28 februrari 2023, de dag die de geschiedenis zal in gaan als de dag waarop de zwaarste treinramp in de geschiedenis van Griekenland gebeurde. Er is sindsdien heel wat geschreven over het vooral, maar het is nog steeds niet duidelijk bij wie uiteindelijk de verantwoordelijkheid ligt.
Ja, er is de stationschef die de trein het verkeerde spoor op stuurde met de zin “πάμε και όπου βγει”. Ruw vertaald als: we zien wel waar hij uit komt. Maar is de stationschef de enige schuldige? Als het van de regering afhangt wel. Maar dan gaan we voorbij aan het feit dat er gewoon geen veiligheidssystemen waren geïnstalleerd op het traject, ondanks het feit dat Griekenland daar wel voor betaald had. Een goed overzicht van wat er allemaal is fout gegaan, vindt u hier.
Een paar maanden na de ramp was er een “reportage” te zien op de openbare zender ERT (onder controle van het politieke kantoor van premier Mitsotakis) waar werd gezegd dat de treinverbinding was hersteld. Eerst zag je de bevoegde minister in de locomotief de trein besturen, en daarna werden “toevallige” passagiers aan het woord gelaten, die allen zeiden hoe veilig ze zich wel voelden. Bleek dat ze allemaal lid van de partij waren die gewoon als figuranten optraden in een promotiefilmpje. We zien dat soort praktijken bij Mitsotakis wel vaker; hij controleert de boodschap en zet heel veel dingen in scène om zo de indruk te creëren dat de zaken in Griekenland bijzonder goed gaan.
Om te gaan kijken wie er nu echt nog verantwoordelijkheid voor de treinramp zou dragen, is er een parlementaire onderzoekscommissie opgesteld. Daarin zijn afgevaardigden van de partijen die in het parlement zetelen vertegenwoordigd in de evenredigheid van het aantal zetels in het parlement. Het mag geen wonder heten dat 11 maanden na de treinramp nog geen conclusies zijn getrokken. Bovendien heeft de commissie besloten dat een aantal figuren die echt wel weet hadden van de toestand van de spoorwegen, niet mogen komen getuigen. Hun inbreng wordt als irrelevant beschouwd.
Ondertussen heeft de Europese openbare aanklager (EPPO) 23 mensen aangeklaagd (onder wie 18 ambtenaren) voor misdrijven in verband met de uitvoering van contracten voor verkeersregelings- en signaleringssystemen op het spoorwegennet, medegefinancierd door de EU. Twee voormalige ministers werden ook beschuldigd en de Griekse regering werd gevraagd om hun parlementaire onschendbaarheid op te heffen. De Griekse regering heeft de aanklacht lekker links laten liggen, en zorgt er voor dat er niet te veel over wordt bericht in de Griekse pers. Stel je voor: een politicus zou wel eens verantwoording moeten afleggen!
Ruim een maand geleden zijn nog stoffelijke resten van een passagier ontdekt in de resten van de treinwagons die ergens staan weg te roesten, terwijl de plaatselijke gouverneur de plaats van de ramp heeft laten asfalteren, waardoor het voor onderzoekers onmogelijk wordt om nog naar sporen te zoeken. Of dat toevallig is?
De Griekse publieke opinie is er van overtuigd dat we hier te maken hebben met een doofpotoperatie waar vooral voormalig minister van Transport Kostas Karamanlis buiten schot diende te worden gehouden. Karamanlis nam weliswaar kort na de ramp ontslag, maar stelde zich tijdens de verkiezingen van 2023 wel weer gewoon kandidaat. En als u daar al de wenkbrauwen over fronst: hij werd zowaar ook verkozen in Serres, waar zijn kiespubliek hem de handen kuste, alsof hij een messias was. Er schort nog wat aan de politieke maturiteit van de Griekse kiezer, maar dat is dan weer een ander verhaal.
Afgelopen week kwam Tempi weer in het nieuws voor de getuigenis van Maria Karistianou, de moeder van een van de slachtoffers van de ramp, en tevens voorzitster van de groep van nabestaanden. We hebben haar een paar maanden geleden voor de camera gehad van Terzake. De speech van 10 minuten in de parlementaire commissie, liet heel veel indruk na.
Ik ga verder niet veel woorden meer gebruiken – behalve dan dat grote delen van de sporen zijn weggespoeld tijdens de stormen van begin september – maar ik laat haar het woord doen. Ik heb zo goed en zo kwaad als mogelijk haar speech ondertiteld.