We wisten dat het er zat aan te komen: de weersvoorpellingen logen er niet om. Het slechte weerfront zou een naam krijgen die met een E begint: Elpis of Elpida. Hoop.

De Griekse autoriteiten gaven aan dat ze volledig waren voorbereid op de sneeuwstorm die over een deel van Griekenland zou razen in 2 golven. De prefect van Attica stelde een aantal super-duper sneeuwruimers voor. De naam van het bedrijf GR Genesis kwam mooi in beeld. Wie de website van dat bedrijf gaat bekijken, ziet een half afgewerkte webstek die nergens informatie geeft van wie dit bedrijf is en hoe de prefect bij hen terecht is gekomen.

Afgelopen zondag lag er al sneeuw op de Cycladen, die voor mooie plaatjes zorgde maar verder eigenlijk weinig problemen veroorzaakte.Maar maandag kwam er een golf over Athene. De prefect van Attica besloot op zondagavond om de scholen op maandag en dinsdag gesloten te houden, want de situatie leek hem te gevaarlijk. Het bevoegde ministerie vond wel dat er aan afstandsonderwijs diende te worden gedaan. Mij lijkt zo een beslissing afkondigen wel makkelijk, maar onderwijs via internet vergt wel wat voorbereiding, zowel voor leerkracht en leerling. Maar daar was dus geen tijd voor. Het ministerie kondigde maandag nog triomfantelijk aan dat er 46.000 klassen online les hadden gekregen, maar daar durf ik grote vraagtekens bij zetten.

Maandagochtend leek alles in de Griekse hoofdstad nog rustig, maar rond 10 uur begon het enorm hard te sneeuwen. Exact zoals aangekondigd. Hoewel de scholen gesloten waren, bleken er weinig andere voorzorgsmaatregelen te zijn genomen. Oh ja, er was wel een SMS van het nummer 112 gestuurd (net zoals tijdens de bosbranden afgelopen zomer) die waarschuwde voor extreme weersomstandigheden, maar niet iedereen kreeg die (ik heb er geen gehad). Er was geen spoor van de super-duper sneeuwruimers die een week geleden waren voorgesteld. Er werd ook nergens zout gestrooid.

Nochtans, als je op Instagram ging kijken, kon je zien dat de prefect alles onder controle had.

Na 3 uur sneeuwval was de snelweg Athene – Lamia al afgesloten. Alle grote wegen in de hoofdstad raakten ondergesneeuwd omdat er geen sneeuwruimers waren. Die bleken enkel bedoeld om indruk te maken op de sociale media. En ook de duurste weg van Griekenland, de Attiki Odos, raakte ondergesneeuwd. Heel veel mensen die op weg waren naar hun werk, mensen die net in Athene waren geland in de luchthaven, transporten en zo meer, raakten vast. Bij de tolpoorten kreeg iedereen nochtans te horen dat er geen probleem was en dat je geen sneeuwkettingen op de snelweg diende te gebruiken. De tol werd netjes geïnd uiteraard.

Pas iets na de middag werd via de radio gezegd dat het geen goed idee was om de weg op de gaan zonder sneeuwkettingen. Maar toen was het al te laat. De bussen en trolleys, die ’s ochtends nog mensen naar hun werk hadden gebracht, werden van de weg gehaald. Hoe mensen weer terug thuis gingen geraken? Het centrum van Athene zat muurvast. De Attiki Odos was een grote sneeuwvlakte.

Maar er zat hulp aan te komen! Minister van Bescherming van de Burger Takis Theodorikakos stuurde 4.000 polieagenten met 900 politievoertuigen de straat op. Want de oplossing voor alle problemen is bij deze regering altijd de politie.

Veel politie heeft de burger niet gezien. Om de omvang van het circus te begrijpen: een televisieploeg stond op Marathon Avenue en zag daar iemand met een fluo hesje het verkeer regelen. Bij nadere navraag bleek het een courier te zijn die normaal gezien eten bezorgt aan huis. Je verzint het niet.

Op de twitter account van de Griekse politie stond wel een verwijzing naar een PDF document met aanwijzingen welke wegen je best diende te vermijden. Dat voor deze raadgevingen het font Comic Sans MS wordt gebruikt, komt de professionaliteit mijns inziens niet meteen ten goede.

Ondertussen raasde de sneeuwstorm maar door, en kregen de Atheners te maken met een heel merkwaardig weerfenomeen: dondersneeuw. Het komt maar zelden voor dat je bij sneeuwval donderslagen hoort en bliksem ziet, maar dat gebeurde er wel op maandag. De situatie was extreem, maar we hadden sinds september 2021, na de verwoestende bosbranden van afgelopen zomer, een nieuw ministerie van klimaatcrisis en civiele bescherming (waarom de eerste minister het hier nodig vindt om naast een ministerie voor Bescherming van de Burger ook nog een ministerie voor Civiele Bescherming te hebben, zult u hem moeten vragen). In september klonk het nog uit de mond van premier Mitsotakis: “We zullen een infrastructuur bouwen die een model zal worden in Europa” (in dure woorden is Mitsotakis de beste).

