De aanloop naar de verkiezingen is een ideale periode om het eens te hebben over het fenomeen “rousfeti”. Rousfeti is een woord dat in het Grieks in deze tijden erg veel wordt gebruikt. Het woord is afkomstig van het Turkse “Rüşvet”, wat omkoping betekent. Met rousfeti wordt een heel specifiek soort van omkoping bedoeld.

De Griekse staat draait op rousfeti; het afkopen van diensten. Iemand wil een specifieke dienstverlening, maar daar hoort wel iets voor in de plaats. In deze tijden van verkiezingen, geven Grieken gemakkelijk hun stem als betaalmiddel. Nu alle tekenen er op wijzen dat PASOK de verkiezingen zal winnen en waarschijnlijk meteen een regering met absolute meerderheid kan volgen, zijn er heel wat Grieken die nu al heil verwachten van hun locale PASOK-politicus. Dat heil kan zijn: een arbeidsplaats met levenslang gegarandeerd inkomen in het enorme Griekse staatsapparaat, een promotie niet op basis van verdienste, maar op basis van wie je kent, een plaatsje voor zoon- of dochterlief in een universiteit dichter bij huis, een betere plaats voor zoonlief die zijn legerdienst moet vervullen, of wat dan ook. Niet verwonderlijk dus, dat je binnen de overheid maar weinig bekwame ambtenaren tegenkomt. De meesten zijn namelijk aangenomen via een “meson” – een middel (een politicus dus, die aan “dienstverlening” heeft gedaan). Mensen die hun stem zo aan een partij verkopen, gaan dan ook vaak met vlaggen staan zwaaien tijdens politieke bijeenkomsten. Ze zijn niet geinteresseerd in de speeches, maar hopen alleen dat ze een goede job kunnen vastkrijgen.

De tentakels van de 2 grote partijen reiken ver: ze zorgen zorgen er ook voor dat de directies van alle openbare diensten naar hun pijpen dansen. De voorbije 5 jaar werden er op allerlei postjes “blauwen” (de kleur van Nea Dimokratia) geinstalleerd (tot de voorzitter van het Hooggerechtshof toe – het is duidelijk waarom er geen schuldigen zijn aangewezen in de politieke schandalen die de regeringen van Karamanlis hebben getroffen). Na 4 oktober zal dat weer allemaal veranderen en worden die blauwen op een zijspoor gezet en komen er groenen (de kleur van PASOK) voor in de plaats. Ontslagen vallen er niet, want een ambtenaar heeft werkzekerheid voor het leven. Een machtswissel kan zelfs invloed hebben op de samenstelling van redacties bij kranten en televisiestations (die allemaal hun politieke voorkeur hebben en die slecht kunnen weg steken).

Rousfeti is ongrondwettelijk: alle Grieken zijn namelijk gelijk voor de wet. De grondwet zegt verder ook dat de staat volgens het principe van meritocratie moet werken. Bovendien is rousfeti niet meer of niet minder dan een vorm van corruptie.

Onze 2 grote politieke actoren (Papandreou en Karamanlis) hebben het niet over rousfeti. Papandreou geeft wel de indruk dat hij schoon schip gaat houden, maar er zijn weinigen die hem daarin vertrouwen. Mijn collega gaf me een treffend voorbeeld. Zijn vader werkte destijds voor het ministerie van Onderwijs, waar hij op eigen verdienste was binnengeraakt. Georgos Papandreou was toen minister van Onderwijs. Op een bepaald ogenblik moest er een bestelling worden geplaatst voor computers voor het Hoger Onderwijs. Papandreou kwam met zijn adviseur (een bekend journalist en voorvechter van de Griekse hom0-beweging) vertellen aan de vader van mijn collega dat hij de bestelling bij een bepaalde leverancier. Hij weigerde dat te doen. Daarna werd hij op een zijspoor gezet en voor de rechtbank gesleept wegens smaad. De rechtszaken sleepten 8 jaar aan en gingen nog 2 jaar door na het overlijden van de vader van mijn collega.

Rousfeti zal dan ook de voornaamste reden zijn waarom ofwel Nea Dimokratie ofwel PASOK de verkiezingen winnen. En het is tevens ook de reden waarom er in Griekenland niets zal veranderen. De Grieken krijgen de politici die ze verdienen, zolang ze niet bereid zijn om iets aan die rousfeti te doen.