Het is een gekend fenomeen in Griekenland: ouders zorgen er steeds voor dat het onroerend goed dat ze in hun leven hebben vergaard, in de familie blijft. Huizen, flatgebouwen, bouwgrond of landbouwgrond wordt middels testamenten doorgegeven aan de volgende generaties. Dat leidt soms tot strubbelingen binnen de familie, want broers en zussen zijn vaak samen erfgenaam van een deel van hetzelfde onroerend goed en ze komen er vaak niet uit wat ze met dat onroerend goed willen aanvangen. Met als gevolg dat de huizen soms staan te verkommeren. Jammer, want in de grote steden zie je vaak heel mooie neoklassieke gebouwen die compleet verkrot zijn. Om dat fenomeen nog beter te duiden, zou ik het ook nog eens moeten hebben over “αντιπαροχή” – het afstaan van een stuk grond of een gebouw aan een makelaar die er in ruil een flatgebouw op zet waar de oorspronkelijke eigenaar 1 of meerdere flats van krijgt – maar dat zal voor een andere keer zijn.

Sinds het invoeren van de speciale belasting op onroerend goed, wordt een erfenis een vergiftigd geschenk. Een paar jaar geleden hadden we de charatsi, maar dat beladen woord is nu vervangen door de ENFIA. Daar waar de vroegere regering de nadruk legden op bezuinigen, heeft de regering Tsipras besloten om de belastingsdruk aanzienlijk te verhogen om op die manier de primaire surplussen te genereren die door de leenheren worden geëist. Dat die toenemende belastingdruk heeft geleid tot een steeds groter aantal Grieken dat in het rood staat bij de fiscus, is een neveneffect dat men hoopt weg te werken door mensen uit hun huizen te zetten.

Een ander neveneffect van de toenemende belastingdruk, is dat mensen niet langer bereid zijn om hun erfenissen te aanvaarden. Stel je voor dat je als gezin de eindjes nu al niet aan elkaar kunt knopen, en je krijgt er een erfenis bovenop waarvoor je nog maar eens extra belasting moet betalen: extra belasting, een belasting op de erfenis en de kosten van het onderhoud. Soms zijn de kosten hoger dan de waarde van het onroerend goed zelf. Meer en meer Grieken wijzen de erfenis af en maken het onroerend goed over aan de staat: αποποίηση κληρονομιάς heet dat in het Grieks. Dat moet je officieel gaan aangeven bij de rechtbank.

Volgens de krant Kathimerini hebben er vorig jaar 130.000 Grieken hun erfenis aan de staat overgedragen. In 2016 waren er dat nog 54.422. In vergelijking met 2013 is het afstaan van de erfenissen toegenomen met 333%. De staat zit dan met al dat onroerend goed dat het niet ten gelde kan maken. Je zou alles per openbaar opbod kunnen gaan verkopen, maar wie komt daar op af? Er worden nu al executieverkopen gehouden van wanbetalers (aan de banken en aan de fiscus) die uit hun huizen zijn gezet, maar de huizen raken niet verkocht.

In de tijd van de drachme die regelmatig devalueerde leek onroerend goed een goede investering. In de tijd van de euro is het een vergiftigd geschenk geworden.