Antiracistische betoging in Athene
De blogstilte van de afgelopen dagen heeft niet enkel te maken met het feit dat ik op zoek moest waar die dekselse Trojan op mijn site precies zat (ik heb trouwens helemaal niets gevonden maar ik krijg ook geen meldingen meer). Ik was namelijk ook de hele tijd op stap met VRT-radiojournaliste Katrien Vanderschoot (met wie ik nog de universiteitsbanken heb gedeeld) om haar te helpen bij het maken van een radioreportage over het lot van de migranten hier in Griekenland (en meer bepaald in Athene) en de gevolgen van de Dublin II-akkoorden.
Op zaterdag 19 januari was er de antiracistische betoging in Athene, waarover ik hier bericht heb. Nadien zijn we met de migranten zelf gaan praten. En hoewel ik wel tussen hen woon, zoiets had ik nooit eerder gedaan.
En dus zag ik voor het eerst van dichtbij blikken vol radeloosheid, angst, en teleurstelling. De blikken van vele Grieken zijn al geen pretje om aan te kijken, maar het kan dus nog erger. Nog veel erger. Je leest wel verhalen van vluchtelingen, wat ze hebben doorgemaakt, wat ze nog doormaken, wat ze zouden willen doen. Maar het is toch nog helemaal anders als je tegenover iemand staat die je dat vertelt.
We hebben voornamelijk met Afghanen en Congolezen gepraat. De Aghaanse gemeenschap zit voornamelijk in de buurt van het Omonoia-plein. Het gaat absoluut niet enkel om mannen, maar ook alleenstaande moeders die de vlucht vanuit Aghanistan hebben ondernomen toen ze nog zwanger waren, onderweg hun man zijn verloren en hier in Griekenland hun kind op de wereld hebben gezet. Die kinderen spreken nauwelijks Pashtun, Farsi of welke taal hun moeder ook spreekt, maar ze spreken gewoon Grieks. Ze zitten in de schoolbanken, maar hebben vaak geen papieren. De regering Samaras weigert om hen de Griekse nationaliteit te geven en wil hen liefst zo snel mogelijk terugsturen.
De migranten leven in constante vrees. Vrees voor de politie, die geen respect voor hun menselijke waardigheid toont en hen zonder reden opsluit. Angst ook voor Gouden Dageraad en hun knokploegen. Allen hadden ze een hielige schrik om zich in de buurt van het Attica-plein te begeven, dat een paar maanden geleden is schoon geveegd door aanhangers van die partij (en waar we in november getuige waren van Gouden Dageraad die eten uitdeelde aan de Grieken). Ik zag mensen die nauwelijks te eten hadden, doodmager waren, tanden waren uitgeslagen, en zo meer. Sommigen slapen op straat, anderen hebben onderdak gevonden in leegstaande gebouwen, anderen hebben wat geld kunnen vinden om iets te huren. De meesten hebben helemaal niets te doen. Er is niets voor hen, dus ze staan een hele dag maar wat op straat met elkaar te praten.
We spraken met een Afghaan die vrijwilliger is bij het Greek Forum of Refugees. Die had een goed betaalde baan in Afghanistan achter zich gelaten omdat hij niet kon leven onder het bewind van de Taliban, waar hij doodsbang voor was. Ondanks het feit dat de man erg intelligent was, wist hij totaal niet waar hij terecht kwam in Athene. Uiteindelijk vindt hij de situatie in Griekenland erger dan in Afghanisten en zijn uitspraak zal me wel bijblijven: “De Taliban doden je meteen. Hier doden ze je elke dag. Elke dag een stukje meer.”
Vele migranten kunnen terecht bij organisaties die instaan voor de opvang, maar daar is het dweilen met de kraan open, want dagelijks komen er meer en meer migranten het land binnen en de fondsen voor de organisaties worden steeds verminderd, onder druk van het besparingsbeleid.
Samen met Katrien heb ik geprobeerd om iemand van de overheid te pakken te krijgen. Maar deze Griekse regering heeft geen afdeling die zich bezig houdt met de migrantenproblematiek. Als er al iemand zich mee bezig houdt, dan is het de minister van Burgerbescherming, die met de operatie Xenios Zeus (de Zeus van de gastvrijheid – hypocrisie is een Grieks woord) migranten in het centrum van Athene oppakt en hen in opvangcentra stopt voor een paar weken, waarna ze weer worden vrijgelaten. Een compleet gebrek aan beleid dus.
De reportage van Katrien zal één van de komende dagen op de VRT-radio te horen zijn.
Dat de ‘vreemdeling’ in vele Europese landen en samenlevingen tot paria is uitgeroepen is ondertussen duidelijk geworden. Wat verschilt is de mate van repressie en non-beleid (zoals Bruno hier ook aanhaalt) qua integratie om de migratiedruk vanuit andere landen op te vangen en te begeleiden. Griekenland bengelt hier opnieuw hopeloos achteraan, en valt te situeren bij de slechtste leerlingen in Europa.
