Ik vermoed dat het een teken van de tijd is: sinds een paar weken is er op televisie een reclamespotje te zien voor retsina. Dat heb ik de voorbije 10 jaar niet meer gezien, en het deed ook mijn vrouw vreemd opkijken. De Grieken hebben de voorbije jaren de retsina links laten liggen; want het was zogezegd goedkope dronkemanswijn (en ik beken: ook ik ben niet gewonnen voor het drankje). Eigenlijk heeft dat te maken met de geschiedenis van deze wijn.
Retsina is zo Grieks als de tzatziki, de witte huisjes met blauwe luiken van de Cycladen, of de bouzouki. Het recept voor de retsina dateert al van de Griekse oudheid, toen amforen werden afgesloten met hars dat van de pijnbomen werd getapt. De smaak van de hars kwam zo discreet in de wijn terecht en bleek aan te slaan. In Attica werd de retsina gemaakt van de Savvatiano-druif. In streken waar de druif minder vaak voorkomt, werden andere druiven gebruikt, zoals de Assyrtiko in Santorini, of de Athiri in Rhodos.
Retsina was zo populair in de jaren 50 dat de productie de vraag niet kon bijhouden. Toen werd er minderwaardige wijn gebruikt, en werd er meer hars toegevoegd om zo de minderwaardige kwaliteit te camoufleren.
Bovendien begon in de jaren 60 het levensniveau te stijgen, en de Grieken begonnen uit te kijken naar andere wijnen, die duurder waren. De retsina verdween naar de achtergrond en de meeste varianten die nog te koop waren, waren erg goedkoop en bezorgden je flink wat hoofdpijn.
Nochtans blijft retsina een sterke naam voor de toeristen: je ziet de wijn erg vaak op de toeristentafeltjes staan. Misschien komt ie vanaf nu ook meer op de Griekse tafels, want de Griekse beurs is aanzienlijk armer en weinigen kunnen zich nu nog dure wijnen veroorloven. Maar tegelijkertijd komen er ook wel betere versies van de retsina op. De traditionele merken zoals Kourtaki en Georgiadis kunnen me niet bekoren, maar “de traan van de pijnboom” en de “ritinis nobilis” van deze wijnmakerij zijn in ieder geval wel aanraders.
In de provincie,geen probleem om goeie kwaliteit retsina te vinden want elke “Cava” (drankwinkel) is ook een slijterij en de bazen zijn erg fier over hun eigen product . Je kunt dus zelf gaan kiezen dewelke je aanstaat .Daarbij niet vergeten te melden dat vloeistoffen hier per gewicht verkocht worden . Je kunt dus een halve kilo hier en daar kopen om ‘the day after’ te checken !:)
Retsina valt mee met bepaalde zomerse gerechten maar dat is zo ook met kwaliteitswijnen en daarbij moet je goedgemutst zijn , in the mood!
Bij ons in het dorp heeft men de retsina, van in de jaren ’60 tot op de dag van vandaag(!), nooit links laten liggen en dan heb ik het over de locals, niet over de toeristen. Meer nog, het is à ltijd de meest gedronken wijn geweest en gebleven. Maar misschien stam ik wel af van een achterlijk, armtierig dorpje 😉
Ook hier op Pilion is de ruimte in de winkelschappen gelijk verdeeld: rood, wit, retsina en rosé. Heb wel het vermoeden dat de retsina, net als rose, meer een zomerdrank is. En aangezien de meeste toeristen hier Grieken zijn is de invloed van de buitenlanders op de wijnomzet niet echt groot.
