Toen we met de VRT-ploeg het stuk draaiden over het eiland Patroklos, dat te koop staat voor 150 miljoen, vertelden de duikers die ons naar het eiland brachten een mij compleet onbekend verhaal.

Op 12 februari 1944 werd het stoomschip Oria, gebouwd in Noorwegen, door sterke winden tegen de rotsen van het eiland geslagen, met als gevolg dat het schip vrijwel meteen zonk. Toen we om het eiland heen voeren, konden we nog de sporen zien waar het schip te pletter was geslagen. Het eiland Patroklos ligt ten noordwesten van Kaap Sounion, die al van in de oudheid bekend staat voor zijn verraderlijke stromingen.

Het wrak ligt nog steeds voor de rotsen van Patroklos. Er wordt gezegd dat ongeveer 4000 mensen de verdrinkingsdood zijn gestorven bij deze scheepsramp. Waarom is er dan zo weinig over geweten?

Dat heeft alles te maken met het feit dat alles gebeurde tijdens de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. De meeste opvarenden aan boord, waren namelijk Italiaanse soldaten die krijgsgevangen waren genomen door de Duitsers. Op 25 juli 1943 was Mussolini namelijk afgezet en vervangen door een regering die een geheime wapenstilstand ondertekenden met de geallieerden op 3 september 1943.

De Duitsers waren niet bepaald blij toen dat bekend werd. Op dat ogenblik werden de Dodecanese eilanden bezet door Italiaanse troepen, die er op het einde meer een vakantie dan een bezetting van maakten (kijkt u in dat verband maar eens naar de film Mediterraneo, grappig genoeg geproduceerd door Silvio Berlusconi). De Duitsers zouden toen alle Italiaanse garnizoenen die op de Dodeecanse eilanden zaten krijgsgevangen hebben genomen om ze naar de haven van Piraeus te brengen. Zo’n 4000 Italiaanse soldaten zaten in het ruim van de Oria, als vee op elkaar gepakt. Toen het schip tegen Patroklos te pletter sloeg, zaten ze als ratten in de val en raakten ze niet tijdig uit het schip.

Het is vreemd dat er niet meer over deze scheepsramp geweten is, want uiteindelijk zijn hier bijna 3 keer zo veel mensen om het leven gekomen als bij de ramp met de Titanic. Maar de Duitsers hebben er alles aan gedaan om alles zo stil mogelijk te houden.

Nu nog zijn er mensen in de buurt van Attica, die geen weet hebben dat het scheepswrak daar op de zeebodem ligt, met menselijke skeletten incluis. Duikers Dimitris en Stratos, die u op het filmpje zag, duiken er niet graag, want ze vinden het maar luguber en ze willen de rust van de overledenen niet storen.

Agia Marina, het dorp waartoe Patroklos behoort, is verbroederd met Rome, omdat algemeen aangenomen wordt dat de meeste Italiaanse krijgsgevangenen destijds afkomstig waren van de Italiaanse hoofdstad. De burgemeester van Rome probeert nu een monument op te richten in de buurt voor de gestorven Italiaanse soldaten.

Een interessant verhaal, dat verloren is gegaan in de plooien van de geschiedenis. Er zijn pogingen om de volledige context te schetsen. Er is ook een Italiaanse facebookgroep opgericht ter nagedachtenis van de scheepsramp.