Honderden, misschien wel duizenden gepensioneerden stonden op vrijdag in lange wachtrijen voor de kantoren van IKA, het grootste pensioenfonds van Griekenland. De reden? Ze verwachtten dat hun pensioen zou zijn uitbetaald, maar ze zagen geen cent op hun rekening verschijnen. De televisie kwam er bij en toonde schrijnende taferelen: je zag mensen huilen voor de camera en zich afvragen hoe ze de komende maand zouden moeten overleven. Ze begrepen niet waarom hun pensioen niet was uitbetaald.
Er waren twee redenen voor. De eerste reden is dat IKA de voorbije twee jaar twee keer een telling had gehouden om uit te vogelen hoeveel pensioenen het fonds eigenlijk moet uitbetalen per maand. Er is geen geïnformatiseerd gecentraliseerd systeem, en alles wordt nog in boeken bijgehouden. Zo bleek dat er nog heel wat pensioenen werden uitbetaald aan mensen die eigenlijk al lange tijd overleden waren. Er was nooit controle geweest en als mensen het overlijden niet kwamen melden, bleef het fonds gewoon verder uitbetalen.
Tijdens die twee tellingen moesten gepensioneerden hun ΑΦΜ opgeven (dat is het nummer waarmee je bij de belastingsdienst geregistreerd staat), maar ook je AMKA nummer (het sociale zekerheidsnummer dat een paar jaar geleden is ingevoerd). Heel veel gepensioneerden wisten niet eens wat AMKA is, laat staan dat ze een dergelijk nummer hadden. Je moest er namelijk zelf voor zorgen dat je dat nummer had. Wie tijdens de twee tellingen geen van beide nummers opgaf, of een fout nummer opgaf, krijgt vanaf nu geen pensioen meer. Zo zijn er 96.333 pensioenen stop gezet. De overheid verwittigde de gepensioneerden niet dat er een fout in hun registratiegegevens zat.
Een tweede reden was dat IKA gewoon niet genoeg geld had om alle pensioenen uit te betalen. De directie had een fout in de berekeningen gemaakt, zodat het fonds 21 miljoen euro minder in kas had dan gedacht.
Diegenen die toch hun pensioen uitbetaald kregen, zagen dat er minder geld op hun rekening stond dan voordien. Dat komt omdat de solidariteitsbijdrage aan de gepensioneerden zonder voorafgaande verwittiging is ingekort.
In ieder geval moeten de gepensioneerden die een fout hebben gemaakt, nu weer voor dag en dauw gaan aanschuiven bij de IKA-kantoren om de gegevens te corrigeren. Dat worden lange dagen voor hen, om toch nog die 300 euro aan pensioen te krijgen.
Ik ben blij dat er nu tenminste iets gebeurd om onjuiste betalingen stop te zetten. Het is te simpel om zielig te doen over deze gepensioneerden. Een ΑΦΜ-nummer heeft iedereen die gewoon belasting betaalt, een bankrekening heeft of ooit iets koopt en daarvoor een officiële nota ontving…En ervoor zorgen dat je gegevens goed geregistreerd staan als je een uitkering wenst te ontvangen, dat lijkt me gewoon je burgerplicht!
Heel tragisch, maar zoals @Ber zegt: het AMKA bestaat nu toch al enkele jaren. Als ik me goed herinner krijg je het met twee-drie klikken, je moet er je zetel niet voor uit. Ook het internet zou in 2013 toch geen science fiction meer mogen zijn? Dat uitbetalen van duizenden pensioenen aan mensen die al jaren overleden zijn, dat kan toch niet blijven duren? Ik geloof dat er ook een dame van Syriza zo jarenlang het pensioen van haar overlden moeder bleef innen?
De dieperliggende oorzaak ligt natuurlijk aan het gebrek aan informatisering van de diensten. Ik herinner me bij een vorige werkgever dat Europa geweldig veel geld had vrijgemaakt voor zo een project, maar dat IKA er simpelweg niet in slaagde een openbare aanbesteding tot een goed en wettig einde te brengen… het geld ging zo terug naar Europa.
Terwijl ik al jaren keurig mijn “contributie” betaalde aan TEBE mag nu meegenieten van deze “toestanden”. Ik wacht nu al meer dan een jaar tot men eens gaat uitbetalen. Helemaal toppie!