Het duurde even voor er een minister voor het nieuwe ministerie was gevonden. De eerste kandidaat, voormalig admiraal en minister van Defensie onder de SYRIZA-regering, bedankte vriendelijk voor de post, hoewel de regering van Nea Dimokratia hem overal al wel als de nieuwe minister had voorgesteld. Na een paar dagen werd dan toch nog iemand gevonden: voormalig EU-commissaris Christos Stylianidis. Belangrijk detail: Stylianidis is Cyprioot en geen Griek en kon dus eigenlijk zonder de Griekse nationaliteit geen minister zijn. Dus kreeg hij gauw een ereburgerschap om dat detail te omzeilen.

Stylianidis blonk de voorbije dagen uit door afwezigheid. Ik ga er van uit dat zijn ministerie de operaties moet coördineren van overheid, prefectuur en gemeenten. Maar daar was niets van te merken. De man heeft de eerste zware test niet doorstaan.

Ondertussen raakte de chaos op de Attiki Odos alsmaar onoverzichtelijker te worden en op maandagavond diende het leger uit te rukken om mensen te bevrijden die er al de hele dag vast zaten. Soldaten deelden croissants uit (versheidsdatum overschreden), en mensen werden op de trein richting luchthaven gezet. Daar kregen ze een coupon van 10 euro in de hand gestopt om iets te kopen bij Veneti, een keten van bakkerijen. Een slaapplaats was er niet. Vele mensen sliepen op de grond. Mensen die niet naar de luchthaven wilden worden gebracht, bleven ’s nachts bij hun auto in de kou. Soldaten ruimden vandaag ook nog sneeuw op de geprivatiseerde weg, enkel gewapend met sneeuwschoppen.

De situatie voor ongeveer 300 treinreizigers die op maandagochtend vanuit Athene vertrokken, was niet veel beter. Door de sneeuwval kwam hun trein vast te zitten in Oinoi, ten noorden van Athene. Gedurende 18 uur. Passagiers kregen niets te eten en te drinken en zouden te horen hebben gekregen om van de sneeuw te eten als ze dorst hadden en om in de huizen in de buurt om eten te gaan vragen.

Gisteren, dinsdag, stuurde oppositiepartij SYRIZA een persbericht de wereld in waarin de onkunde van de regering werd gehekeld. Het leek bijna een exacte kopie van het persbericht dat Nea Dimokratia in 2017 de wereld in stuurde om SYRIZA te beschuldigen van onkunde omdat bij hevige sneeuwval een paar dagen voor kerst de autosnelweg Athene – Lamia werd afgesloten. Nea Dimokratia vroeg zich af waarom SYRIZA als overheid niet gewoon de sneeuw kon ruimen.

Het gemor bij de bevolking zwol flink aan gisteren. Dit was de partij die na de dodelijke brand in Mati in 2018, waarbij meer dan 100 doden vielen, had gezegd dat ze Mati in 20 minuten had kunnen evacueren.

De regeringswoordvoerder (de vierde al sinds het aantreden van de regering Mitsotakis) probeerde zich in allerlei bochten te wringen om toch maar duidelijk proberen te maken dat de regering geen blaam treft.

De eerste aankondigingen moesten de bevolking overtuigen dat alles perfect verliep. Toen die vlieger niet bleek op te gaan, werden de beweringen wat afgezwakt en kwam er de toegeving dat sommige dingen beter konden. Maar al bij al deden we het toch nog beter dan andere landen, zo klonk het. De regeringsgezinde televisiezenders zetten de boodschap kracht bij en toonden hoe zwaar de noodweer huis hield in buurland Turkije.

Toen dat argument ook niet aansloeg, diende te worden gezegd dat de vorige regering nog slechter was, want die telde doodskisten en geen mensen die zich vastreden in de sneeuw (het argument van de doodskisten hebben we afgelopen zomer bij de bosbranden ook gehoord). Daarna hoorden we nog dat de chauffeurs zelf de fout maakten door in paniek te raken, te weinig ervaring te hebben met het rijden in de sneeuw en vooral door niet te luisteren naar de raadgevingen van de autoriteiten. Het verhaal van de persoonlijke verantwoordelijkheid, waar deze regering graag naar verwijst.

En tenslotte dienden de weerkundigen het te ontgelden: die hadden onnauwkeurige voorspellingen gemaakt en de weersomstandigheden waren extremer dan verwacht en de sneeuw kwam ook vroeger dan aangekondigd. Een argument dat heel makkelijk te weerleggen was, want de dagen voor Elpida er aan kwam, werd alles in detail voorspeld op radio en televisie.

