Het einde van de €uro

Gisteren werd in een boekhandel op het Syntagmaplein de Griekse vertaling van het boek “Het einde van de €uro” van Knack hoofdredacteur Johan Van Overtveldt. Ik moet bekennen dat ik het boek niet heb gelezen, maar ik was wel benieuwd wat de schrijver te vertellen had (hij was namelijk uitgenodigd). En niet alleen dat, samen met hem was ook Grieks professor Economie Yiannis Varoufakis uitgenodigd, die eveneens zijn mening zou geven over de Euro, maar ook over het boek van Van Overtveldt. Het gesprek werd gecoördineerd door onderzoeksjournalist Kostas Vaxevanis, die een zeer interessant programma op de Griekse openbare omroep heeft “De doos van Pandora“. Vaxevanis heeft zich ondertussen als een luis in de pels van Venizelos genesteld en die laatste heeft het daar erg moeilijk mee.

Er was heel wat volk komen opdagen voor de voorstelling: de Grieken willen weten wat er gebeurt op het Europese niveau; wat er zich afspeelt boven hun hoofden, want de Griekse media trekken bewust rookgordijnen op, om bepaalde belangen van politici niet in gevaar te brengen.

Van Overtveldt stelde in simpele bewoordingen zijn bevindingen voor, en het was vooral een opluchting voor heel wat aanwezigen dat hij zei dat niet Griekenland de oorzaak is van de Eurocrisis. Indien Griekenland de Eurozone verlaat, verdwijnt daarmee het probleem niet, en is daarmee de crisis niet opgelost. Dat de Eurozone uit elkaar lijkt te vallen, is min of meer een gegeven, indien er geen politieke en economische eenheid komt, en misschien is het daar al wel te laat voor. In ieder geval voorspelt Van Overtveldt dat het waarschijnlijk Duitsland zal zijn dat de Eurozone zal verlaten (nu nog niet, maar wellicht wel binnen 2 jaar), want het land wil geen verdere integratie, om daarmee de deur naar de uitgang op een kier te houden. Ik ga er verder niet te diep op in, dat is niet aan de orde hier in de blog en het is beter om het boek te lezen, indien u geïnteresseerd bent in de opinie van de schrijver.

Maar wat wel opvallend is, is het feit dat Yiannis Varoufakis het grotendeels met Van Overtveldt eens is. Beiden verschilden van opinie in de details, maar het beeld dat ze schetsten van de toekomst van de Eurozone is allesbehalve rooskleurig. Ook hij zegt dat Duitsland de leidende economie is, maar dat de leiders van Duitsland geen leidende rol in Europa willen spelen.

Ook het toekomstbeeld van Griekenland ziet er niet goed uit, en beiden vinden dan ook dat het land er beter aan doet om de Eurozone te verlaten. Niet dat daarmee de interne problemen zullen worden opgelost, want dan komen er opnieuw politici aan de macht die het desastreuze non-beleid van de afgelopen 35 jaar zullen verder zetten. Maar de weg die het land nu volgt, leidt in ieder geval niet naar stabiliteit. Integendeel, er is vrees voor het uiteenvallen van de sociale cohesie met alle gevolgen van dien: extremisme (ook politiek), geweld en een deficit van de democratie.

Uit de vragen van het publiek, bleek dat er grote vrees bestaat voor het laten schieten van de euro. De bangmakerij van de Griekse regering (via de verschillende media die door zowel Pasok als Nea Dimokratia worden gecontroleerd) schijnt duidelijk zijn vruchten af te werpen: Grieken zijn pro-euro, want als Griekenland de euro verlaat, wacht de katastrofe (zei Georgos Dalaras het trouwens ook niet op TV?). De repliek van Van Overtveldt was laconiek en simpel: “is het dan nu zo veel beter?”.

Ik sloeg even een praatje met hem na de voorstelling. Hij zei dat geen enkel ander Westers land na de Tweede Wereldoorlog een dergelijke inkrimping van de economische groei heeft gekend. 7,5% vorig jaar alleen, maar de negatieve groei is er al 5 opeenvolgende jaren. Om de recessie tegen te gaan, wordt bespaard, wat tot meer recessie leidt, waardoor je in een straatje zonder einde zit. De enige uitweg is dan ook wellicht de uitweg uit de Euro.

