De nieuwe regering is nog maar 5 dagen geleden ingezworen, maar de Grieken hebben al een paar dingen gezien waarvan ze dachten dat ze niet meteen zouden veranderen. Je kunt echt wel zeggen dat er een nieuwe wind door het land blaast. Maar voor ik het daarover heb, is het misschien wel goed om nog eens te zien hoe de regering SYRIZA-ANEL (het blijft een onwaarschijnlijke combinatie) aan de macht is gekomen. Theopi Skarlatos heeft onderstaande video gemaakt, met de titel “Griekenland: Einde van het besparingsbeleid?”. Ze heeft SYRIZA tijdens de 22 dagen van de campagne gevolgd.

Een gemende boodschap misschien: Grieken zouden gestemd hebben tegen de nauwe verstrengeling van politiek en elites, maar ook voor hoop, en misschien ook wel voor een politiek programma. SYRIZA heeft veel beloofd, en zal best wat kritiek over zich heen krijgen. Zal het alle beloften kunnen uitvoeren? Tot nu toe heeft de regering in ieder geval zaken uitgevoerd die zijn beloofd in de campagne. En dat is nieuw in Griekenland. Het zijn misschien maar kleine zaken, maar ze zorgen er wel voor dat de mensen zien dat er (nog) niet is gelogen.

Een van de eerste dingen die de nieuwe regering deed, was de dranghekken weghalen die voor het parlementsgebouw stonden. Sinds de rellen van 2011 en 2012 stonden die er quasi permanent. Wilde je de wisseling van de wacht van de Evzonen bekijken als toerist, dan moest je je door een smalle opening tussen de dranghekken wurmen. Het was een klein gebaar, maar wel heel erg symbolisch. En van symboliek begrijpen de Grieken alles.

En dan kwam er volgend bericht. Europa stond klaar om nieuwe sancties te nemen tegen Rusland wegens de politiek die Putin voert in Oekraïne. En de nieuwe Griekse regering lag dwars. De reden daarvoor werd gezocht in het feit dat een groot deel van de nieuwe Griekse leiders communisten zouden zijn, die erg goede banden hebben met Rusland. Met name de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken zou in Moskou een graag geziene gast zijn. Nikos Kotzias was inderdaad al met partijleider Tsipras op de koffie geweest een maand voor de verkiezingen. De Griekse regering gaf een reden voor het dwarsliggen: ze was niets gevraagd, en ze vond dat dit niet kon. Dat was ook nieuw: een Griekse regering die de Europese partners zegt dat er met haar rekening moet worden gehouden. En kijk: Europa nam geen nieuwe sancties tegen Rusland, maar verlengt voorlopig de bestaande sancties. Je zou dat een overwinning kunnen noemen van de Griekse regering, die gezegd heeft dat ze de waardigheid terug zou geven aan de Grieken. En het feit dat er rekening werd gehouden met Tsipras en de zijnen, gaf de Griekse bevolking dat beetje waardigheid. Wat je er mee kunt doen, is natuurlijk een andere vraag. De zet werd in ieder geval bij velen in het land gesmaakt.

En dan waren er de aankondigingen: de SYRIZA regering houdt aan de verkiezingsbelofte. Minister Lafazanis samen met onderminister Dritsas verklaarden dat de privatisering van de haven van Piraeus, en van de elektriciteitsmaatschappij wordt stopgezet. Dezelfde minister spreken zich uit tegen de verdere goud- en koperontginning in Skouries, maar lijken zich niet te verzetten tegen de verkoop van de gasmaatschappij.

De gepantserde BMW van PASOK-leider Vangelis Venizelos, die hij eind 2011, midden in de crisis, had gekocht voor 750.000 euro van het overheidsbudget, zal worden verkocht. De opbrengst gaat naar de schatkist.

Minister Skourletis bevestigde dat het minimumloon wordt opgetrokken naar 751 euro bruto. Minister Varoufakis heeft gezegd dat de ontslagen schoonmaaksters en schoolbewakers allemaal terug zullen worden aangenomen, maar dat ministeriële adviseurs die door de vorige regeringen zijn aangenomen, op straat zullen komen te staan. Je kunt je daar vragen bij stellen, want dit lijkt toch ook wel een beetje op rousfeti, en voor een deel toch ook wel op wraak. De evaluatie van overheidspersoneel wordt stop gezet.

In het onderwijs zullen de directies niet langer meer worden aangeduid door de regering, maar worden gekozen door de leerkrachten zelf. Ontslagen leerkrachten zullen ook weer aan de slag mogen. Onderminister Kourakis zegt ook dat er nieuwe schoolboeken worden gedrukt (daar krijg ik altijd een heel ongemakkelijk gevoel bij).

Er werd gezegd dat de SYRIZA-regering de all-in in het vizier zou nemen, en die hogere belastingen zou opleggen. Het was vooral een artikel in de Daily Mail dat heel wat mensen op de kast joeg, ondanks het feit dat er zeer veel onnauwkeurigheden in het artikel stonden. Minister van toerisme Kountoura mocht meteen het brandje gaan blussen. Voorlopig is er in ieder geval geen sprake van dat die hotels meer taksen gaan moeten betalen, maar de regering ontwikkelt wel een plan waarbij de plaatselijke gemeenschappen nauwer betrokken zullen worden bij het all-in toerisme. Hoe dat gaat gebeuren, is niet duidelijk.

Onderminister van Financiën Valavani kondigde verder aan dat het Hellenic Republic Assets Development Fund, TAIPED in het Grieks, zal worden gesloten. Het bureau was verantwoordelijk voor de privatiseringen, en heeft in het verleden al erg omstreden beslissingen genomen.

Ook opvallend: afgelopen zaterdag kwamen de aanhangers van Gouden Dageraad de straat op om de doden te herdenken die waren gevallen tijdens de Imia-crisis, toen een helikopter in zee stortte. Het is een jaarlijks weerkerend fenomeen dat de voorbije jaren heel wat volk trok. Met de kopstukken van de partij nog steeds achter de tralies, was het dit jaar heel wat minder. Tegelijk kwamen antifascistische betogers de straat op. Gevreesd werd voor botsingen en rellen, en het was afwachten hoe de politie zou reageren. De politie was wel degelijk op de been gebracht, maar droeg geen wapens. Met overvalwagens werden de twee optochten zorgvuldig van elkaar gescheiden gehouden. Er was ook oproerpolitie opgetrommeld, voor het geval het nodig zou zijn, en die waren wel gewapend. Om niet te provoceren bleef die echter achter de overvalwagens, uit het zicht van de betogers. Een aantal antifascistische betogers wist niet waar ze het hadden en maakten van de gelegenheid gebruik om slogans op de overvalwagens te spuiten. Er werd niet gereageerd. Met als gevolg dat alles rustig bleef. Er sneuvelde niet 1 raam. Er waren geen relletjes. Niets. Iedereen mocht even zijn zegje doen op straat en dat was het. Minister Panousis meldde gisteren verder dat er geen traangas meer zal worden ingezet tijdens betogingen.

Varoufakis grijpt Dijsselbloem naar de keel

Maar het opvallendste gebaar van deze regering kwam van Yanis Varoufakis op vrijdag. De manier waarop hij Jeroen Dijsselbloem ontving, was op zijn minst controversieel. De beelden zijn de wereld rondgegaan en de Grieken konden niet genoeg krijgen van zijn “magkia”. De commentaren voor Dijsselbloem waren niet mals: hoe kan iemand die zijn CV vervalst heeft, proberen zijn wil op te leggen aan een econoom die op zijn 26ste al aan buitenlandse universiteiten les gaf?

De persconferentie van vrijdag maakte van Varoufakis meteen een ster met rockallures. Heel wat mensen rondom mij vertelden me dat Europa dit een keer nodig had. Varoufakis gaf de Grieken opeens een gevoel van eigenwaarde. Het verschil in lichaamstaal met de vorige onderhandelingen was enorm. Na 5 jaar kruipen, was hier een Griek die “nee” zei. Of dat nu echt een “nee” was, valt te betwisten. Wat ik van Varoufakis verstond, is dat hij weigert om met de afgevaardigden van de trojka te praten. Hij wil namelijk opnieuw over de modaliteiten van het programma onderhandelen, en dat doe je niet met lakeien. Dat doe je met de bazen. Varoufakis riep dus vrijdag de bazen op.

Sindsdien gonst het van geruchten in Europa. Juncker zou overwegen om de trojka af te schaffen en door iets anders te vervangen. Duitsland zou daar mee instemmen. Anderen schrijven dat Duitsland onverzettelijk blijft. President Obama vertelde in het weekend dat je een economie in diepe crisis niet nog eens verder besparingen kunt opleggen. Er beweegt internationaal iets. Varoufakis was gisteren in Parijs om met zijn ambtsgenoot Sapin te praten. Hij was naar Parijs gevlogen in economy class, iets waarmee hij veel respect wist af te dwingen (Venizelos gebruikte voor zijn trips het vliegtuig dat voor de premier is voorzien). Sapin ziet een nieuwe overeenkomst met Griekenland wel zitten. Of hij dat gaat kunnen afdwingen, is niet zeker. Maar de Franse economie boert ook niet goed, en Sapin wil misschien wel dat Varoufakis de kastanjes uit het vuur haalt en een nieuwe aanpak forceert tegenover Europese economieën die in het slop zitten.

Ik kan het niet inschatten, maar het is wel duidelijk dat de Griekse regering op 5 dagen tijd een heel nieuw klimaat heeft geschapen. Hier is aan de boom geschud, en de Grieken houden er van. Een opiniepeiling afgelopen weekend liet zien dat ruim 70% van de Grieken achter de aanpak van de regering Tsipras staat. Met de stappen die de regering heeft genomen, heeft ze al heel wat krediet opgebouwd in eigen land. Dat zal nodig zijn, want er zullen zeker beslissingen moeten worden genomen die niet door iedereen even goed zullen worden gesmaakt. Maar het gevoel overheerst dat deze regering iets wil doen voor het volk. Dat niet alle lagen van dat volk daar even goed zullen uitkomen, is wellicht een feit.

Afwachten wat het wordt. De rit is interessant om te volgen. Of de bestemming prettig is, dat is nog lang niet zeker.