Grieken zijn dol op complottheorieën: altijd en overal is er wel een theorie die verklaart waarom er zich bepaalde problemen in het land voordoen. Er is een sluwe boekenverkoper, Dimosthenis Liakopoulos, die daar munt heeft weten uit te slaan. Jarenlang al, probeert hij boeken te slijten op de Griekse TV die gaan over het roemrijke verleden van Griekenland (er zitten meanders in de pyramiden van Mexico, een bewijs dat de oude Grieken er zijn geweest, de Chinezen dansen in een ronde, net als de oude Grieken, een bewijs dat die er zijn geweest), over het feit “dat ze ons besproeien” (een referentie naar HAARP – want anders is het niet te verklaren waarom mensen zo dom zijn) tot bizarre theorieën over de Elohim, Nefelim en buitenaardse wezens. De Grieken lusten er pap van: de boeken zijn spotgoedkoop, en velen hebben zo iets in hun overigens zeer beperkte boekenkast. Soms denk ik dat Liakopoulos de weg heeft geëffend voor boekverkoper Adonis Georgiadis, die het om onbegrijpelijke redenen ondertussen tot minister van Volksgezondheid heeft geschopt. Ze moeten ons inderdaad wel besproeien.

Maar ik had het over complottheorieën. Er doen nu veel geruchten de ronde waarom Pavlos Fyssas net aan de vooravond van een grote 48-uren staking was neergestoken door iemand van Gouden Dageraad. Daardoor is de aandacht volledig afgeleid van alle stakingen van afgelopen week. Niemand die zich nog iets herinnert van de eisen van bijvoorbeeld de leerkrachten, die 5 dagen hebben gestaakt voor niets, want er is geen aandacht aan hen besteed. Niemand die weet hoeveel mensen er op donderdag voor het Syntagmaplein stonden. Het protest is volledig overschaduwd.

Het doet een beetje denken aan de aanval met een molotov cocktail op een filiaal van Marfin Egnatia bank in mei 2010, toen één van de grootste betogingen in de afgelopen decennia (er was toen sprake van 100.000 mensen of meer) uit elkaar rafelde toen bleek dat 3 mensen waren omgekomen in de brand in het gebouw.

Er zijn heel wat Grieken die geloven dat de overheid randgroeperingen ronselt om grote protesten te ondermijnen. Er zijn massa’s video’s op YouTube te zien waar gemaskerde relschoppers zich op de betogingen veilig wegstoppen achter de linies van de oproerpolitie. De politie zelf heeft hele goeie banden met extreem-rechts en bij uitbreiding met Gouden Dageraad.

Wat er ook van zij: er is toch wel heel wat vreemds aan de hand met die band tussen Gouden Dageraad en de overheid. Minister van Burgerbescherming Dendias aarzelde niet om de politie de universitaire campussen op de sturen om te zien of “terroristen” daar aan de slag waren. Het is in het verleden vaker gebeurd dat anarchisten het asiel van de universiteiten gebruikten om molotov cocktails te maken om daarmee te politie te bekogelen tijdens demonstraties. Het zelfde gold voor de kraakpanden: Dendias en de zijnen vielen er binnen, vonden lege bierflessen en dat was voldoende bewijs om mensen voor te leiden.

Maar Gouden Dageraad mocht ongestoord migranten aanvallen, hospitalen binnen vallen op zoek naar buitenlanders, en zo meer. Er werd gewoon niet ingegrepen. En als er al eens een antifascistische betoging was, werden de betogers opgepakt, wanneer het tot een handgemeen kwam met aanhangers van Gouden Dageraad.  Er was nooit voldoende bewijs. In mijn belevingswereld lijkt een lege bierfles dan evenmin voldoende bewijs.

En neem nu de financiën van Gouden Dageraad. DIMAR, de voormalige regeringspartij, heeft gevraagd of er een onderzoek naar komen hoe Gouden Dageraad word gefinancierd. De partij krijgt een staatstoelage, omdat ze in het parlement zit. Maar die volstaat niet om overal kantoren op te richten, de activiteiten te organiseren die de partij houdt, de bewaking en de auto’s te financieren. Ik heb al heel veel mensen rondom mij horen zeggen dat Gouden Dageraad zou worden gefinancierd door de rijke Griekse reders. Die zouden niet liever willen dat er terug een junta-regime wordt ingesteld in Griekenland, want ze hebben daar destijds – tussen 1967 en 1974 – heel goed door geboerd. Het was de junta die de reders vrijstelde van belastingen en dat in de junta-grondwet hadden vastgelegd. Bij het herstel van de democratie was dat echter het enige punt van de grondwet dat niet werd aangepast.

Complottheorieën genoeg. Maar één ding is zeker: de democratie heeft in Griekenland haar werk niet gedaan, wat Gouden Dageraad betreft. Ik herinner me nog een uitspraak van Europees president Herman Van Rompuy in het voorjaar dat hij zich geen zorgen maakte over Gouden Dageraad in Griekenland, want dat hij er vast van overtuigd was dat de democratie hier zijn werk zou doen. Van Rompuy kent overduidelijk de situatie in Griekenland niet, en leeft wellicht in een ivoren toren, want wat er deze week is gebeurd, had iedereen toch al wel langer kunnen voorzien.