“Er is geld”, sprak Georgos Papandreou in de aanloop van de verkiezingen van 2009, waardoor hij 44% van de kiezers achter zich wist te krijgen (we vergeten nu even dat ruim 3 miljoen Grieken ondanks de stemplicht niet was komen opdagen). Wellicht was hij daarvoor al met zijn vriend DSK gaan samenzitten om dat geld van het IMF los te peuteren. De rest is geschiedenis.

Hoe voer je nu in godsnaam campagne in een periode van crisis, waarin het beleid eigenlijk al is uitgetekend voor de komende jaren? Want Griekenland moet een streng programma volgen, wil het de schijven van de noodlening uitbetaald krijgen van de trojka. Dat programma is trouwens ondertekend door PASOK en Nea Dimokratia. Wat dus ook betekent dat politici niet zo maar wetten kunnen gaan stemmen die hen goed uitkomen. Dat zagen we gisteren, toen trojka-lid Matthias Mors (van de Europese Commissie) een aantal ministers op de vingers tikten omdat ze een wetsvoorstel voor het parlement wilden krijgen, zonder dat daarvoor de toestemming was gegeven door de trojka. Nooit eerder werd duidelijk dat Griekenland zijn onafhankelijkheid kwijt is.

En toch voeren PASOK en Nea Dimokratia campagne als vanouds. Ze beschuldigen elkaar van alles wat maar fout gaat, en geven al toe dat ze met mekaar niet verder willen. Grote woorden, die nooit in praktijk zullen worden omgezet, wellicht. En terwijl PASOK aangeeft dat er geen extra belastingen zullen komen, en Nea Dimokratia belooft dat het de besparingen op de pensioenen en lonen ongedaan zal maken, legt de leenovereenkomst op dat er nog 11 miljard meer moet worden bespaard. Geen woord in de campagnes waar dat geld zal moeten worden gevonden. Er is geen geld voor cadeautjes. Nu het einde van de rousfeti nabij lijkt, is de overheersing van de twee grote partijen ook in een doodlopend straatje terecht gekomen.

Voor vele Griekse kiezers begint het stilaan een verkiezing voor of tegen de “memorandum-partijen” te worden. Venizelos stelt angstscenarios voor dat er geen geld zal zijn voor pensioenen en lonen als PASOK niet wordt verkozen en de leenovereenkomst niet wordt nageleefd, maar grote lagen van de bevolking heeft daar al lang geen boodschap meer aan. Hoe veel mensen zijn hun job niet kwijtgespeeld het voorbije jaar? Hoe veel mensen zijn al maanden lang niet meer uitbetaald? Of de jongeren die geen job vinden? Die gaan heus niet thuis blijven van de stembus uit ontgoocheling. Die gaan hun frustratie uiten en die gaan een proteststem uitbrengen.

Er wordt verwacht dat heel wat minder mensen zullen thuis blijven deze verkiezingen. Het gevoel dat de twee grote partijen moeten worden gestraft, heerst echt wel. Maar tegelijk is er ook nog een grote groep die nog steeds profiteert van die twee partijen en er zijn er ook nog die sowieso altijd voor die twee zullen stemmen.

Wat ook de uitkomst is op zondag (en in de veronderstelling dat er geen tweede ronde komt): er zal moeten worden samengewerkt en er zal een coalitie moeten worden gevolgd. En samenwerken, daar zijn ze hier in Griekenland niet goed in. Coalities vormen wordt gezien als een teken van zwakte, en een coalitieregering is dan ook een zwakke regering (die het volgens velen niet lang zal uitzingen).

Kort samengevat: men vreest voor chaos. Het is een dubbel gevoel bij vele kiezers: ze willen niet dat het land helemaal in de dieperik gaat, maar ze willen niet meer verder met de huidige PASOK en Nea Dimokratia generatie. Er zal zeker iets veranderen op zondag. En die verandering zou, samen met een verandering in Frankrijk, wel eens zijn weerslag op de rest van Europa kunnen hebben.

Maar er zal zeker moeten