Ik heb er al een artikel aan gewijd in De Wereld Morgen, maar ik vermeld het hier ook graag: deze week is er een afvaardiging van de universiteit van het Griekse Thessaloniki in België die de “aardappelbeweging” in Griekenland actief steunt. Gezien ik het de voorbije dagen bijzonder druk heb, zal ik me beperken tot het publiceren van de perstekst.

Geitenboerderij De Levende Aarde (Alken) en vzw Voedselteams solidair met Griekse ‘Aardappelbeweging’

Uitwisseling van 9 tot 17 september

Van 9 tot 17 september ontvangen Geitencoöperatief De Levende Aarde (Alken) en vzw Voedselteams een afvaardiging van de universiteit van het Griekse Thessaloniki. Ze wordt geleid door Christos Kamenidis. Hij is professor Landbouwmarketing. Samen met andere academici en een groep studenten steunt Kamenidis actief de ‘Aardappelbeweging’ in Griekenland. Deze beweging is een doeltreffend antwoord van de Griekse boeren op de zware crisis in hun land: ze verkopen hun aardappelen en andere producten niet langer voor een appel en een ei aan supermarkten, maar rechtstreeks aan de consumenten en dat tegen een schappelijke prijs. Gedurende een hele week vormen vertegenwoordigers van de korte-ketenlandbouw in Vlaanderen en Wallonië front met de Griekse ‘Aardappelbeweging’.

Griekenland haalt al geruime tijd alleen nog maar de media met trieste berichten. Het land zit gevangen in een neerwaartse spiraal. In de aanpak van de eurocrisis wordt het door de Europese instanties gedwongen om financieel de duimschroeven zwaar aan te draaien. Met als resultaat dat het economisch ook steeds meer aan de grond geraakt. De Griekse economie krimpt met 5 procent en meer per jaar.

Dupe zijn op de eerste plaats de gewone Grieken: werknemers, lagere ambtenaren, mensen met een uitkering, en ook de boeren. Hun inkomen smelt weg, maar de prijzen van voedingsproducten en andere dagelijkse goederen in grote winkels en supermarkten gaan fors omhoog. Armoede en verpaupering zijn het gevolg.

Maar de Griekse boeren laten het niet langer daarbij. In een half jaar tijd hebben ze een sterke en dynamische ‘Aardappelbeweging’ uit de grond gestampt.

Het begon in februari dit jaar in Thessaloniki. Omdat Griekenland aardappelen uit Egypte bleef invoeren en de eigen boeren met volle schuren in de kou liet staan, deelden aardappelboeren uit de regio tien ton van hun producten gratis uit. Deze protestactie was positief, maar niet effectief.  Ze werd wél doeltreffend toen de boeren, met steun van onder anderen professor Christos Kamenidis, studenten en andere vrijwilligers, een aardappelverkoop op de campus van de universiteit van Thessaloniki organiseerden. Al op de eerste dag brachten ze daar voor 25 eurocent per kilogram of een derde van de (super)marktprijs 50 ton aan de man.

Het succes van die directe aanpak breidt zich snel uit over heel Griekenland. En ook andere landbouwproducten (groenten, rijst, bloem, olijfolie, honing enzovoort) vinden intussen zo hun weg naar de consumenten.

De ‘Aardappelbeweging’ is een win-winverhaal. Boeren die hard moeten werken voor hun oogst, krijgen nu een schappelijke prijs voor hun producten. Consumenten krijgen kwaliteitsvolle waar voor hun geld en zijn goedkoper af dan in de supermarkten. De lokale economie vaart wel bij deze verandering van de voedseldistributie. En door de nieuwe concurrentie van de boeren zijn de supermarkten zelfs gedwongen om hun prijzen voor veel producten stevig te laten zakken.

De ‘Aardappelbeweging’ is een inspirerend voorbeeld van korte-ketenlandbouw. Die kent ook in Vlaanderen en Wallonië meer en meer succes, met boeren die ecologisch en sociaal werken voor hun producten en die hun verse voedingswaren op markten en via andere kanalen rechtstreeks verkopen aan de consumenten. Die groeiende groep verbruikers wordt nu wel nog vaak gevormd door bemiddelde gezinnen en gepensioneerden die om ecologische, ethische of gastronomische redenen voor directe aankoop kiezen. Maar wat als dat laatste ook in ons land, zoals in Griekenland, voor meer en meer consumenten een financiële noodzaak wordt?

Terwijl Geitencoöperatief De Levende Aarde vanuit Alken al 30 jaar pioniert op het vlak van  korte-ketenlandbouw, brengt de vzw Voedselteams groepen van mensen samen om rechtstreeks bij de boeren biologische groenten, vlees en andere streek- en seizoensproducten te kopen.

Voor beide initiatieven zijn er alvast redenen genoeg om solidair te zijn met de Griekse ‘Aardappelbeweging’. Daarom ontvangen Geitencoöperatief De Levende Aarde en vzw Voedselteams van 9 tot 17 september een afvaardiging van de beweging onder leiding van professor Christos Kamenidis. In Alken vervoegen zij dan overigens twee jonge Grieken, Yanko en Daniëlle, die daar al enkele maanden meewerken op de geitenboerderij.

Naar aanleiding van dit ontvangst is een intens uitwisselings- en solidariteitsprogramma uitgewerkt (zie hieronder).

De apotheose vindt plaats op zondag 16 september met een Grieks Solidariteitsfeest op de geitenboerderij De Levende Aarde in Alken (Aardbruggenstraat). Tijdens dat feest – vanaf 14 uur en met Griekse keuken – vertelt professor Christos Kamenidis over de ‘Aardappelbeweging’. Ook professor Jan Douwe van der Ploeg van de Universiteit Wageningen zal het woord voeren over uitwegen voor de landbouwcrisis. Van der Ploeg is de auteur van het boek ‘De virtuele boer’ en werkt samen met Chinese en Braziliaanse collega’s aan onderzoek naar plattelandsontwikkeling in Europa, China en Brazilië.

Heeft u belangstelling om deel te nemen aan een van de activiteiten van het programma of wenst u een interview met professor Christos Kamenidis, andere leden van de Griekse delegatie, of met professor Jan Douwe van der Ploeg? Dat kan perfect geregeld worden. Graag contact nemen met Remi Schiffeleers van De Levende Aarde (0032-(0)11/314017) of met Bart Thoelen van Voedselteams (0032-(0)489/443303).

De Griekse delegatie bestaat uit:

• Christos Kamenidis, Professor of Agricultural Marketing & Cooperatives Department of Agricultural Economics
• Aitsidou Vassiliki (Vasso), Agricultural Economist M.Sc. Student in Agricultural Economics
• Ramnali Paraskevi (Evi), Agronomist, M. Sc. Student in Agricultural Economics
• Christoforiodu Marina, Mechanical Engineer, Secretariat of the Polytechnic Faculty
• Christoforidis Alexandros, 6th year student of the High School (Lykio) Assistant of the team