Sinds meer dan een week stijgt het aantal COVID-19 besmettingen weer alarmerend. Zo alarmerend dat de overheid heel Griekenland weer als rood gebied klassificeerde.

Dat betekent praktisch dat er in heel Griekenland beperkingen van kracht zijn die tot dusver enkel van toepassing waren in Attica en nog een paar andere gebieden. De voorbije dagen zitten we aan meer dan 2.000 besmettingen per dag, ondanks het feit dat we sinds 7 november in lockdown zitten. Niet alleen dat: het aantal patiënten dat beademing nodig heeft, is ook enorm toegenomen en dagelijks moeten honderden mensen in het hospitaal worden opgenomen.

Wat is de reden? Vermoedelijk gaat het om een combinatie van factoren, maar zeker is dat het bij de nieuwe golf van besmettingen in Attica en op Kreta voornamelijk gaat om de Britse variant van COVID-19. Die zou veel besmettelijker zijn dan de andere varianten. Maar er is meer. De voorbije dagen zagen we beelden van grote groepen mensen op straat, die niet altijd hun mondkapje droegen. En wellicht neemt niet iedereen zijn persoonlijke verantwoordelijkheid op zoals het hoort. De zender SKAI maakte er elke avond op het TV nieuws een groot punt van: zij zijn de behoeders van de goede orde. Wat SKAI niet vermeldt, en wat je wel op andere zenders ziet die minder nauwe banden met de regering hebben: nog steeds zit het openbaar vervoer lekker vol. De bussen in mindere mate, maar de metro is nog steeds een bron van besmetting. En na een jaar pandemie wordt er nog steeds niets aan gedaan. Afgelopen week is een 44 jarige buschauffeur in Athene overleden aan de gevolgen van COVID-19. Hij had geen onderliggende klachten.

De resultaten zijn in ieder geval niet min: de bedden in Attica liggen vol, maar ook de rest van de Griekse openbare hospitalen raakt gevuld. Volgens dokters is de situatie niet eerder zo erg geweest als nu. De regering maakt zich sterk dat het systeem stand zal houden, want er zijn genoeg bedden. Dat kan wel kloppen: verschillende stichtingen en rijke oligarchen (wat zou Griekenland zijn zonder zijn oligarchen) schenken nieuwe bedden, maar je hebt natuurlijk ook personeel nodig om mensen te verzorgen die in die bedden liggen. En er wordt geen personeel aangenomen. Althans niet met voorwaarden die aantrekkelijk genoeg zijn.

En dus moesten de maatregelen weer worden verscherpt. Dit keer zouden we “slimme maatregelen” krijgen, aldus de Griekse media. En die kwamen er afgelopen week op een persconferentie waar verder geen vragen mochten worden gesteld.

Strikte lockdown tot 15 maart, omdat in die periode twee grote feestdagen vallen: Tsiknopempti (afgelopen donderdag) en Kathari Deutera (op maandag 15 maart). Tegen 25 maart zouden de maatregelen dan versoepeld moeten worden, want dan viert Griekenland dat het 200 jaar geleden is dat de Griekse opstand tegen de Ottomaanse bezetter begon. En er gaat worden gefeest, met een grote parade, waar Emmanuel Macron ook aanwezig zal zijn. Eens kijken hoe dat gaat lopen.

En dan de slimme maatregel: volgens de autoriteiten werd er veel te veel misbruik gemaakt van SMS Code 2 en Code 4. SMS Code 2 staat voor een bezoek aan de supermarkt. Je mag slechts 2 uur buiten zijn nadat je bevestiging hebt gekregen via SMS. En met de nieuwe “slimme” maatregel mag je je niet verder dan 2 kilometer begeven om naar de supermarkt te gaan. Zoiets kan enkel de politie controleren, lijkt me. En meteen diende er een asterisk te worden geplaatst bij de goed doordachte maatregel: mensen die op het platteland wonen, moeten vaak erg ver rijden voor ze bij de dichtstbijzijnde supermarkt komen. Voor hen gold deze regel dus niet. Het wordt al moeilijk om een slimme maatregel goed op te volgen, als je niet meteen weet of die voor jou geldt of niet.