Maar @Roosje ,een dorpeling die zichzelf respecteert , maakt z’n eigen wijn en gaat er prat op . Retsina of niet,lokale en vooral eigen wijn komt op tafel en flessen zijn voor het stadsvolk die niet weten wat ‘meraki’is en wat een voldoening als ze een compliment krijgen !:)
Vroeger had je hier in de stad wel kleinere winkeltjes die vaten wijn hadden, maar die zijn de voorbije jaren allemaal gesloten. Nu zijn we hier in Athene en Piraeus voornamelijk aangewezen op supermarkten en cava’s (drankwinkels) en daar wordt de retsina erg stiefmoederlijk behandeld. Dus ja, flessen dan maar, he. Niet dat het zo erg is, want de Griekse wijn is echt wel van bijzonder hoge kwaliteit.
En in de taverna is het vooral “chima” die je drinkt – de wijn van het vat, en dat is niet noodzakelijk retsina.
Bij ons in Limburg verkopen de meeste belgische en italiaanse winkels tsantali en malamatina hier is dat een veel verkocht product en in de restaurants is dat de meest gedronken wijn.Gelijk jenny zegt zolang ons voorraad strekt drinken wij onze eigen Kretenzische wijn 🙂 daarna drinken wij meestal malamatina en mss verkracht je zo de wijn maar met een beetje sprite is hij ook best lekker 🙂
Ja, dat moet ik beamen, naast -of moet ik zeggen vóór- (malamatina) retsina, wordt de zelfgebrouwen tsipouro het meest geconsumeerd in ons dorp, zowel aan de keukentafel als in de taverna’s, maar dat is geen wijn natuurlijk.
De Malamatina kan mij ook bekoren. Komt die niet uit de buurt van ThessalonÃki? Ook de Boutari kan er mee door.
Wij vragen trouwens altijd of er chÃma is in een taverna, retsina of niet.
@Bruno, net terug van vakantie. Ik wens jou en allen hier een fantastisch jaar en voor jou een fijne nieuwe job.
@Leo, wij hebben al geboekt voor de zomer, vlucht naar Thessaloniki en verblijf op Kassandra met Jetair. Hoe kan het dan dat jij dat niet kan?
vragen ,overal vragen naar de prachtige nectar van de oude tijd.wij drinken het altijd ,liefs Malamatina of een goede chyma.
maar ik heb begrepen omdat minder retsina werd gedronken ,(het is wat minder om bij Ploutarxos of Chatzipaparas eerste tafel voor bij de pista retsina te drinken) dat de retsini uit de naaldbomen minder werd verzemelt. er is een schaarse op de markt en ik wil graag griekse hars en geen chineze er in.
http://www.youtube.com/watch?v=9Keq7oHFTyQ
Onze favoriet : KECHRIBARI uit Kalochori , Thessaloniki .
mooi bedrijf moet dat zijn en een prachtige familie. hun achternaam Kechris van Kechrimbari ,amber welke van oude retsini uit de boom wordt gevormt,hoe kan het anders dat je verbonden moet zijn met retsina. bedankt Koen ik kende deze niet ,je ziet vaak omdat de productie niet zo hoog was je vind ze nier overal. vroeger dronken wij Kourtaki in Athene en Malamatina in Drama. je kon ze niet vinden overal.
http://www.kechri.gr/geschichte.htm
@Europa, dat heb ik altijd zo smerig gevonden: retsina met sprite, seven-up of zelfs coca cola. Dat was voor mij altijd een teken dat die wijn anders wellicht niet te drinken was. Nee, doe mij dan maar een Mythos of Fix!
Retsina is men hier ook altijd blijven drinken,in mindere mae misschien,maar toch.
Vorig jaar op Alonisos gepraat met een Retsinas over zijn beroep en hem aan het werk gezien, hij was de enige die het nog deed, en Alonisos, waar ooit de helft van de eilanders retsina tapten, zal na zijn dood geen Retsina meer tappen. Hij is een boswachter en heeft dit als niet ongevaarlijk bijberoep. Ze gebruiken een soort bijtende stof om de boom langer en meer te laten ‘bloeden’. Dit product is heel bijtend en zet de aders van de boom meer open (Langer en sneller tappen). Vroeger moesten ze tot 5 meter in de boom klimmen om te tappen, aangezien hij nu de enige is, 2 tot 3 meter.