Wellicht niet de boodschap die een groot deel van de aanwezigen wilden horen, want vele dropen af voor het eind van de lezing, met een zekere ontgoocheling op de gezichten.

Knack schrijft zijn weerslag van de boekvoorstelling gisteren. De chaos waarover wordt gesproken, zal zo zijn overgekomen voor een beheerste Belg. Naar Griekse maatstaven verliep het gisteren allemaal nog best rustig. 😉

36 thoughts on “Het einde van de €uro

  1. prachtig!!bedank, ik had graag willen zijn.

  2. @Bruno, dank het schijnt heel interessant te zijn, ga het boek halen

  3. wat ik niet begrijp is waarom aleen Kastaniotis verstand heeft van ebooks en de rest niet.
    ik kan binnen no time de boeken van Androulakis kopen maar van de andere uitgevers niet.
    en zo als deze ook in notime als ebook in het nederlands gevonden maar in het grieks niet.

  4. Wel Nadia, dat viel me ook meteen op. Ik moet zeggen dat ik de Knack nooit echt heb gelezen en als ik dan ook nog eens de reacties onder “Mijnheer, komt er oorlog met Turkije” zie, kan ik alleen maar denken: houden zo.

  5. @Nadia, blij dat je dat ook vindt – de man schrijft al maandenlang bevooroordeeld en negatief over Griekenland; hij had ook wel wat yoghurt verdiend.

  6. Vafourakis was gisteren op SKAI, die man ziet het inderdaad slecht aflopen als we verderdoen zoals we nu bezig zijn. Hij heeft wel constructieve oplossingen zoals “φορο-ομολογα”, hoe kan je dit vertalen: obligaties in de vorm van belastingen? Het is niets nieuws want is al in andere landen toegepast. Natuurlijk had hij het ook over de hervorming van het belastingsysteem.
    Maar een uitstap uit de euro zou heel schadelijk zijn voor een klein land als Griekenland terwijl er een wereldwijde recessie heerst, dit zei hij gisteren…

  7. Een derde hulppakket zal zeker nodig zijn, zei Varoufakis verder…(ik heb de naam verkeerd geschreven hierboven!),wellicht loopt het daar fout?!

  8. Beste mensen,

    Dapper, hoe jullie elk standpunt dat tegen jullie eigen ideeën indruist, afdoen als bevooroordeeld en negatief.
    Het kan echt geen kwaad je mening te vormen of aan te passen aan de hand van afwijkende waarheden. En ja, ook mijn standpunt is niet gebetonneerd.
    De Titanic kon wel zinken en Elvis is echt wel dood.

  9. @penimeni, daarmee ga je er blijkbaar vanuit dat die ‘afwijkende waarheden’ meer waarheid bevatten dan mijn eigen opinie? Waarom zou ik me anders moeten aanpassen. Ik ben geen economist en heb over het al dan niet in de Euro blijven geen mening. Wel woon ik al 11 jaar in Griekenland en ben ik nu eenmaal beter geplaatst dan Van Overtveldt (en vele anderen)om ‘de Grieken’ en Griekenland (als samenleving, niet als economie) in te schatten. En er valt heel wat negatiefs te zeggen over die samenleving, maar dat valt maar zelden samen met de vooroordelen die her en der geuit worden door mensen die in Plaka eens een voedselvergiftiging hebben opgelopen (zoals ook de positieve vooroordelen van vele filhellenen zelden samevallen met de werkelijkheid van Griekenland in de 21ste eeuw). Verder lees ik Knack elke week, en Van Overtveldt schrijft al maanden dat Gr uit de Eurozone moet, maar niet omwille van het heil van Griekenland, zoals hij nu blijkbaar laat uitschijnen, maar owv het heil van de sterkere Eurolanden. Ik kan mij aansluiten bij het commentaar dat een Knack-lezer had: “een paar JoV contacten , de obligate taxichauffeur, de dame aan de balie van het hotel, zijn uitgever, volstaan om weer eens een artikel met invectieven over Griekenland te plegen. Dat is wel erg minimale onderzoeks-journalistiek maar ook maximale output bij minimale bronnen. Zeer economisch dus…

