Gisteren is Maria Beïkou overleden in Athene. De naam zegt u wellicht niets, maar Beïkou is een vrouw die een deel van de moderne geschiedenis van Griekenland belichaamt.

Ze werd in 1925 geboren op het eiland Evia (Euboia) als Maria Ferla. Tijdens de Duitse bezetting besloten haar ouders om haar naar Athene te sturen, zodat ze daar geneeskunde kon gaan studeren. Haar broer was toen reeds gevangen genomen door de Duitse bezetter. Vanuit de universiteit deed ze pogingen om hem vrij te krijgen. Daarbij werd ze geholpen door Leonidas Kyrkos, een grote naam uit de Griekse linkse politiek. Toen dit gelukt was, werd ze door haar vader teruggeroepen naar Evia.

Vastbesloten om niet bij de pakken te blijven zitten en te vechten tegen de bezetter, schreef ze zich in bij de 13de divisie van ELAS, het Griekse Volksbevrijdingsleger. Daar leerde ze de journalist Georgoulas Beïkos kennen, die de communicatie tussen de guerilla’s moest verzorgen.

Na de bevrijding in 1944 werd het ELAS, net zoals alle gewapende bewegingen, door premier Georgios Papandreou (de grootvader van de huidige premier)  onder de leiding van generaal Scobie geplaatst.

Het vervolg kennen we: er volgde een burgeroorlog en het ELAS werd ontwapend na het verdrag van Varkiza. Maria Ferla huwde Georgoulas Beïkos, en werd samen met haar man gevangen gezet, gefolterd en bezweek bijna aan tbc.

Vanuit de gevangenis zette ze haar ontsnapping op: via Albanië vluchtte ze naar de Sovjetunie. Haar man werd in Griekenland tot levenslang veroordeeld en haar broer was reeds in ballingschap gegaan. In de Sovjetunie wordt ze de stem van de Griekse radio “Εδώ Μόσχα”. Ze studeerde samen met de regisseur Andrej Tarkovsky met wie ze erg goed bevriend was en met wie ze de film “The Killers” regisseerde (Wikipedia vermeldt haar onder de naam Marika Beiku).

In 1961 wordt ze opnieuw verenigd met haar man, die er ook in geslaagd was om te ontsnappen. In 1975, na de val van het Kolonelsregime, keert ze terug naar Athene, waar ze er na 6 maanden bureucratische romplslomp in slaagt om een Grieks paspoort te krijgen. Wanneer ze terugkeert naar Moskou om haar man op te halen, bleek die te zijn overleden.

Terug in Griekenland keert ze zich af van de politiek en houdt ze zich enkel bezig met boeken van Russische kunstenaars in Griekenland en af en toe werkt ze mee aan toneelvoorstellingen.

En interessant leven, dat bijna als een historische roman leest.