelasting waarbij de sterkste schouders de lasten dragen die in verhouding staan tot hun rijkdom zou al veel soelaas brengen. Ter illustratie: in België (en dat zal in Griekenland niet minder zijn, integendeel waarschijnlijk) bezitten de 10% meest vermogende gezinnen 55% van het vermogen. Andersom, de “armste” 50% bezit nog geen 10% van het totaal. Erger nog: de rijkste 1% van de gezinnen heeft een kwart van het vermogen in bezit.
Ergo, de oplossing: voer een extra belasting in op de hoogste vermogens (vanaf welk bedrag is democratisch te beslissen). Voer een belasting in op onroerend goed, vanaf de tweede woning. Het argument dat een belasting op vermogen kapitaalvlucht in de hand werkt (of zelfs nu al in het buitenland zit) gaat niet echt op: meer dan de helft betreft onroerend vermogen.
Verder is er mogelijk : een Tobintaks (of specifieker Spahntaks) op valutatransacties (een percentage van slechts 0,02 levert onvoorstelbare bedragen op), taksen op vervuilende energievormen, belastingen op meerwaarden op aandelen, en, in het algemeen een correcte inning van de belastingen, wat betekent dat de overheidsdiensten moeten versterkt worden in plaats van af te slanken.
Om af te ronden: rekening houdend met de huidige inkomensverdeling betekent een belastingsverhoging van de allerhoogste inkomens (en vermogens)een belastingsvermindering voor minstens 80% van de verdieners aan het anders spectrum, wat consumptie en investeringen ten goede komt, en de crisis zal verminderen ipv versterken.
Anders uitgedrukt: wie jaarlijks een paar honderd miljoen euro verdient voelt een belastingsvoet van 50% nauwelijks, terwijl een werknemer met een modaal inkomen die bv. 30% moet afstaan dit als een ferme hap uit zijn inkomen ervaart.
Tot slot. Jaar na jaar daalt het aandeel van de lonen in het BBP van de Europese lidstaten ten opzichte van het aandeel van de inkomens uit vermogen (die systematisch minder belast worden).
DiladÃ, ti na kà noume;
IMF-maatregelen schijnen inderdaad doorgaans geen positieve resultaten op te leveren. Terwijl er dus wel mogelijkheden zijn om deze crisis enigszins op te lossen, namelijk door het belasten van de hoogste inkomens.
In plaats van de lasten te leggen bij de doorsnee burger waardoor deze behoorlijk in koopkracht achteruitgaat. En waardoor de gehele economie langzamer gaat draaien.
Zouden die economologen dat nou echt niet begrijpen?
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat het hier gaat om een vooropgezet plan. Lijkt wel een complottheorie misschien, maar niet onmogelijk.
Want ondertussen gaat de overheid gewoon door met het aankopen van gevechtsvliegtuigen en ander oorlogstuig; daartoe zijn ze namelijk verplicht (zie You Tube, zoek op Daniel Cohn-Bendit, Frans europarlementarier).
Ook was er onlangs op TV (ben de You Tube-link kwijt helaas) een programma waarin twee advokaten uitlegden dat volgens de contracten die de regering met het IMF heeft ondertekend het land in onderpand is gegeven. Dus indien Griekenland z’n schulden niet binnen enkele jaren kan terugbetalen wordt het land eigendom van…. het IMF? De Europese bank?
En gister op het ochtendnieuws: het bedrag dat de Griekse staat schuldig is wordt niet kleiner doch dagelijks fors groter (xrimanews.gr).
Hoe zit dit toch allemaal in elkaar? Vreemd is alles in ieder geval wel!
En wat met een belasting op minder gezonde voedingsproducten? Je geeft aan elk voedingsmiddel een A, B of C label. Een A label betekent “gezond” en of “essentieel” (groenten, fruit, aardappelen, rijst,…) en wordt niet extra belast. Voedingsmiddelen met een C label zijn niet essentieel en minder gezond (snoep, chips, frisdranken, alcoholische dranken,…). Hier wordt dan een belasting op geheven. Middelen met een B label vallen tussen een A en een C (vb. vleesproducten) en krijgen een kleine extra belasting.
Hier zou de begroting direct en indirect via een vermindering van de kosten voor de gezondheidszorg wel bij kunnen varen.
Naast dit moet men in België (ik weet niet hoe de situatie hieromtrent is in Griekenland) zeker ook de “cadeaumaatschappij” aanpakken. Alle premies voor zogezegde ecowagens, zonnepannelen, verbouwingen, kinderopvang (ik heb zelf 2 kinderen voor alle duidelijkheid) moeten worden afgeschaft. Daarnaast moet de BTW-verlaging voor de horeca worden teruggeschroefd (in Frankrijk is reeds aangetoond dat dit geen gunstige effecten heeft) en moet de notionele intrestaftrek worden verminderd (wegens onbetaalbaar en geen bewezen gunstige effecten voor de economie).