  10. Neen Hans, de afwijkende waarheid heeft zeker niet het absolute gelijk in pacht, maar is zeker geen volslagen leugen.
    Ik was zo’n 35 keer in Griekenland, reisde enkele keren van de Albanese grens tot de Mani, logeerde op tientallen eilanden van verschillende archipels.
    11 jaar in Griekenland leven is natuurlijk ook zeer sterk als argument, maar is misschien ook aanleiding de hele zaak te bekijken vanuit Calimeroperspectief, zeker als je zelf slachtoffer bent van al deze trieste ontwikkelingen.
    Veel courage gewenst.

  11. Bravo!! goed gezegt!!Perimeni.

  12. Wel @Nadia,’k vond de reacties van lezers meer interessant als het artikel zelf.
    Ik ben ook bang van een uitstap uit de Euro.M’n huisband rekent soms nog zowat om in de drachme en dan is het schrikwekkend hoeveel een simpele ‘koulouri’kost.En dat was dan de drachme van toentijds!

  13. dat is niet raar Jenny. jou man weet zeker dat de veratwoordige man voor de prijs van de kouluri eigenlijk een koulourtzis is. Simitis betekent dat ook, cimit is de koulouri in Turkije en zijn opa is vast uit Klein Azie gekomen/

  14. @Jenny, we zijn allemaal bang van het bankroet en van de uitstap uit de euro, maar Varoufakis waarschuwt ook voor de zeer moeilijke tijden die nog gaan komen, zelfs zonder uitstap uit de euro.
    Verder heb ik persoonlijk geen moeite met het standpunt van JVO, het is trouwens een denkpiste die ik al eerder gehoord heb, nl. dat Duitsland zich zal terugtrekken uit de euro, alleen of in een ‘alliantie’ met Nederland, Finland en eventueel Oostenrijk. Ik probeer enkel de discussie iets verder te brengen, nl. daar waar JVO en Varoufakis het oneens zijn.
    @penimeni, waar ik moeite mee heb, zijn de de kwaliteiten van JVO als ‘antropoloog’, ik citeer uit de column die ik hierboven postte: “…het is ook voor een stuk onlogisch maar zo zit de Griekse volksaard nu eenmaal in elkaar”… Daar gaan we weer! Schoenmaker blijf bij je leest denk ik dan. Daarom maakte ik de opmerking dat het boek gelukkig toch ergens over gaat, wat je over zijn columns niet altijd kan zeggen, ….ik weet het, het is gemakkelijk om verkeerd begrepen te worden als je in vrij korte bewoordingen tracht iets door te geven, ik neem ook niemand iets kwalijk.

  15. @Hans, ik ben het helemaal met je eens, JVO is een paar dagen in Athene, hij praat met 5 mensen en snapt nu waarom de Grieken geen belastingen WILLEN betalen – ja, het moet heel zeker iets te maken hebben met de Griekse volksaard, het moet wel zo zijn dat de Grieken niet logisch denken niet te vertrouwen zijn – maar dat de meesten niets meer KUNNEN betalen, zal hem wellicht ontgaan zijn…
    Deontologisch dik gebuisd als onderzoeksjournalist en als antropoloog, hoe bekwaam hij is als economist daar laat ik me niet over uit, ik heb trouwens het boek niet gelezen.

  16. Persoonlijk denk ik dat “de Griek” op zoek is naar iemand die hem bij de hand kan nemen en hem vertellen dat hij minder loon of pensioen krijgt, maar dat daar tegenover staat dat hij zekerheid zal hebben. En er is niemand die zo iets maar in de verste verte kan zeggen. Het is dus logisch dat de Grieken tegen alles zijn. Ze zijn gewoon te vaak belazerd. Vandaar het Calimeroperspectief.
    En om eerlijk te zijn heb ik ook eeen beetje genoeg van mensen die zich zijdelings met het Griekse probleem bezig houden en dan zich een opinie denken te kunnen vormen. Als je niet echt met Griekenland en de Grieken bezig bent op bijna dagelijkse basis dan kan je moeilijk begrijpen wat hier gaande is en ook waarom dat gaande is.
    Ter verduidelijking, ik woon bijna 37 jaar in Griekenland.

