Zelfs na 23 jaar in Griekenland kom ik nog wel eens nieuwe organisaties en instituties tegen waarvan ik bestaan niet af wist. Afgelopen week was dat het Instituut voor Onderzoek naar Detailhandel in Consumentengoederen (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών of IELKA).

Dat instituut heeft een onderzoek gedaan naar het uitgavepatroon van de Griekse consument, in de week van 6 – 10 mei, waarbij 1.000 mensen werden ondervraagd. Blijkt dat het instituut dit doorlopend doet, maar omdat je van de resultaten niet vrolijk wordt, is het wellicht nu meer in het nieuws gekomen.

Het onderzoek in kwestie, ging onder andere over de waargenomen impact van prijsstijgingen op consumentengewoonten in Griekenland. De inflatie mag in Griekenland dan wel afzwakken, maar de voedselprijzen blijven maar stijgen. In die categorie ligt de inflatie steevast boven de 10%. En dan zwijgen we nog van de stijging van de energieprijzen, die de regering tot dusver heeft weten op te vangen door een zogenaamde power pass (noem het gerust subsidies, hoewel dat woord niet in de woordenschat van een in Harvard opgeleide hervormer staat).

Er is duidelijk een tendens bij consumenten om geld te besparen op aankopen van basisgoederen en diensten en, in tweede instantie, op geldbeheer. Wat bleek in meer detail uit het onderzoek?

• 75% (tegenover 71% in januari) van het publiek zegt minder te hebben uitgegeven door niets meer uit te geven aan ontspanning, zoals uit eten gaan, vakanties, reizen, enz.
•  49% (t.o.v. 50% in januari) van het publiek zegt onderhouds- en reparatiewerkzaamheden, bijvoorbeeld aan het huis of aan de auto te hebben uitgesteld.
• 54% (tegenover 55% in januari) zegt dat ze minder boodschappen hebben gedaan en vooral minder voeding hebben gekocht.
•  27% (tegenover 24% in januari) zegt spaargeld te hebben gebruikt om hun aankopen te dekken.
• 32% (tegenover 29% in januari) heeft het betalen van rekeningen uitgesteld of stopgezet.
• 17% (vergeleken met 11% in januari) zegt dat ze meer tijd aan werk spenderen of een tweede baan hebben gevonden om hun inkomen te verhogen (leve de werkgelegenheid!)
• 49% (tegenover 40% in januari) zegt dat ze geen producten met merknamenmeer kopen (een enorme verandering in het koopgedrag van een Griek).
• Slechts 9% van het publiek zegt helemaal niets te hebben veranderd om de inflatiedruk het hoofd te bieden.

Verder toonde het onderzoek van IELKA aan dat in het voorbije jaar vanaf juli 60% van de ondervraagden op zijn geld let bij elke uitgaven. Vroeger lag dat percentage nog op 30%. Het cijfer laat volgens het onderzoek zien hoe groot de bezorgdheid van het publiek is en hoe het koopgedrag is veranderd.

De noodzaak voor huishoudens om te bezuinigen is ook te zien aan hun vakantieplannen voor de zomer van 2023:

• 1 op de 2 consumenten zegt dat ze in 2023 geen vakantie zullen nemen.
• 1 op de 3 zegt dat ze wel op vakantie zullen gaan, maar voor kortere tijd.
• 6 op de 10 consumenten zeggen dat hun uitgaven dit jaar zullen dalen ten opzichte van vorig jaar
• terwijl 4 op de 10 zeggen dat ze met meer dan 50% zullen dalen.

Deze cijfers wijzen vooral op de slechte psychologie van het kopende publiek en in de tweede plaats op realistische voorspellingen.

Maar als je op vakantie wil, moet je nu wel erg diep in je portefeuille tasten. Een verblijf in een hotel kost voor de Griek al gauw 30 tot 50% meer dan vorig jaar. Hoewel de prijzen van de ferries even hoog zijn gebleven, kan een familie met 2 kinderen het zich eigenlijk niet meer veroorloven om 5 dagen naar een eiland te reizen.

Tenslotte besteedde het onderzoek aandacht aan de Market Pass (de Mitsotakis-versie van voedselbonnen), die nog steeds van kracht is.

• 72% van het publiek zegt dat het geen invloed heeft gehad op hun uitgavepatroon.
• 8% zegt minder geld uit te geven, door een deel van hun eigen gelduitgaven te vervangen door geld van de Market Pass
• terwijl 21% zegt vandaag meer geld uit te geven, door geld uit de Market Pass toe te voegen aan hun eigen uitgaven (supermarkten kunnen hier enkel blij mee zijn).

Over het algemeen wordt er een positief effect van de Market Pass op de markt gezien, maar in kleinere mate dan gedacht. Alle beetjes helpen, zullen we maar zeggen.