De verkiezingsuitslag voor de Europese Parlementsverkiezingen heeft slachtoffers geëist. Ik heb het dan niet over het feit dat binnen de partij PASOK de positie van partijleider Nikos Androulakis onder druk staat.

Nee, de slechte cijfers van regerende partij (desondanks de afgetekende winnaar) leidde er toe dat premier Mitsotakis afgelopen week een regeringsherschikking aankondigde. Het aandeel van Nea Dimokratia in de stemmen daalde van 33,12% in 2019 naar 28,31% in 2024. Dit was het op één na slechtste resultaat voor Nieuwe Democratie in haar vijftigjarige geschiedenis, na de 18,85% van Antonis Samaras bij de parlementsverkiezingen van 2012. Dit resultaat was zeer verrassend, want slechts een jaar geleden kreeg Nieuwe Democratie 40,56% van de nationale stemmen in de parlementsverkiezingen van juni 2023, of 2,1 miljoen stemmen, met een totale opkomst van 53% (5,2 miljoen mensen hebben gestemd in die verkiezing). Een jaar later waren de stemmen van Nea Dimokratia gereduceerd tot slechts 1,1 miljoen. Dit is het belangrijkste feit van de verkiezingen. Tien procent van het geregistreerde electoraat, één miljoen mensen, liet de partij van Kyriakos Mitsotakis in één jaar in de steek.

Toch staat de positie van Mitsotakis, die tevens partijleider is, voorlopig nog niet onder druk. Hij gaf wel aan de boodschap van de kiezer te hebben gehoord. Het eerste gevolg was vrij duidelijk: de minister voor economische ontwikkeling die er niet in geslaagd was om het inflatiemonster te bedwingen, kon zijn biezen pakken. In zijn plaatst komt een oude bekende: Takis Theodorikakos, voormalig minister voor Bescherming van de Burger. In die functie werd zijn naam vaak in verband gebracht met de zogenaamde “Greek maffia” – een netwerk van misdadigers dat goede banden onderhoudt met de Griekse politie. Een lang verhaal dat ik hier op een andere keer eens ga moeten vertellen.

Ook de minister van Migratie en Asiel kon opstappen. Vermoedde Mitsotakis, die veel van zijn partijleden graag liet poseren voor het hek dat hij bouwt aan de grens met Turkije, dat zijn minister niet streng genoeg was, waardoor een heel aantal kiezers een oplossing zocht verder aan de rechterzijde? De nieuwe minister is eveneens een oude bekende: hij was eerder al minister voor Scheepvaart.

Maar ik wil het even hebben over de nieuwe minister voor Tewerkstelling en Sociale Zekerheid: Niki Kerameus. Tijdens de corona-crisis was ze minister van Onderwijs. Onder haar auspiciën werd het Webex systeem van Cisco gebruikt om leerlingen online lessen te laten volgen. Ze beweerde dat de Griekse overheid daar niets voor moest betalen, maar er was sprake van het lekken van de informatie van alle gebruikers van het systeem aan de technologiereus. Nadien was Kerameus minister van Binnenlandse Zaken, en in die hoedanigheid kreeg ze een boete van 400.000 euro van de Autoriteit Bescherming Persoonsgegevens aangesmeerd omdat het ministerie de gegevens van de kiezers in het buitenland, die per brief zouden stemmen, aan een kandidaat Europarlementslid had gelekt. Ik had er hier al een stuk aan gewijd. Het lijkt wel alsof het slordig omgaan met persoonlijke gegevens van de bevolking wordt beloond door premier Mitsotakis. Diezelfde Mitsotakis wiens politieke kantoor verantwoordelijk is voor de inlichtingendienst die niet alleen journalisten en politieke tegenstanders, maar ook mensen in zijn eigen partij liet afluisteren. Overigens: zo goed als alle nieuwe (of gerecycleerde) gezichten in de regering zijn het slachtoffer geweest van die afluisterpraktijken.

De meeste andere nieuwe gezichten komen uit de parlementaire onderzoekscommissie naar de treinramp van Tempi. U weet wel, de parlementaire commissie die enkel menselijke fouten zag als oorzaak van de ramp. Ik breng het u nog graag in herinnering Het fiasco van het Tempi-onderzoek en de belangrijke getuigen die niet werden opgeroepen.

De kwestie Tempi speelt heel erg bij de Grieken en is voor velen ook een reden geweest om niet langer op de regerende partij gestemd. Maar dat heeft Mitsotakis niet gehoord. Dat hij leden van die parlementaire onderzoekscommissie met een ministerpost heeft beloond, schiet bij vele mensen in het verkeerde keelgat.