De hars die hij tapt wordt gebruikt voor de wijn, maar die wordt ook voor andere doeleinden gebruikt. Zoals altijd wordt er ook heelkundige kracht aan de hars toegekend. Er zijn slechts een aantal bomen die een bepaald soort hars produceren die gebruikt wordt in de traditionele Griekse geneeskunde. Het helpt om wonden te helen. Voor een halve liter krijgt hij 6000 tot 7000 euro, afhankelijk van de kwaliteit. Als je ooit dat eiland bezoekt, en de bossen intrekt, dan zal je zeker zijn ‘kap- en tapwerk’ kunnen bewonderen.
aan alle @’s prettig te lezen in de eerste week van 2011 dat de retsina terug op weg is. Natuurlijk in Methoni ben ik ook bij eenpartikulier geweest, man,man,man, die gaf mij 3 zwaar groene plastieken kruiken met zelf gebrouwde retsina, nooit zo’n lekkere gedronken en moest dan nog 150km terug naar sparti, de bergen, de draaikes héél vlot genomen!!! hier zou dat niet mogelijk zijn.@mario ben nog nooit thessaloniki gaan verkennen, 1x doorgereden is het de moeite om met een 6-tal senioren daar naartoe te gaan, cultuur, musea, wandelen, joods kerkhof bezoeken…kan je raad geven, anders via mail, die zie je op facebook, alvast bedankt en υγεια σας
@roosje heb ooit de tsipouro van Tripoli eens meegebracht, manman, ikproef het nog, niet te straf, niet te zacht, niet te bitter, loipon, arketa kala!!
@Mario: ja, ja, het is ons ook gelukt, via sunjet: chaldikiki, vlucht naar Tessaloniki. Ik ben blij dat we eindelijk iets in Noord-Griekenland vonden, omdat we daar nog nooit geweest zijn.
@Phyllis: het oude Thessaloniki is – op de wijk onder het Eptapirgio na – volledig in een strakke stijl heropgebouwd na de brand van 1917, en nogmaals na de grote aardbeving in 1978 (“Skopje, Skopje, di skop”). Desondanks is de Romeinse stadswal nog bijna volledig intact, net als een resem vroegchristelijke en byzantijnse kerken.
Van het joodse (ladinosprekende) Thessaloniki hebben de nazi’s bijna alles verwoest, inclusief de begraafplaats (waarop na WO II de universiteit werd gebouwd). Het weinige dat er van de joodse wijk rest, is in een onaantrekkelijke “uitgaanswijk” veranderd, maar er is wel een joods museum (Museo Djidio de Salonik), dat een aanvulling biedt op het moderne Byzantijns Museum en het Historisch Museum.
Thessaloniki is behalve een haven-, ook een universiteitstad, en alleen al daardoor bruisend, niet alleen op de terrassen tussen de Witte Toren en het Aristotelesplein, de Tsimiskisstraat of de dagelijkse openluchtmarkt 🙂
PS: van het Ottomaanse Thessaloniki resten er ook maar enkele badhuizen en een handvol moskeeën, maar het oude badhuis (Bey hamam of Paradijsbaden) aan de Egnatia loont wel de moeite.
Voor wie interesse heeft in de Athos, zijn er regelmatig interessante tentoonstellingen in de “Agioritiki Estia” aan de Egnatia.
@Leo, welldone! Niet dat ik denk dat een Athene-fanaticus als jou dit zal overkomen, maar zoals ik je reeds zei: ik ken verschillende Grieken die niets (meer) van Athene moeten hebben, eens ze Thessaloniki ontdekten!
En Chalkidiki wordt niet voor niets “Het geheime paradijs van Griekenland†genoemd.
Je zal er vast geen spijt van krijgen!
Tav de liefhebbers in België: de RITINITIS NOBILIS van Gaia is o.m. te koop bij Canette.be in Brussel. Wel wat anders dan de Malamatina of Kourtaki.