Mijn thesis die ik dit jaar aan het schrijven ben (als student criminologie) handelt o.a. over het Europese terugkeerbeleid en dynamieken van criminalisering van vreemdelingen. Ik twijfel om Griekenland al dan niet op te nemen in mijn studie omdat -afgaande op de nieuwsberichten- het net zo’n extreem gevan uitmaakt.
@Omitsos: Griekenland is extreem in zijn wanbeleid, maar ook omdat 80% van de vreemdelingen die Europa binnekomen vandaag via Griekenland komen, een land dat al 5 jaar in recessie zit. Misschien vind jij ook net als de rest van Europa dat Griekenland het best dienst doet als bufferzone – en laten we het er verder maar niet over hebben!?
Laten we het er maar verder niet over hebben? Klinkt niet uitnodigend om een discussie op gang te brengen. Indien u van oordeel was dat ik mijn post schreef zonder het door u boven aangehaalde argument bent u verkeerd. Echter, mag dit feit geen vergoeilijking zijn van hoe het beleid of precies het ontbreken daaraan haar gevolgen heeft. Het gegeven dat Griekenland met deze migratie te maken heeft is niet nieuw. Factoren zoals de crisis en de verstrenging-vergrendeling van haar grenzen door andere Zuid-Europese landen, heeft deze problematiek verder vergroot. Laatste noot: Griekenland is heus niet het enige land dat geconfronteerd wordt met uitgebreide migratie, het selectieve detentiebeleid, en de omstandigheden waarin detentie plaatsgreep was in 2011 aanleiding voor de veroordeling door het Europees voor de rechten van de mens.
@Omitsos, volledig met u eens. Ook is Griekenland door de rechtbanken van sommige andere EU-landen al beschouwd als een land waar ze Dublin II-vluchtelingen (dus asielzoekers die asielaanvragen indienen in een land dat niet het land is waarlangs ze binnenkwamen) niet terug naartoe mogen sturen omdat hun elementaire rechten niet gegerandeerd zijn in Griekenland! Dat kan voor de XA-ers onder ons wel goed klinken, maar het is natuurlijk een enorme vernedering: Griekenland wordt dat in feite niet langer beschouwd als een beschaafd land door buitenlandse rechters… Volgens mij is dit zelfs al voor het uitbreken van de crisis gebeurd. Ook Amnesty International en Human Rights Watch hebben Griekenland al herhaaldelijk veroordeeld. Natuurlijk zit Griekenland in een geografisch moeilijke situatie, maar dat kan nooit een excuus zijn voor de onmenselijke – en vaak onwettelijke – behandeling van asielzoekers.
@Omitsos: jammer dat we elkaar verkeerd begrepen hebben, ik vroeg mij af waarom u eraan denkt om het niet over Griekenland te hebben in uw thesis, omdat de situatie te afwijkend en te extreem is naar uw mening? Dit zou u als sociale wetenschapper net moeten interesseren! Het valt helemaal niet goed te praten wat hier vandaag gebeurt, daar ben ik het helemaal mee eens. De kwalijke reputatie van Griekenland op dit vlak is mij bekend, maar ook de houding van Europa is onvergefelijk, wat voor een Europees beleid is dit eigenlijk?
In 2002 sprak ik midden in de nacht met een verkleumde Afgaan in het station van Litohoro die op weg was naar Athene en zich in het Eldorado (Europa genaamd) waande. Zou die mens ondertussen een leven hebben?
Omdat ik een vergelijkende studie tracht op te zetten, als je een ‘outlier’ neemt (een case met extreme waarden) dreig je je resultaten teveel te vertekenen. Ondanks dat zal ik waarschijnlijk Griekenland toch op te nemen in de studie. Ik denk dat het nog te vroeg is om te oordelen over het Europese Terugkeerbeleid en de impact van de faleuze Terugkeerrichtlijn. Let wel: het gaat hier om een richtlijn, die geeft een discretionaire ruimte aan elke lidstaat bij de omzetting, wat maakt dat sommige landen verschillen in de uitvoering ervan. Sommige landen hebben er dan weer voor gekozen om hun eigen beleid te verstrengen, en repressief op te treden, met Europese wetgeving als stok achter de deur; anderen zijn dan weer geëvolueerd naar een ‘soepeler’ optreden tav vreemdelingen.
Het eerste deel van de reportage is vanochtend op de radio te horen geweest. U kunt het fragment terugvinden via de “In de media“-pagina.
En de reactie van de succesvolle minister van Burgerbescherming Dendias: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LflfT8SXapQ#!
Hij vindt dat hij de mensenrechten respecteert. En het racisme in de Griekse samenleving zijn geïsoleerde gevallen. Precies, ja.
Bedankt Bruno, voor de aanvullende informatie.
En vandaag is het tweede deel uitgezonden op Radio 1. De toestand van Afghanen rond Omonoia.