Hoef ik het nog te zeggen? In 2019 zijn er in Griekenland meer vluchtelingen en migranten aangekomen dan in 2017 en 2018. Voor het eerst gaat het aantal aankomsten weer de hoogte in sinds 2016.

Volgens cijfers van UNHCR zijn er in 2019 in Griekenland 59.726 mensen via zee aangekomen, en 14.887 via land (de facto de grens met Turkije die gevormd wordt door de Evros rivier). De grootste meerderheid van deze mensen is in de tweede helft van 2019 aangekomen. En laat dat nu net samenvallen met de verkiezing van de nieuwe regering. Er bestaan wellicht geen toevalligheden voor een parlementslid van de regerende partij, die doodgemoedereerd op televisie mag komen zeggen dat Tsipras met Erdogan een deal heeft afgesloten om meer mensen naar Griekenland te sturen om de regering Mitsotakis in diskrediet te brengen. En u dacht dat we met Tsipras en de zijnen van populisten verlost waren in Griekenland.

Maar ik dwaal af. Door het groter aantal mensen dat aankomt, raakten de kampen op de eilanden overbevolkt. De situatie was al slecht in het voorjaar van 2019, maar sindsdien is de overbevolking dramatisch. De Griekse overheid houdt de cijfers bij op deze website. Hieronder ziet u de situatie op 13 februari.

De regering Mitsotakis heeft van de vluchtelingencrisis een prioriteit gemaakt en wil het voor de mensen moeilijker maken om asiel te krijgen in Griekenland. Daartoe is een nieuwe asielwet gestemd die vooral de asielaanvragen sneller zou moeten verwerken. Griekenland gaat daarvoor ook meer personeel van EASO krijgen. Er is heel wat kritiek op de nieuwe asielwet van humanitaire organisaties. U leest er hier een en ander over.

Een van de punten in de nieuwe asielwetgeving, is dat er nieuwe kampen gaan komen op de eilanden. De bedoeling is dat de bestaande kampen zullen worden ontlast. Maar ze zullen niet worden gesloten. Je kunt daar wel bedenkingen bij hebben: de huidige kampen waren oorspronkelijk ook gesloten kampen. Je kon er overdag wel in en uit, met een speciale kaart, maar ondertussen is er van dat protocol niets meer overeind gebleven. Waarom zou dat dan wel gaan lukken met gesloten kampen op andere locaties?

Tenzij we het hier hebben over kampen zoals de minister van Investeringen en Economische Ontwikkeling, tevens vice-voorzitter van Nea Dimokratia, Adonis Georgiadis die wil zien. “Hermetisch gesloten instellingen, zoals Amygdaleza [een notoir kamp op het vasteland] waar zelfs geen mug in en uit kan!!”, brulde de nationalistische boekenverkoper op televisie (waar hij kampeert – je kunt geen televisie aan zetten of hij is wel ergens te gast). De uitbarsting kwam er een paar weken nadat hij met een treurig gezicht Auschwitz bezocht. De man die een antisemitisch boek in zijn boekenpraatjes op televisie aanprijst: “Joden, de hele waarheid” – ik heb het jaren geleden op deze blog al eens vermeld.

De burgemeesters van de eilanden zijn het niet eens met de beslissing dat er nieuwe kampen moeten komen. Maar hun verzet viel in Athene in dovemansoren. Zo erg zelfs dat de Griekse overheid nu plaatsen heeft opgevorderd om de nieuwe kampen te bouwen. Gisteren, op 13 februari, kwamen de burgemeesters weer een keer naar Athene afgezakt om te protesteren voor het ministerie van Migratie (eerst afgeschaft in juli door Nea Dimokratia, om het nadien in december weer opnieuw op te richten). Heel wat eilandbewoners kwamen mee protesteren, en een aantal leden van Gouden Dageraad zagen hun kans schoon om mee op te stappen. Dat was niet naar de zin van de meesten, zodat de neonazi’s moesten ophoepelen.

Gisteren dreigde de burgemeester van Westelijk Lesvos als volgt: “als er een nieuw kamp komt in Karava, dan zal ik de vuilnisstortplaats van Lesvos sluiten en dan zal ik enkel ons vuilnis laten ophalen. Dan zul je vliegen zien die zo groot zijn als mijn handpalm.” Dat klinkt allemaal wel erg radicaal, maar die vliegen gaan zich dan echt niet beperken tot het kamp. En ziektekiemen houden zich niet aan prikkeldraad. En al dat terwijl er foto’s opduiken van onbegeleide kinderen die aan schurft leiden.

Er is ondertussen niet echt beterschap in zicht. Er blijven nog steeds tientallen mensen toekomen op de eilanden en ondanks het feit dat de overheid heeft gezegd dat ze 200 mensen per week zal terugsturen (op welke basis, na afwijzing van asiel of wat dan ook?), zien we daar voorlopig weinig van. Zo zijn er gisteren 6 mensen teruggestuurd.

De stoere taal van de Griekse regering zal niet zo eenvoudig in daden om te zetten zijn. Omdat het vluchtelingenprobleem ook geen Grieks probleem is. Het is een Europees probleem. Brussel denkt dat het grotendeels opgelost is, omdat er een overeenkomst is met Turkije, en omdat er massa’s geld tegenaan worden gegooid, ook hier in Griekenland. Dat geld is niet altijd goed besteed, en Griekenland is uiteraard ook in de fout gegaan, maar je kunt moeilijk van het land verwachten dat het de situatie zal kunnen oplossen.

Een paar weken geleden verscheen er een openbare besteding van 500.000 euro om een soort van hek op het water te bouwen van 2,7 kilometer lang, dat de bootjes zou moeten tegenhouden. 2,7 kilometer is maar een fractie van de kustlijn met Turkije dus is het maar de vraag of zulk een hek effectief zal zijn. En wat als er bootjes in gevangen raken en er weer mensen verdrinken. Misschien is het in de rest van Europa geen nieuws meer, maar het is nooit prettig om lijken op je stranden te zien aanspoelen.

Vandaag vroeg de Griekse minister van Defensie weer hulp van NAVO – meer troepenmachten in de Egeische Zee om de toestroom van vluchtelingen te stoppen. Hoe zou dat werken? De NAVO patrouilleert al sinds 2016 in het gebied, maar de NAVO schepen kunnen moeilijk aan push-backs gaan doen, want dat gaat tegen het internationale recht in. Dus wat is precies de bedoeling van deze vraag?

Overigens is de kustlijn met Turkije voor Brussel de buitengrens met Europa wanneer het om rubber bootjes gaat, maar we zien weinig reactie wanneer de Europese buitengrens wordt geschonden door Turkse schepen en vliegtuigen. Maar dat is dan weer een onderwerp voor een heel andere post…