Je mag het toch niet onderschatten: heel wat gepensioneerden kunnen amper lezen of schrijven, dus het is niet ondenkbaar dat ze fouten maken. Er is niemand die hen daarbij helpt. De ambtenaren die de gegevens moeten invoeren, kunnen ook fouten maken. Er is geen systeem dat de juistheid van de gegevens nakijkt. En wat internet betreft: http://www.internetworldstats.com/eu/gr.htm – in 2010 had nog niet de helft van de Grieken een internetaansluiting. Sinds de crisis is uitgebroken, is dat er zeker niet op vooruit gegaan.
En @Christos, niet vergeten: de Griekse pensioenkassen werden vorig jaar gedwongen om deel te nemen aan de PSI (Public Sector Involvement), wat betekent dat ze deelden in de haircut die werd doorgevoerd. De fondsen zijn bijna opgedroogd. Zoals het er nu aan toe gaat, krijgt niemand nog een pensioen binnen 5 jaar. En dat heeft niet uitsluitend te maken met het feit dat sommigen het pensioen van een overleden familielid opstreken.
@Bruno, het is voor sommigen inderdaad niet gemakkelijk neem ik aan; maar ze zijn hun pensioen niet kwijt – het is nu een goede gelegenheid om een en ander in orde te brengen. Er is toch wel heel veel campagne gevoerd over de aanmeldingsplicht voor gepensioneerden… het tijdelijk stopzetten van de uitbetaling aan degenen die dat om verscheidene redenen genegeerd hebben, is een noodzakelijk kwaad vrees ik… Overigens moeten ook Belgen die uitkeringen krijgen en in het buitenland wonen jaarlijks bij de ambassade een bewijs gaan halen dat ze nog leven. Als ze dat niet doen, wordt de uitkering ook geschorst.
Rechten en plichten!
toch nog even hierop terugkomen, want het moet niet altijd kommer en kwel zijn: heel Athene is bezaaid met ‘KEP’s (burgerdienstcentra), waar je terecht kan met zowat alle vragen voor de overheid. Je moet er zelden lang wachten en de ‘service’ is meestal redelijk (je wordt er gewoonlijk niet uitgescholden). Daar moeten die gepensioneerden toch ook terechtkunnen?
De KEP’s zijn in elk geval een geweldige uitvinding.
Beste bewijs dat de lakse Griekse mentaliteit stilletjes aan het veranderen is. Spijtig dat de oudjes het slachtoffer zijn. Maar vooral zij hebben nog de mentaliteit van “het komt wel in orde want ik heb voor de juiste persoon gestemd en die regelt het wel”. Er volgen geheid nog wel een aantal “schokken” door de Troïka/Europa die de Griekse “fakelaki”-mentaliteit (eindelijk)zullen bannen.
@Hans,het ‘levensbewijs’ dat Belgie vraagt voor pensioentrekkers in het buitenland is 6-maandelijks.En dat kan afgeleverd worden op het gemeentehuis of politiekantoor.Het kan verstuurd worden per post,fax of e-mail.
We zijn al 3 keer met tante , 82 jaar , zonder kinderen, Alzheimer-patient, naar de bank gegaan. Een heel gedoe, want ze komt moeilijk haar huis uit. Dat betekent 1 persoon als chauffeur om parkeerplaats te vinden, 1 iemand die de bank inloopt om personeelslid te vragen mee te lopen naar de auto, haar hand vasthouden bij de ondertekening want ze kan dat niet meer. Dat kan allemaal nog hier op het eiland maar dat zie ik in Athene niet gebeuren. Het betekent ook dat wij, haar familie, weg gaan van ons werk daarvoor. Tante met Alzheimer weet al helemaaaaaal niets over een amka. En wat als ze bedledig wordt?
Ik ben een voorstander van de opsporing van fraudeurs maar vraag me af of dit nou niet beter kan.
@Bea,
Normaal gezien kan je in zo’n geval toch een volmacht geven? In principe moet er door de rechtbank iemand worden aangesteld om het vermogen te beheren van mensen die dat zelf niet meer kunnen. Die handtekeningen zijn toch niet geldig…
Hans, je kunt inderdaad voor de meeste zaken naar de KEP. Ik heb net mijn levensbewijs laten ondertekenen door een consulaat maar hoor van een Nederlandse vriend dat hij het bij de KEP heeft laten doen zonder problemen. Ze zijn daar inderdaad bijna altijd erg behulpzaam en vriendelijk.
@Hans, een tante is 3e graads familie, dit is een langdurig proces via de rechtbank, met advocaatskosten, doktersverklaringen en bemoeienis van andere familieleden. Het gaat ook eigenlijk niet om ons prive-verhaal, maar om het feit dat de maatschappij nog lang niet klaar is voor alle veranderingen ook al zijn de veranderingen zelf noodzakelijk.