  17. Nadia,

    Ter verdediging van Johan Van Overtveldt.
    Als je het bewuste artikel juist leest, komt de bewering aangaande “de Griekse volksaard” niet uit zijn mond, maar wordt ze toegeschreven aan één van de Griekse geïnterviewden.
    Toch echt een verschil.

  18. Nog een citaat van een antropoloog, dit keer uit de Telegraaf.
    Opgelet niet persé mijn mening.

    citaat: “Daarin stellen Nederlanders die in Griekenland wonen dat Grieken heel aardig zijn. Maar daar koop je geen brood voor. Grieken zijn vooral aardig voor hun eigen kleine kringetje. Alles daarbuiten doet er niet toe. Voorbeeld: Je ziet het aan geleegde asbakken bij stoplichten. Maar dat doen ze dan weer niet voor hun eigen deur. Nederlanders in Griekenland die door de Telegraaf geïnterviewd werden geloven er niets van dat het ooit goed komt met Griekenland. Daarvoor is het probleem teveel een probleem van de Griekse volksaard: Griekenland bestaat uit een verzameling egoïsten.”

  19. En dan een laatste over de Duitse Volksaard

    “The Greeks have a rather negative view about the Germans because they work too much.” (De 75-jarige Griekse schrijver Nikos Dimou)

    Slaapwel

  20. Doet er mij aan denken: zowel Van Overtveldt als Varoufakis hadden het over de “working poor”. Die zijn er ook in Duitsland en Nederland. Zij lezen voornamelijk Bild en Telegraaf. Stereotiepen en stigma’s gaan er bij hen vlotjes in.

  21. Waar zijn er geen ‘working poor’,he Bruno? Alsof het is de USA allemaal koek en honing is.Daar zitten ze ook met een ernstig werklozen probleem en in Frankrijk worden huurders van sociale woningen gedwongen te verhuizen omdat ze de kleine huur niet meer kunnen betalen.
    Alle aandacht richt zich op GR , een wijze om hun eigen miserie te verdoezelen.GR is nu de boeman.

  22. Het ergste is dat alle buitenlandse pers(en ook de griekse) de grootsteden Athene en Thessaloniki in oogschouw nemen.De provincie zit ook diep in de put maar er heerst een andere inborst.Een voorbeeld was de staking van het Aspropirgos personeel dat de afdeling buiten Volos wou aanzetten mee te doen en het is tot een handgemeen geworden.Hier gaven ze het werk niet op ondanks alle problemen want ze vonden staking geen oplossing.Hier wordt er trouwens zelden gestaakt tenzij waarlijk gedwongen.
    Ik val in herhaling :slecht rijgedrag in mijn buurt is meestal met athener registratie nummers,de grootsteden stress zit diep ingeworteld.Belgische vrienden op vakantie staan verbaasd hoe proper de stad is in vergelijking met de grootsteden.Alles is veel gemoedelijker en spijtig dat het imago van het land alleen maar het ongenoegen van de hoofdstad benadrukt.

  23. @penimeni, ik geloof dat je nu wel erg afdrijft, je citeert een paar dingen om een stelling te onderbouwen. Zo kunnen we wel dagen door gaan. En kom alsjebileft niet met Telegraaf of Powned nieuws, als je je daar op baseert dan ben je wel heel verkeerd bezig.
    Ook zal je wel ergens een Duitse schrijver ontdekken die vindt dat de Grieken zo goed van het leven genieten terwijl de Duitsers dat niet kunnen. Ik bedoel maar, het is erg gemakkelijk om een mening te ondersteunen of af te breken, maar doe het dan wel op de juiste manier. Even terzijde, ik ken JvO niet, en waarschijnlijk heeft hij wel gedeeltelijk gelijk in wat hij zegt, maar het is een feit dat niemand precies weet wat er zal gaan gebeuren als Griekenland uit de eurozone zou stappen, zowel met Griekenland als met de andere eurozone landen.

