Een van de laatste grote legendarische Griekse componisten is ons gisteren op 84-jarige leeftijd ontvallen: de Kretenzer Giannis Markopoulos. Buiten Griekenland was hij vooral bekend om de kenmerkende melodie voor de BBC serie “Who pays the ferryman” die in de jaren 70 in en rond Elounda werd opgenomen. De andere giganten van de Griekse muziek zorgden eveneens de muziek voor de serie.

Maar voor de Grieken was Markopoulos veel meer dan dat. Hij zette heel wat gedichten op muziek (net zoals Theodorakis dat deed) waardoor de literatuur heel bereikbaar werd voor grote lagen van de bevolking.

Een van de belangrijkste en bekendste nummers die Markopoulos heeft geschreven, was Μαλαματένια Λόγια, wat je zou kunnen vertalen als “woorden van goud”.

Het is een gedicht van Manos Eleftheriou dat op muziek is gezet (in het fragment hier boven gebracht door de Kretenzische bard Charalambos Garganourakis en op bouzouki Lakis Chalkias – met zijn diepe onnavolgbare stem). Eleftheriou schreef het gedicht tijdens de junta-jaren en verwees in zijn gedicht naar de woorden van nobelprijswinnaar Georgios Seferis die in 1969 op de BBC zich uitsprak tegen de junta. Het gedicht is een aanklacht tegen publieke figuren en intellectuelen die zwegen tijdens het Kolonelsregime.

Beide muzikanten zie je ook hier nog een keer voorbij komen.

Het zegt veel over het politieke engagement van Markopoulos, die jaren in Londen had geleefd, voor hij in 1969 terug naar Athene kwam. Hij was niet zo politiek actief als Theodorakis en werd ook niet zo geviseerd door de junta als zijn collega.

Bij zijn terugkeer werkte hij heel nauw samen met Nikos Xylouris, die bijna een legende is in Griekenland. Heel wat klassiekers zijn van zijn hand.

Op de bijeenkomsten van de Griekse communistische partij klinken de liederen van Markopoulos vaak nog.

Markopoulos laat een heel lijvig werk achter, een bruidsschat voor de Griekse muziek. Hij was een belangrijke stem van de zogenaamde “Metapolitefsi” – de periode na de junta, die langzaam wegkwijnt. Zo klinkt het ook in de huidige politiek, dat het maar eens afgelopen moet zijn met de mentaliteit van die Metapolitefsi. Griekenland is sinds gisteren in ieder geval cultureel heel wat armer geworden.