Terwijl premier Mitsotakis en zijn beleid nog maar eens de hemel in worden geprezen door The Economist, is het leven voor heel wat Grieken heel erg bar geworden.

In een rondvraag van het Instituut voor Kleine Ondernemingen van de Griekse Confederatie van Professionals, Ambachtslieden en Handelaren (IME GSEVEE) over het inkomen en de kosten van levensonderhoud van huishoudens, gaf 60,7% van de huishoudens aan dat hun maandelijkse inkomen gemiddeld voldoende is voor 19 dagen. Het Instituut houdt de cijfers bij sinds 2018 en nog nooit was de situatie zo erg.

Hoe overleven de huishoudens de overige 11-12 dagen? Ofwel grijpen ze naar hun spaargeld, zoals blijkt uit de gegevens van de Bank van Griekenland, of ze bezuinigen op uitgaven voor ontspanning, reizen, kleding en schoenen, of ze houden zich niet langer aan hun verplichtingen tegenover de staat en de banken, of, erger nog, ze stellen hun bezoek aan de dokter uit.

Ondanks het feit dat de regering een aantal maatreglen heeft genomen tegen de inflatie (een zogenaamd huishoudmandje, voedselbonnen en zo meer) zien we de laatste tijd aanzienlijke veranderingen in het consumptiepatroon van de Grieken.

• 75% van het publiek zegt uitgaven voor ontspanning, zoals uit eten gaan, vakanties, reizen etc. te hebben gestopt.
• 52% van de mensen zegt onderhouds- en reparatiewerkzaamheden te hebben uitgesteld, bijv. aan hun huis of auto.
• 55% zegt dat ze minder voedsel en boodschappen hebben gekocht.
• 48% zegt dat ze van merkproducten zijn veranderd (niet evident voor een Griekse consument).
• 28% zegt dat ze geld van hun spaargeld hebben gebruikt om hun aankopen te betalen.
• 28% heeft het betalen van rekeningen uitgesteld of stopgezet.
• 15% zegt dat ze meer uren zijn gaan werken of een tweede baan hebben gevonden om hun inkomen te verhogen.
• Slechts 4% van het publiek zegt helemaal niets te hebben gedaan om de inflatiedruk tegen te gaan.

Analysten zeggen dat er sprake is van kartelvorming, kunstmatige prijsverhogingen zonder efficiënte controle van de overhead en gewoon ook rauw winstbejag. Een interessante analyse vindt u hier.

Maar weet u, het is eigenlijk allemaal onze eigen schuld. Neem nu Kyriakos Mitsotakis, of recenter nog Adonis Georgiadis (die tot een paar weken geleden minister van Tewerkstelling was, en nu minister van Volksgezondheid. Beiden beweren dat de Grieken geen spaarcultuur hebben. Zo eenvoudig is het. De bevolking weet niet hoe te sparen. Dat je met de huidige prijzen en factuurfomules niet eens meer een maandelijks budget naar behoren kunt opstellen, zal zeker ook daar mee te maken hebben?

Niet alleen hebben de Grieken geen spaarcultuur. Ze zijn ook kwistig met voedsel. Ik gebuik als illustratie een video van een satirisch programma. Op de zender SKAI (bedgenoten van de regerende partij) zagen we vorige week een reporter die zegt dat de consumenten de plakjes kaas en ham tellen wanneer ze naar de supermarkt gaan. 4 plakjes kaas, 4 sneetjes ham, voor een heel gezin.

Waarop een van de journalisten in de studio riposteert: “natuurlijk, moet je misschien 10 sneetjes kopen en de helft weggooien? Dat behoort tot het verleden.” De tweede journalist in de studio maakt het nog duidelijker: “4 sneetjes, daar maak je voldoende toasts mee voor een gezin”.  Goed om te weten dat de Grieken te veel uitgeven.

Ik zag ook minister van Staat (waarvan Griekenland er 3 heeft) Makis Voridis die vindt dat de consument ook zijn duit in het zakje moet doen. Toen hij in het buitenland studeerde, zag hij dat de watermeloenen daar in schijven werden gesneden en verkocht. Wel, waarom de Grieken niet, aldus de minister? Het moet maar eens afgelopen zijn  om 1 hele watermeloen te kopen. Want als de producenten zien dat er minder wordt verkocht, dan zal de prijs automatisch zakken. Ik weet niet of de minister naar Griekenland verwijst, waar we dat soort praktijken nog niet hebben gezien.

Kostas Synolakis, een professor aan de universiteit van Zuid Californië, en tevens en geheel toevallig een neef van premier Mitsotakis, had ook een plan dat hij afgelopen weet op televisie uit de doeken kwam doen. Minder schoenen kopen. De lichten doven. Niet overdadig eten. U zal me niet horen zeggen dat “consuminderen” inderdaad geen slecht idee is, maar als driekwart van de bevolking de eindjes niet meer aan elkaar kan knopen, dan is het tijd om uit de ivoren toren te komen en eens goed naar de oorzaken van de levensduurte te gaan kijken.

En laten we wel wezen: Griekse politici zijn niet de enigen die in een ivoren toren zitten. Als ik de hoera-berichten over de Griekse economie lees, vraag ik me af of mensen die dat beweren verder kijken dan het volgende kwartaal.