  24. @penimeni: nu ga je JVO toch wel achterna, je zegt dat het niet perse je eigen mening is, maar ondertussen heb je het toch maar gezegd, en wat erg zeg, dat Duitsers uitgemaakt worden voor mensen die te hard werken! Je hebt je punt nu wel gemaakt, penimeni…
    Vorige zomer sprak ik met een paar Duitsers nadat ik een interview gelezen had van Gunter Walraff (wel een echte onderzoeksjournalist in mijn ogen) die under cover werkte in een toeleveringsbedrijf van LIDL (hij is ook de auteur van “Ik,Ali”). Deze mensen waren het helemaal niet eens met deze manier van ‘hard werken’ aan een hongerloon in schrijnende omstandigheden, en ik mag ook hopen dat deze mensen, net zoals vele Grieken, heel goed gaan nadenken wanneer ze in het stemhokje staan.
    Ik kan begrijpen dat, gezien deze ontevredenheid in Duitsland zelf, en gezien de mediacampagne tegen ‘de Grieken’, er nog weinig wil bestaat bij de Duitse belastingbetaler om nog belastinggeld te gooien in de bodemloze put, en langs de ene kant kan ik hen geen ongelijk geven. Noch voor de Grieken die zeer zware offers moeten brengen, noch voor de Europese belastingbetaler lijkt het erop dat we op weg zijn naar een welvarend en sociaal Europa. Het zou mij pas verheugen als dit Europa nog zou weigeren geld te geven aan een regering die zijn eigen volk laat verhongeren, en eindelijk eens werk maakt van een politiek, fiscaal en sociaal luik van de Europese Unie. Maar het omgekeerde is waar, het (extreem-)rechtse populisme lijkt het overal te halen, kijk naar het discours van Sarkozy. Over solidariteit gaat het al lang niet meer…

  25. het ging om het einde van de euro. dit hoor ik van verschilende economen in griekenland,incl Mimis, en ik was benieuwd uit welke hoek kijk naar deze gelijk beeld over de euro een Belgishe econoom.
    het gaat er om , na 10 jaar euro moeten wij niet hard nadenken of er toekomst zit in deze leilijke geld.
    Mimis zegt nee zoals Varoufakis, Kazakis ik denk dat Lafazanis ook zo denkt. zijn ook mensen en deskundigen die voor de euro zijn?? of zijn aleen de politici die dat steunen??

  26. @Tzimi, Het probleem is net dat er geen politieke structuur is ter ondersteuning van de muntunie. De Europese Commissie is een zakenkabinet dat niet democratisch verkozen is. Merkel en Sarkozy zijn de leiders van de landen met de grootste inbreng en hebben dus het grootste aandeel in beslissingen die alle Europeanen aanbelangen, maar zijn dus ook niet democratisch verkozen. Zolang deze situatie blijft bestaan kan er niks goeds van komen volgens mij.

  27. al lang hoor ik een idee over ipv terug naar de drachme , de Usa dollar te gaan gebruiken. nu dat Ijsland ook denkt dat zij ook kan kiezen tusen de euro en de kanadese dollar, zou niet een idee ook voor griekenland zijn de gebruik van de USA dollar ipv de euro. zo wie zo griekenland is een amerikanse protectoraat al decenias lang.