Van SMS Code 4 zou ook misbruik worden gemaakt. Dat is de code die je diende te sturen als je een hulpbehoevende persoon ging helpen. Denk: de bejaarde ouders of grootouders helpen met allerlei klusjes, of zelfs met hen naar de dokter gaan (tot de avondklok in gaat). Code 4 zou worden misbruikt om allerlei bezoekjes af te leggen waarvoor het niet is bedoeld. Dat zou nu worden gecontroleerd door de politie die mee binnen mag komen om te kijken of de persoon in kwestie werkelijk hulpbehoevend is. Dat lijkt me wel redelijk ver te gaan.

En dan SMS Code 6. Dat is de code die je gebruikt voor recreatie: om te gaan wandelen, joggen of wat dan ook. Daar stond tot afgelopen week redelijk weinig beperking op. Een maand geleden nog zei onderminister van Openbare Orde Nikos Chardalias dat je met de wagen een eind buiten je gemeente mag gaan om daar te gaan wandelen, zolang je maar binnen de “nomos” blijft. Een beperking van die maatregel, zou nadelig zijn voor bepaalde sociale klassen die in het centrum van Athene wonen, in de betonnen jungle en niet meteen groen in de buurt hebben. De onderminister stapte afgelopen week van het principe af: vanaf nu mag enkel nog te voet of met de fiets op pad nadat je code 6 hebt gestuurd. Het resultaat van deze slimme maatregelen was afgelopen zaterdag al te zien in de parken van centraal Athene: iedereen zat buiten te genieten van een heerlijke lentezon, dicht op elkaar, in de zelfde parken, want de slimme maatregel liet niet toe dat je je verplaatste met de wagen om elders te gaan wandelen.

Een andere slimme maatregelen van een paar weken geleden, werd dan weer versoepeld. Een of ander genie had het een goed idee gevonden om de supermarkten op zaterdag te sluiten om 17:00 en om een avondklok in het weekend in te stellen om 18:00. Minder tijd om naar buiten te gaan, en dus was iedereen buiten op hetzelfde moment. We krijgen nu wat meer tijd, en moeten pas om 19:00 ophokken in het weekend.

De situatie op het openbaar vervoer blijft dezelfde. De bewegingsvrijheid van de mensen wordt gewoon meer ingeperkt, en als reden wordt opgegeven dat we onze persoonlijke verantwoordelijkheid meer zouden moeten opnemen. Maar de maatregelen geven de politie meer vrijheid om te controleren, wat op zondag heeft geleid tot een gewelddadig optreden tegen 2 gezinnen die met kinderen op een bankje zaten in de rustige voorstad Nea Smirni. De politie controleerde, schreef een boete uit en gedroeg zich zeer agressief, zoals uit onderstaand filmpje blijkt.

Op zondagavond kwamen honderden op straat in Nea Smirni om te protesteren tegen het politiegeweld. Dit gaat echt niet de goede kant op. Als je de pandemie op deze manier binnen de perken moet houden…

Wat de regering verder ook heeft besloten afgelopen week, is om de capaciteit van de ziekenhuizen op te drijven. Concreet betekent het dat ziekenhuisbedden worden omgedoopt tot ICU bedden (Intensieve Zorgen), zonder dat ze in de ICU afdeling komen te staan. Het heeft wel tot gevolg dat je als overheid kunt zeggen dat de er nog bedden over zijn. Klinkt alsof de situatie beheersbaar is.

Maar het betekent wel dat er minder bedden beschikbaar zijn voor andere patiënten. En nog meer: er is een omzendbrief gestuud naar de directeurs van de ziekenhuizen om de niet meteen noodzakelijke operaties te verminderen met 80% om zo het personeel beschikbaar te houden voor COVID-19 patiënten. Het lijkt toch meer op paniekvoetbal dan op een goed doordacht plan.

Tegelijk gokt de regering er op dat de vaccinering goed vordert en dat verdere maatregelen niet nodig zijn. In vergelijking met een heel aantal andere EU-landen, doet het Griekenland het niet slecht. Er zijn al meer dan 1 miljoen vaccinaties gegeven, en er zijn kleine eilanden waar alle bewoners intussen al gevaccineerd zijn. De vice-voorzitter van Europese Commissie, Margaritis Schinias – zelf een Griek, heeft het over een mirakel. We zitten momenteel aan een goede 30.000 vaccinaties per dag (behalve op zondag, want ποτέ την Κυριακή).