Lang geleden, ik zat nog op de lagere school, zond de BRT de Japanse soapserie ‘Oshin‘ uit.  Wat ik er mij vooral van herinner, is het vreemde geblaf van de personages: “OSHIN, UDACH KASJON TAKAYA!” rochelde de vader dan naar het meisje Oshin, en eronder de vertaling van de BRT: “Oshin, knip je even een stukje van de bonzai?”  Merkwaardige taal, en een merkwaardige serie.

Hetzelfde gevoel van verveemding had ik ook toen ik voor het eerst een groep Grieken Grieks hoorde spreken: het leek op niks dat ik kende. Niet noords, niet slavisch, niet romaans, zelfs niet mediterraan. Ze spraken luid, tegelijkertijd (maar toch gaven ze de indruk elkaar te verstaan) en het leek wel het geratel van een vreemd machinegeweer: tikitikitaketok… allemaal korte klanken, harde klinkers, harde medeklinkers, snel en droog uitgesproken zonder veel intonatie, behalve een lichte verhoging op het einde van de zin.  Merkwaardige taal, merkwaardige mensen.

Toen ik dan later Grieks ging leren, bleek het te kloppen: het Grieks heeft enkel korte klinkers: a, e, i, o, oe, uitgesproken op z’n Antwerps, met daartussen veel harde, snelle medeklinkers: p, t, k, f, r, s…

Behoorlijk Grieks spreken is een noodzaak voor wie zich in Griekenland min of meer wil integreren, en zich niet wil beperken tot de steeds kleiner wordende groep expats.  Veel Grieken spreken wel wat Engels, maar al bij al toch eerder beperkt, en in elk geval houden ze het niet lang vol.  En let wel: een beetje Grieks is niet goed genoeg: waar een Amerikaan zonder verpinken zowat alles zal verstaan wat een beetje naar het Engels neigt, gaat dat voor de Grieken niet op: één enkele verkeerde klemtoon kan al voldoende zijn voor een luid “E?!”, vaak met hoofd lichtjes vooruit en in een halve draai omhoog, het bovenste oog half dichtgeknepen, geassorteerd met een schroefbeweging van de linkerhand.  Twee verkeerde klemtonen, en je gesprek is gedaan.

Verbazend veel Vlamingen hebben op school een beetje, of veel, oud-Grieks geleerd; genoeg in veel gevallen om de Griekse lettertjes te ontcijferen tijdens een reis naar Griekenland. Voor veel vrienden en kennissen die mij hier weleens komen bezoeken, is het ontcijferen van reclamepanelen of krantekoppen dan ook een bijkomende attractie, die soms tot haast dwangmatig gedrag kan leiden; tijdens een rondje door de stad, op restaurant, op het strand: op de achtergrond dat gemurmel: “do-re-an par-kink“, “mo-na-di-kij pros-fo-ra“, “mo-no 14 ther-mi-des“, “pa-sok a-la-gij kai ne-a ar-chij“… en dan het onvermijdelijke “ik versta er niks van“.  Een bestseller is ook het oude gedicht van Anacreon “ἡ γῆ μέλαινα πίνει “, dat op Vlaamse scholen al decennialang het eerste jaar oud-Grieks inluidt – trots en luid wordt dat dan gedeclameerd aan alle Grieken die zich niet snel genoeg uit de voeten maken : “HIJ GIJ MELAJNA PINIJ…“.

Hieronder kunnen de liefhebbers nog wat oefenen, teneinde bij het volgende Griekenlandbezoek wat vlotter te kunnen murmelen.  Wat u nog moet weten:

-al deze letters worden als ‘i’ uitgesproken:η, ι, οι, ει en Ï…
– de w, d, b, v en h bestaan niet in het Griekse alfabet, dat wordt ου of γου, ντ, μπ, β en χ.

Dit wordt vooral leuk als internationale termen of namen moeten worden geschreven.  Oefen maar:

“Op de μπρίφινγκ van de Europese top was Χέρμαν φαν Ρομπάï de man van het moment. Dat was niet naar de zin van Ντέιβιντ Κάμερον en Γκι Φερχόφσταντ.  Μπαράκ Ομπάμα zat met zijn gedachten in Ουάσινγκτον.

“Als ik geld had, dan belegde ik het op Γουόλ Στριτ, of kocht ik bloemen voor Μπιγιονσέ, of ging ik τουέρκεν met Μάιλι Σάιρους”.

“De Albanese voetballer stond met een UCK-bloes op φέισμπουκ”

“Volgens Ντένις Ρόντμαν heeft Κιμ Γιονγκ Ουν een dochter.  Ουï καν χετ Ουατ σχέλεν;”

Zelf heb ik het na zoveel jaren wel redelijk onder de knie; ik hoor niet meer enkel geratel, maar ook woorden en zinnen.  En dat is alvast een hele vooruitgang.

Maar toch, soms, heel soms, maar toch soms, wilde ik dat het anders was, dat ik geen woorden kon horen, en geen zinnen, maar enkel nog dat vreemde geluid van weleer: riketiketok, of raketaketik.