  28. Misschien vinden jullie dit een interessante conversatie:

  29. Toch even duiden hier waar Johan Van Overtveldt voor staat: hij is een neo-liberaal te situeren in de zeer rechtse hoek. Hij heeft goede contacten in de VS met de republikeinen én de Teaparty. Hij is voor privatisering, liberalisering en deregulering, de minimal state dus, is tegen belastingen en uitkeringen. Het absolute laissez-faire. Nog steeds niets geleerd uit de crisis dus.
    Notabene hij schrijft vanuit die enge economische visie een boek over Griekenland?
    Dit is, zijn giftige columns in gedachten (en zijn artikels in het zeer rechtse Trends), geen voer voor discussie maar eerder een vergiftiging van het debat…

  30. zo als Mario ook heeft gezegt waar Johan van Overtveld staat, zo hier ook Megan Greene spreek voor de Rubini stichting, wie al lang geleden heeft gezegt dat gr. uit de euro moest. het is belangrijk om al deze stemmen te horen zo dat wij niet raar staan te kijken (aleen luisterende naar Benizelos en Papadimos), om wat in de toekomst gaat gebeuren. en het kan een lange tijd nemen tot dat griekenland weer in rustige wateren gaat varen.
    de enige oplossing is Bruno als je schoonmoeder of haar vriendinnen de koffie kopje kunnen lezen. aleen daar zullen wij zien wat de toekomst brengt en wat Duitsland wil met ons. of mischien een van de velen meduim lijnen bellen. kun je Litsa Patera ook vragen wat zij van vind??
    ik zou in iedere geval een karsje gaan branden en God vragen en Panagia om te helpen. zou jij de grieken kunnen aanspreken met de oude griekse gezegte ,Συν Αθηνα και χειρα κεινει!!

  31. Ik moet bekennen dat ik niet wist wie Johan Van Overtveldt was. Dat hij hoofdredacteur van Knack/Trends is, geeft natuurlijk al wel iets aan. Maar het was opmerkelijk dat zijn conclusie gelijk liep met die van Yiannis Varoufakis, die zelf toegaf dat hij een linkse achtergrond heeft.
    Waar Varoufakis wel voor vreesde, was dat Griekenland terug in zijn oude gewoontes zou hervallen indien het land uit de euro stapt, met alle politieke corruptie weer van voren af aan. Een vrees die zeer reëel is.
    En die Megan Greene, die spreekt over een nieuwe generatie van politici in Griekenland: als je geen geld hebt, dan geraak je de politiek niet in. Er staat echt wel zo goed als niemand klaar.
    Het worden zeer interessante verkiezingen, denk ik.

  32. ik ben bang dat deze niet de enige verkiezingen zou zijn. de vrees van een nieuw zwarte 97 ,(1897) is reel. toch na alles wat er geburt is blijft , na het luisteren naar iedereen, dat maar een iemand is van die 300 die weet waar het over gaat. als je tijd heb luister naar zijn programmas. historish zijn ze zeker rijk en leerzaam. hij is links van uit de KKe , is geen Pasok en zegt het zo als het is.

  33. @Bruno, het strekt je tot eer dat je die JOV niet kent, quantité négliglabe, echt waar, casinokapitalist…
    Binnenkort komt “Hoe durven ze?” van P. Mertens in Griekse vertaling uit. Dat is pas voer voor discussie met Varoufakis.
    GR nu uit de eurozone is en blijft een horror-scenario, omdat de remedie erger is dan de kwaal.
    En wat de verkiezingen betreft: de bevolking is murw, maar het is altijd beter te mogen kiezen dan niet, hoe dan ook. Dat het altijd dezelfde zijn of de rijkste aan de macht zijn, heeft gewoon te maken met de opleiding, media, enz…

    @Nadia, jij formuleert het pas krachtig en correct, bravo.

    @Tzími, fíle mou, gisteren, op de eerste echte lentedag luisterden wij op ons terras naar Kavvadias, Mitropanos en Alexiou.
    Maar ook naar Antipas, Sfakianakis en zelfs Mazonakis. Krijgen deze laatste drie ook je goedkeuring?
    Ax Ellada…
    Thessaloniki, mana mou..

  34. nee. absoluut niet. ik zou Pantazis en Kelly Kelekidou doen. maar is het belangrijk of ik ze goedkeur of niet. in griekenland zegen wij kathemas me tin trela tou…

  35. Voor diegenen die Grieks begrijpen: hier een interview met Johan Van Overtveldt, jammer genoeg gedubbed in het Grieks:

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *