Augustus is de rustigste maand in Griekenland. Iedereen gaat met vakantie en het parlement gaat in reces. Voor het zover is, worden traditioneel tijdens de eerste dagen van de maand, wanneer de publieke opinie niet goed meer oplet, flink wat controversiele zaken in de doofpot gestopt. Het is dit jaar niet anders.
Neem nu de moord op onderzoeksjournalist Giorgos Karaivaz, die voor zijn woning werd neergekogeld in april 2021. Karaivaz was op het spoor van de zogenaamde Greek Mafia, en hij zou op het punt hebben gestaan om een en ander in de openbaarheid te brengen. De bevoegde minister Chrysochoidis heeft gezworen dat hij de de daders zal vinden, maar de weduwe van Karaivaz heeft al vaker aangegeven dat er bitter weinig schot in de zaak zit.
In april 2023 werden er 2 broers opgepakt op verdenking van de moord op de journalist. Minister Chrysochoidis triomfeerde op social media door de zeggen dat de zaak opgelost was. Maar de twee opgepakten zijn op 30 juli door een rechtbank vrijgesproken omdat er te weinig bewijslast tegen hen was gevonden. Belangrijk om hier te vermelden: een CD waarop bewijslast terug te vinden was dat men op de telefoon van Karaivaz had gevonden, was een week voor de vrijspraak “vernietigd” nadat iemand die met een nietmachine onleesbaar had gemaakt. En er zou dus geen kopie van bestaan? Je vraagt je af of dit amateurisme toevallig is, of opzettelijk. Eens benieuwd of de minister verder op zoek zal gaan naar de daders, of dat de zaak gewoon rustig verjaard zonder dat we het fijne zullen weten van wat Karaivaz ging openbaar maken.
Of neem nu het afluisterschandaal. Bij een heel aantal politici, leden van politie en leger, zakenlieden en journalisten werd spyware aangetroffen op de mobiele telefoon. Het zou gaan om de Predator software. Onderzoeksjournalisten hadden uitgevogeld dat de Griekse inlichtingendienst een verzoek had nigediend om 27 van de 87 bekende gevallen die Predator op hun telefoon hadden, af te luisteren. Om het helemaal duidelijk te maken: het gaat dus om 2 afzonderlijke lijsten van mensen wiens telefoon werd afgeluisterd: een lijst met mensen die geinfecteerd waren door Predator (illegaal afgeluisterd), en een lijst van mensen die door de inlichtingendienst (legaal) werden afgeluisterd.
Het feit dat er zo veel overeenkomsten zijn op beide lijsten, kon volgens onderzoeksjournalisten geen toeval zijn. Maar het Griekse Hooggerechtshof besloot op 30 juli dat er geen staatsagentschappen of ambtenaren betrokken waren bij het installeren van Predator op de telefoons.
Achilles Zisis, plaatsvervangend aanklager van het Hooggerechtshof, voerde aan dat een reeks van controversiële hacks die samenviel met staatsbewakingsoperaties totaal toevallig waren. Van de 116 gevallen die werden geïdentificeerd als spyware doelwitten, stonden 28 telefoonnummers onder legaal staatstoezicht op het moment van de poging tot hacken. Maar het Hooggerechtshof beoordeelde het als “toeval en de twee afluistermethoden hebben geen verband met elkaar”.
Het rapport erkende dat het in Griekenland gevestigde softwareontwikkelingsbedrijf Intellexa banden heeft met Predator en bevat bewijs over de banden met de Griekse softwareleverancier Krikel, een leverancier aan de Griekse overheid tussen 2018 en 2022.
De bevindingen concludeerden dat vier zakenmensen – drie met Intellexa en één met Krikel – vervolgd moeten worden voor “schending van de vertrouwelijkheid van telefoongesprekken” en “onrechtmatige toegang tot een informatiesysteem”.
Het rapport werd ingediend bij openbare aanklager Georgia Adeilini, die afgelopen dinsdag besloot om leidinggevenden van de bedrijven die de illegale Predator software produceerden en aankochten strafrechtelijk te vervolgen en de zaak verder te seponeren.
Sommige juridische experts haalden hard uit naar de bevindingen en bekritiseerden hoe de plaatsvervangende aanklager verschillende aanwijzingen ongemoeid liet en onvoldoende overleg pleegde met slachtoffers. Volgens het rapport waren alleen de telefoons van journalist Thanassis Koukakis en voormalig Meta-medewerkster Artemis Seaford besmet met de illegale Predator software en werden alle andere gevallen beschreven als pogingen tot inbraak. Maar de advocaten van de slachtoffers zeggen dat er nog meer telefoons geïnfecteerd zijn, waaronder die van voormalig minister Christos Spirtzis.
Het schandaal leidde eerder tot het ontslag van Grigoris Dimitriadis, Mitsotakis’ stafchef en tevens zijn neef, en van Panagiotis Kontoleon, het hoofd van de inlichtingendienst. Beiden werden eind vorige maand door justitie gedagvaard om te getuigen, maar niet als verdachten. Dimitriadis werd in juni opgeroepen om alleen als getuige te getuigen en er werd nooit een onderzoek in zijn woning uitgevoerd, hoewel de gerechtelijke autoriteiten daar aanvankelijk om hadden gevraagd.
PASOK leider Nikos Androulakis, wiens dossier naar verluidt door de staatsdienst was vernietigd ondanks wettelijke vereisten dat alle dossiers twee jaar bewaard moeten worden, is bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in beroep gegaan tegen de manier waarop de regering met zijn zaak is omgegaan.
Beide gerechtelijke conclusies kwamen een week nadat de Europese Commissie een rapport over de toestand van de Rechtstaat in alle EU-landen had gepubliceerd. Griekenland kreeg in dat rapport voldoende kritiek te verwerken.
Als we enkel en alleen deze twee voorbeelden bekijken, mag het geen verwondering opwekken dat een meerderheid van de Grieken geen vertrouwen in de rechtstaat heeft, zoals duidelijk werd uit een recente Eurobarometer.