Oh ja, en dit zouden ongewone toestanden zijn. Blijkbaar is men vergeten dat we vorig jaar een weerfront met de naam Medea over ons heen hadden gekregen, met gelijkaardige taferelen. En in 2017 sneeuwde het ook al fel, net zoals in 2012, 2008, 2004 en 2001 (dat zijn de jaren die ik me herinner). Niet echt zo buitengewoon dus en zeker geen excuus voor de chaos van de voorbije dagen.

Ondertussen zijn de messen boven gekomen. De sociale media propagandamachine van Nea Dimokratia, een account op Facebook en Twitter met de naam “Waarheidsteam” haalde gisteravond prefect (en partijgenoot) Giorgos Patoulis over de hekel. Hier gaan wellicht koppen rollen.

Maar veel mensen hebben hier allemaal niets aan. Vandaag zaten er nog 3.000 gezinnen in groot Athene zonder stroom. Voor de derde dag. Aanvankelijk waren er dat zelfs 200.000. En hoewel het niet meer sneeuwt, is het nog steeds koud, waardoor het nog niet echt aan het dooien is.

Wat me trouwens even op een zijspoor brengt (ik mag dat, want dit is een blog, nietwaar?). Een paar dagen geleden kwam in het nieuws dat de directeurs van de geprivatiseerde netwerkdistributeur een flink bonus hadden gekregen omdat ze hun doelstellingen hadden gehaald. Die doelstellingen zijn in het voorbije jaar meermaals naar beneden bijgesteld, wellicht om er voor te zorgen dat de bonus kon worden binnengehaald. Privatiseringen in Griekenland zijn een lukratieve zaak als je aan de juiste kant staat.

En nog steeds worden de straten niet schoongemaakt. Misschien heeft het te maken met het feit dat de overheid dinsdag en woensdag als een officiële vrije dag had aangekondigd waardoor de diensten van de gemeenten niet werken? Ik moet u het antwoord schuldig blijven. Maar je zult dit maar meemaken: een begrafenisondernemer raakt in Zografou met de wagen niet bij het huis van een overleden burger, waardoor de doodskist op een deken door de besneeuwde straten dient te worden gesleept.

Premier Mitsotakis weet dat een goed geoliede communicatiemachine van bevriende kranten, radio- en televisiezenders dit keer niet gaat helpen. Dus nam hij andere maatregelen. Hij stapte gisteren naar de uitbater van de tolweg Attiki Odos en droeg het bedrijf op om 2.000 euro schadevergoeding per wagen uit te betalen aan mensen die waren vast te komen zitten (er zouden meer dan 2.5000 voertuigen hebben vastgezeten en de weg is nog steeds niet volledig open voor verkeer). Hoe een premier zoiets kan opleggen aan een bedrijf, is op zich eigenaardig. Maar mensen in de raad van Bestuur van de Attiki Odos zijn oude bekenden van de Mitsotakis-clan, want ze waren nog raadgever voor zowel Kyriakos Mitsotakis als zijn vader, de ex-premier Konstantinos Mitsotakis.

Heel wat betrokkenen zien nu wel een wortel voor zich bengelen, maar bijten niet. Bijna iedereen is van plan om Attiki Odos voor de rechtbank te slepen. Het bedrijf heeft de plicht de veiligheid van zijn klanten te vrijwaren en correct te informeren, maar dat is niet gebeurd. Mensen hebben hun afspraak gemist voor een operatie, bijvoorbeeld. Transporteurs en taxichauffeurs zijn minstens 2 dagomzetten kwijt. Een 62-jarige man heeft een hartaanval gekregen en kon nauwelijks naar het ziekenhuis worden gebracht.

Overigens kwam Attiki Odos een paar weken geleden nog in het nieuws omdat het bedrijf inkomsten gemist had door de lockdown die door de regering was ingesteld. Attiki Odos gebruikte daarvoor een clausule in het contract met de overheid en vroeg 87 miljoen euro schadevergoeding.

Oh ja, en de treinreizigers op de geprivatiseerde TRAINOSE zouden ook een vergoeding van 1.000 euro krijgen.

En vandaag toverde Mitsotakis nog een ander konijn uit zijn hoed: hij verontschuldigde zich bij de bevolking. Althans, dat zeggen de regeringsvriendelijke media. Maar Mitsotakis verontschuldigde zich voor de chaos op de Attiki Odos en zei dat dit gevolgen zou hebben (de directeur is al in alle stilte – en zonder verontschuldigingen – opgestapt). Maar over de chaos in de straten van het centrum, het totale gebrek aan coördinatie, daar was niets van te horen. Zo is het wel makkelijk om verontschuldigingen aan te bieden.

Elpida dus. Een ongelukkig gekozen naam voor dit weerfront. Dat Elpida zou staan voor de hoop dat de extreme weersomstandigheden dit jaar beter zouden worden aangepakt, blijkt een mislukking te zijn geworden.