De inspiratie voor deze post komt van de reacties van een vorige, waarin over dialecten in het Grieks werd gesproken. Het Moderne Grieks kent nauwelijks dialecten, zoals wij die kennen in ons kleine Vlaanderen. Van Noord-Griekenland tot de zuidelijkste tip van de Peloponnesos spreekt iedereen min of meer op de dezelfde manier. Zelfs op eilanden klinkt het Grieks grotendeels zoals op het vasteland. Enkel Kreta en Cyprus hebben aparte klanken en woorden.
Er zijn natuurlijk wel verschillen. In Thessaloniki spreekt men met een “dikke” -l, zo een beetje zoals men dat in Antwerpen doet. Men gebruikt er ook andere (foute) naamvallen dan in het Standaard Grieks (να σε πω i.p.v. να σου πω) etc. In de vlakte van Thessalië hoor je wel eens oe-klanken, i.p.v. de o, en de eind -e wordt soms -ie. Zo klinkt “vlepoume” (we zien) daar als “vlepoumie”
In de Peloponnesos wordt een -n een -nj en een -l een -lj (“ti kanis” wordt “ti kanjis”) enz.
Hoe komt het eigenlijk dat het Grieks zo een duidelijk afgelijnde taal is? Het Grieks is al heel lang gestandardiseerd. In de Middelleeuwen sprak men overal aan de hoven in Europa de “koine“, het Grieks dat in Byzantium werd gesproken. Die taal is heel normatief geworden, en toen Griekenland van 1821 onafhankelijk werd, was ze nauwelijks veranderd.
Nadien is de geschiedenis minder fraai: in de nieuwe Griekse staat werd de Griekse taal er soms manu militari ingehamerd. Bevolkingsgroepen die het Grieks niet als moedertaal hadden, zoals de Vlachen, werden wel eens over de kling gejaagd.
Na 1922 werden grote groepen Grieken uit Klein-Azië verjaagd. Die brachten hun eigen uitspraak (niet echt heel verschillend) van het Grieks mee, maar door de grote mengeling van bevolkingen schakelde iedereen al gauw over op een standaard Grieks dat voor iedereen begrijpelijk was.
Sinds de jaren 50 zijn veel mensen van het platteland naar de steden getrokken. Daar hebben ze ook hun uitspraak aangepast.
Ook de perceptie van het “dialect” speelt een rol. Als je een sterk gekleurd Grieks spreekt, word je min of meer uitgelachen. Dialect wordt min of meers als boers bekeken. De laatste tijd is er echter wel verandering aan het komen in deze opvatting: mensen die trots zijn op hun afkomst, blijven hun gekleurd Grieks spreken om te laten zien waar ze vandaan komen. Oudere generaties bekijken dat nog steeds afkeurend, maar de jongeren zien er geen probleem in…