Op 28 oktober vieren de Grieken dat het land in de Tweede Wereldoorlog werd meegesleurd. Het was de dag waarop de Griekse dictator Ioannis Metaxas (het grote voorbeeld voor Gouden Dageraad) vrije toegang weigerde over het Griekse grondgebied aan de Duitse en Italiaanse troepen die snel tot aan de Middellandse Zee en het Midden-Oosten wilden geraken. Toen hij een ultimatum voorgelegd kreeg van de Italianen, antwoordde de Griekse leider in het Frans “Alors, c’est la guerre”. In de volksmond werd gezegd dat Metaxas ΟΧΙ zou hebben gezegd. “Nee”, dus.

De weigering kreeg een heldhaftig karakter. Het Griekse leger hield een Italiaanse troepenmacht buiten aan het Albanese front, maar de Duitse reactie was zo furieus dat Griekenland toch moest kapituleren en zwaar te lijden kreeg onder de Duitse bezetting.

28 oktober werd later uitgeroepen tot een tweede nationale feestdag (na 25 maart), en omdat de viering 2 dagen na de viering van Agios Dimitrios – de patroonheilige van Thessaloniki – valt, wordt er in de tweede stad van Griekenland een grootste parade gehouden. Maar net zoals op 25 maart, wordt er ook een parade van leerlingen gehouden, in alle hoeken van het land. Bij die parades waren heel wat randincidenten, zoals elke keer het geval is.

Het eerste incident kwam van de burgemeester van Thessaloniki, wijnmaker Yiannis Boutaris. Hij had afgelopen week laten verstaan dat hij niet aanwezig zou zijn op de parade van de leerlingen, omdat hij het maar een zielige traditie vindt, die nergens elders in een Europees land wordt gehouden. Leerlingen laten marcheren op marsmuziek van het leger is een gewoonte die is gestart door Ioannis Metaxas, die ik hierboven al vernoemde.

Normaal gezien wordt de vlag in de leerlingenparade gedragen door de slimste leerling van de school: diegene die het meeste punten behaalt. De regering Tsipras heeft een paar weken geleden besloten dat dit systeem moet worden afgeschaft en dat de vlaggedrager door het lot zal worden aangeduid (in oppositie had Syriza al laten verstaan dat de parades zouden worden afgeschaft, maar dat is nooit gebeurd). Daar kwam destijd al reactie op: stel je voor dat een Albanees de vlag zou dragen, wat een schande! En nog erger: een Albanees met slechte punten! Conservatieve politici van de oppositie vonden dat Syriza de tradities afschafte en raakten aan alles wat Griekenland groot maakt.

En zo gebeurde het dat in Dafni, niet ver van Athene, het lot besliste dat Amir, een 11-jarige vluchteling uit Afghanistan, de vlag mocht dragen. Amir was met zijn moeder en 2 broers via Turkije en Lesbos in Athene aangekomen, waar hij al anderhalf jaar woont. Maar de directeur van de lagere school besliste er anders over: die beweerde dat Amir, die moslim is, niet met de vlag in de kerk wilde gaan. Daarop besloot hij om de vlag aan een ander jongetje te geven, en Amir mocht een bordje vasthouden met daarop de naam van de school. Of de versie van de directeur klopt, is op dit moment nog niet duidelijk.

In Mytilini, de hoofdstad van Lesbos, werd besloten dat 11 onbegeleide minderjarigen ook mee mochten opstappen in de leerlingenparade. Er komen nog steeds heel veel vluchtelingen aan op de Griekse eilanden (gemiddeld 150 per dag), en er zitten in het land volgens officiële bronnen 2950 onbegeleide minderjarigen, vaak in erbarmelijke omstandigheden.

 

In Athene deed een leerkracht, die de parade begeleidde, de wenkbrauwen fronsen door een t-shirt te dragen met een ongewone uitspraak: “Ξανά είπαμε ΟΧΙ. Τι δεν καταλαβαίνεις” – “We hebben nog een keer Nee gezegd. Wat begrijp je niet?”. De verwijzing naar het referendum dat Alexis Tsipras in juli 2015 uitschreef, is niemand ontgaan. Meer dan 62% van de Grieken sprak zich destijds uit tegen het verder volgen van het austeriteitsrecept, waarop Tsipras een nieuwe overeenkomst tekenden en precies het tegenovergestelde deed van wat de meerderheid verlangde.

Een aantal Griekse politici hebben ondertussen een flinke draai gegeven aan het OXI van Metaxas. Volgens onder meer de burgemeester van Athene, Giorgos Kaminis, herdenkt Griekenland dat het Nee heeft gezegd tegen het fascisme in 1940. Dat lijkt wel een erg ruime interpretatie van de feiten, gezien toenmalig leider Metaxas zelf ook een fascist was, die het bovendien goed kon vinden met zijn Duitse en Italiaanse evenknieën (u ziet hem op de foto boven die artikel gezellig keuvelen met Joseph Goebbels in Mikrolimano, Piraeus).

Overigens, als Griekenland op 28 oktober dan toch het Nee herdenkt tegen het fascisme, hoe is het dan mogelijk dat parlementsleden van Gouden Dageraad aanwezig zijn op de feestelijkheden? Overigens zorgde Gouden Dageraad eens te meer voor een incident, dit keer op Santorini, waar de vlag werd gedragen door een jongen uit Albanië. Dat was niet naar de zin van de neonazi’s. De gemoederen raakten verhit, bange ouders namen hun kinderen mee naar huis, en de parade werd afgelast.